İran’ın tarife inadı kırılmadı

Doğalgazda dışa bağımlı Türkiye’nin, İran’dan aldığı gazın fiyatını indirme çabası şimdilik boşa çıktı. Önceki gün Enerji Bakanı Hilmi Güler ile İran Petrol Bakanı Hamaneh başkanlığında yapılan müzakerelerde, İran’ın fiyat konusunda net bir tavır aldığı ve indirime yanaşmayacağını açıkça ifade ettiği öğrenildi. Elindeki fazla doğalgazı Avrupa ülkelerine satmak isteyen İran için Türkiye kritik önem taşıyor. İran’ın bu konuyu masaya getirmesini ise Türkiye, pahalı doğalgazda fiyat indirimi için koz olarak kullanıyor.

Fiyat indirimi yok
Görüşmelerde Türkiye üzerinden AB’ye gaz satmak isteyen İran, Türkiye’nin kendi topraklarından geçen gazın birimi başına alınan geçiş ücretinin dışında maliyet yaratmamasını istedi. Türkiye ise, “Doğalgaz fiyatını düşürün, bizim üzerimizden sevk edilecek gazla ilgili o zaman konuşuruz” diye yanıt verdi. Ancak İran tarafının fiyat indiriminin söz konusu olamayacağını açık bir dille ifade ettiği öğrenildi. Görüşmede İran’a, doğalgazını AB’ye göndermesini sağlayacak Nabucco projesi hatırlatıldı. Hamaneh başkanlığındaki İranlı heyetin, elindeki fazla doğalgazı Avrupa’ya göndermek için Türkiye’ye ihtiyacı olduğunu kabul ettiği ancak, “Olmazsa olmaz değilsiniz” imasında bulunduğu belirtiliyor. Bu kapsamda İran’ın, “Gerekirse gazı LNG (sıvılaştırılmış doğalgaz) yapar, tankerlerle göndeririz” diye rest çektiği belirtildi.

İran’ın keskin tutumu nedeniyle Bakan Güler’in de dünkü görüşmede geçen yıl yaşanan gaz kesintilerini hatırlattığı, Türkiye’nin doğalgazda kaynak çeşitlemesinin önemine işaret ettiği ve Türkiye’nin de, Türkmen gazını tankerlerle İran üzerinden getirebileceğini“ belirttiği ifade ediliyor.

İran, Avrupa’ya göndereceği doğalgaz için hattı kendi kurmak, satışı da tek başına yapmak istiyor. Türkiye’nin bu konudaki itirazına rağmen İran’ın ikna olmadığı belirtildi. Müzakerelerde yeralan kaynaklar son durumu şöye anlattı: ”İran, kendi planını hiçbir geri adım atmadan hayata geçirmek istiyor.”

Türkmen gazı kozu masada
Tük tarafının pazarlık masasında, Türkmen gazını kendi inşa edeceği boru hattıyla İran üzerinden getirme planını “müzakereye” açmasının da bir kazanım olduğu belirtiliyor. Böyle bir konuya sıcak bakmayan İran’ın bunu kabul ettiği, konuyla ilgili görüşmelerin başlayacağı belirtildi.
İran ve Rusya’nın doğalgaza bağımlı Türkiye’ye fahiş fiyat uygulamasına karşılık Türkmen gazı en ucuz gaz olarak biliniyor. Planın hayata geçmesi halinde Türkiye, inşa edeceği boru hattıyla Türkmen gazını İran üzerinden geçirerek Türkiye’ye getirecek ve çok daha ucuz gaz almış olacak.

Gülümhan Gülten/Vatan