Pasifliğin itirafı

Merkez Bankası, dün 4 cepheden birden kontrolü ele geçirmeye çalıştı. Faiz artırımı, döviz satışı ve depo alım ihalesine karşın sakinleşmeyen dolar için, bir de satış müdahalesi yapan Merkez, bankalararası piyasada doları 1.67 YTL’ye kadar çekti. Böylece Merkez’in 1.8 milyar doları bulan hamleleriyle dolar cuma gününe göre 4 kuruş düştü.

Cuma günü müdahaleye karşın kurdaki artışın frenlenememesi üzerine pazar günü olağanüstü toplanan Merkez Bankası, haftanın ilk gününde bütün silahlarını kullandı. Faiz oranlarını 225 baz puan artıran Merkez Bankası, sabah saatlerinde 500 milyon YTL’lik alım ihalesi, ardından da 500 milyon dolarlık döviz satış ihalesi yaptı. Bu hamlelere karşın bankalararası piyasalarda dolar geniş bir bandda dalgalanmaya devam edince Merkez, 1.69 YTL düzeyinden dolara müdahale etti. Müdahalenin boyutunun 1 milyar doları bulduğu gün, başvurulan dört yönteme karşın dolar, cuma gününe göre ancak 4 kuruş geriledi. Serbest piyasa ise dolar 1.68 YTL oldu.

500 MİLYON YTL ALDI:

Merkez Bankası’nın pazar günü gecelik faizleri 225 baz puan artırarak yüzde 17.25’e çıkardı. Dün alınan önlemler çerçevesinde ilk YTL alım ihalesi düzenlendi. İhale öncesinde dolar 1.6750 YTL seviyesine kadar gevşedi. Merkez, 3 Temmuz ve 10 Temmuz olmak üzere iki ayrı vadede açtığı ihaleler yoluyla sırasıyla 398 ve 102 milyon YTL (500 milyon YTL) alım yaptı. 3 Temmuz tarinli ihaleye 1 milyar 199 milyon, 10 Temmuz vadeli ihaleye ise 357 milyon YTL tutarında teklifler geldi. Bir hafta vadeli depo ihalesinde en yüksek faiz yüzde 18.50, ortalama yüzde 18.13 olurken, iki haftada faizler aynı sırayla yüzde 18.90 ve 18.80 olarak gerçekleşti.

İHALE YETMEDİ MÜDAHALE GELDİ:

Merkez Bankası bu ihalenin ardından döviz satım ihalesini de gerçekleştirdi. Banka, öngördüğü tavan olan 500 milyon dolarlık satış yaptı. İhalede en düşük kur 1.6575 YTL, en yüksek 1.7030 YTL olurken ortalama da 1.6870 YTL oldu. Ancak bu satış ihalesi sonrasında da dövizde yükseliş devam edince, Merkez son silahını da çekti ve 1.6930 YTL düzeyinden dolara doğrudan satış yönünde müdahalede bulundu. 800 milyon ile 1 milyar doları bulduğu tahmin edilen müdahale sonrasında dolar 1.64 YTL’ye kadar geriledi. Serbest piyasada günü 1.68 seviyesinden kapatan dolar, bankalararası piyasada 1.67 seviyelerinden işlem gördü. Böylece iki müdahale sonrasında dolar cuma günkü 1.71 YTL’lik kapanış seviyesine göre 4 kuruş düşmüş oldu.

PASİFLİĞİN İTİRAFI:

Piyasa uzmanları Merkez’in faiz artırımı ve ihalelerini "geç alınmış" kararlar olarak değerlendirdi. Bazı bankacılar , "Alınan tedbirler, ateşi söndürmeye yönelik. Merkez Bankası’nın şu ana kadar eylem planı şu ana kadar yetersiz oldu. Bu andan itibaren etkin olacağı söylemi bile bugüne kadar pasifliğinin bir itirafı. Olağanüstü toplantılar sıradan olmaya başladı" yorumunu yaptı. Bu arada Merkez Bankası’nın önlem paketinin ilerleyen günlerde etkisini göstermesi beklenirken uzmanlar, bu önlemlerin yeterli olmaması durumunda döviz swapları veya döviz mevduatı munzam karşılıklarının serbest bırakılması gibi yeni yöntemlerin de gündeme getirilmesini bekliyor.

Merkez’e rağmen dalga neden durulmuyor

GLOBAL PİYASALAR: Mayıs ayında başlayan dalgalanmaya ilk olarak gösterilen neden; gelişmekte olan piyasalardaki çıkıştı. Paranın yönü gelişen ülkelere doğru kayarken, Amerikan Merkez Bankası FED’in ve Japonya Merkez Bankası BOJ’un faiz artıracağı beklentisi bunu körükledi. FED, çarşamba günü toplanacak.