Türkiye'ye önemli bir ödül

WWSF (Women’s World Summit Foundation - Dünya Kadınları Zirvesi Vakfı) tarafından 1994’ten bu yana uluslararası alanda verilen “Kırsal Yaşamda Kadının Yaratıcılığı Ödülü” bu yıl Hüsnü M. Özyeğin Vakfı’nın Kırsal Kalkınma Programı Yöneticisi Nurcan Baysal’ın oldu. Tüm dünyada kırsal kalkınmaya yönelik yürütülen çalışmaların değerlendirilmesi neticesinde verilen ödülü Türkiye’den ilk kez bir kişi ve kurum kazanmış bulunuyor. Gerçekleştirdiği çalışmalarla ödüle layık görülen Nurcan Baysal, program kapsamında yaptıkları uygulamalarla yalnızca bir yıl içinde gözle görülür sonuçlar elde ettiklerini belirtiyor.

WWSF (Women’s World Summit Foundation - Dünya Kadınları Zirvesi Vakfı) Hüsnü M. Özyeğin Vakfı Kırsal Kalkınma Programı’nının Yöneticisi Nurcan Baysal’ı  2010 yılı “Kırsal Yaşamda Kadının Yaratıcılığı” (Women’s Creativity in Rural Life) ödülüne layık gördü. Bugüne kadar 100’den fazla ülkedeki önemli kalkınmacılar, kadın aktivistler, barış ve insan hakları aktivistlerine verilen ödül, ilk defa Türkiye’ye geliyor.

1994 yılından beri verilen “Kırsal Yaşamda Kadının Yaratıcılığı Ödülü” kırsal toplulukların yaşam kalitesini yükseltme konusunda olağanüstü yaratıcılık, cesaret ve sorumluluk gösteren kadınlara ve kurumlarına veriliyor. Yöneticiliğini Nurcan Baysal’ın üstlendiği Özyeğin Kırsal Kalkınma Programı, hak temelli kalkınma anlayışı, entegre ve bütüncül yaklaşımı, kalkınma alanına getirdiği yeni vizyon ve yoksul kırsal topluluklar ile özellikle kırsal kadınların güçlendirilmesine yönelik çalışmaları dolayısıyla ödüle layık görülmüş bulunuyor.

“Mutluluk kalkınmanın bir parçasıdır.”

WWSF tarafından ödüle ilişkin yapılan açıklamada; "Özyeğin Vakfı Kırsal Kalkınma Programı’nın ekonomik ve sosyal kapasite inşasının elele gittiği özgün bir felsefesi olduğu belirtiliyor. WWSF ayrıca, programda sosyal eşitsizliğin giderilmesi ve herkes için saygın bir yaşam hedeflendiğine de dikkat çekiyor ve Özyeğin Vakfı Kırsal Kalkınma Programı’nın kırsal kalkınma jargonunda ender rastlanan ‘mutluluğu’ öngörmekte olduğunu açıklıyor.

Özyeğin Vakfı Kırsal Kalkınma Programı’nın yöneticiliğini üstlenen Nurcan Baysal, Türkiye’nin önde gelen üniversitelerinden birindeki akademik kariyerinden vazgeçip temel sosyal haklardan mahrum kalmış doğu bölgesini kalkındırmak için doğduğu yer olan Diyarbakır’a geri dönerek kendisini kalkınma çalışmalarına adamıştır. Onun bu çalışmaları dikkat çekmiş ve Özyeğin Ailesi’nin kırsal alanda yatırım yapmaya karar vermesi üzerine ülke genelinde seri bir biçimde adapte olabilecek bir kırsal kalkınma programının geliştirme çalışmaları başlatılmıştır.

Nurcan Baysal, programa ilişkin düşüncelerini şu sözlerle dile getiriyor: “Kırsal kalkınma sadece gelir artışı ya da altyapı çalışmalarından ibaret değildir. Kalkınmada önemli olan insanları dinlemek ve insanların yaşam seçimleri, istekleri, gelecek tahayyüllerini dikkate almaktır. İnsanların parçalanmış ve ellerinden kayıp gitmiş olan hayatlarının ve yaşam yerlerinin yeniden inşa edilmesidir. Bu çerçevede çocuklar için resim atölyeleri düzenlemek en az hayvancılık çalışmaları kadar önemli olabilir. Kadınların güçlendirilmesi, sanatın, pozitif değerlerin ve geleneklerin korunması bütün bir resmin parçalarıdır. Bu nedenle Özyeğin Kalkınma Modelinde niteliksel göstergelere de en az niceliksel göstergeler kadar değer verilmiştir.  Sadece bir yıl içersinde gözde görülür değişimler yaşandığını görmekten büyük mutluluk duyuyoruz.”

Ekim 2008 tarihinde başlatılmış olan Hüsnü M. Özyeğin Vakfı Kırsal Kalkınma Programı, entegre, insan odaklı, insan haklarına dayalı ve yoksuldan yana bir yaklaşımı benimsemiş bulunuyor. Bu yaklaşım, programın planlanma safhasından uygulama safhasında kadar her alanında kendini gösteriyor. Program, kırsal alanlarda yaşam kalitesinin yükseltilmesi ve kırsalda kalıcı değişimlerin yaratılabilmesi için insanların ihtiyacı olan bilgi, beceri ve araçları sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda kırsal nüfusun sahip olduğu imkan ve seçenekleri genişletmeyi hedefliyor.

Hüsnü M. Özyeğin Vakfı Kırsal Kalkınma Programı

Program kapsamında ilk saha olarak, sosyo-ekonomik göstergeler açısından Türkiye’nin en yoksul alanlarından biri durumunda bulunan Bitlis İli Tatvan İlçesi Kavar Havzası belirlenmiştir. Program kapsamında gerçekleştirilen sosyal, ekonomik ve çevresel birçok faaliyet 6 köy 5 mezrada gerçekleştirilmekte ve yaklaşık 2000 kişi program kapsamındaki faaliyetlerden birebir etkilenmektedir. Bu faaliyetler arasında meyve bahçelerinin kurulması, sulama sistemleri ve süt toplama merkezleri kurulması, kooperatifleşmeye yönelik çalışmalar,  kırsalda kadın eğitimleri, resim atölyeleri, çocuklar için oyun ve spor alanları, ortak yaşam alanı olarak köy odalarının inşası, kırsalda gençlik çalışmaları, okullaşma faaliyetleri, anaokullarının inşası, kırsal yaşamı canlandırıcı faaliyetler, sağlık taramaları, barınak ıslahı çalışmaları, ırk ıslahı çalışmaları, yem bitkisi üretimi ve kırsalda kadın girişimciliği gibi bölge için büyük önem taşıyan çalışmalar yer alıyor.