Sabahattin Ali'nin 'Dışarıda deli dalgalar/Gelip duvarları yalar' dizelerinin yer aldığı Mahpushane Türküsü şiirini yazdığı Sinop Cezaevi, müze oldu

Burak ARTUNER

Türk edebiyatında roman ve hikayeleri Kültür Sanat dünyamızda büyük yer edinen Sabahattin Ali, Mahpusane Türküsü isimli şiirini, siyasi nedenlerle hapis yattığı denize sıfır Sinop hapishanesinde kaleme almıştı. Sonra rahmetli Edip Akbayram'ın eşsiz sesiyle yorumladığı bir şarkı olarak da dillere yerleşmiştir. 

MAHPUSANE TÜRKÜSÜ

Başın öne eğilmesin
Aldırma gönül aldırma
Ağladığın duyulmasın
Aldırma gönül, aldırma

Dışarda deli dalgalar
Gelip duvarları yalar
Seni bu sesler oyalar
Aldırma gönül, aldırma

Görmesen bile denizi
Yukarıya çevir gözü
Deniz dibidir gökyüzü
Aldırma gönül, aldırma

Dertlerin kalkınca şaha
Bir sitem yolla Allah'a
Görecek günler var daha
Aldırma gönül, aldırma

Kurşun ata ata biter
Yollar gide gide biter
Ceza yata yata biter
Aldırma gönül, aldırma

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI HAYATA GEÇİRDİ

İşte Sabahattin Ali'nin bu unutulmaz şiirini yerdir Sinop Cezaevi. Burası şimdi, bir müze olarak yaşayacak. 

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yürütülen kapsamlı restorasyon ve teşhir-tanzim çalışmalarıyla yenilenen Sinop Tarihi Cezaevi, çağdaş müzecilik anlayışıyla yeniden düzenlenerek ziyarete açılıyor. 

“Anadolu’nun Alkatrazı” olarak da anılan ve Sinop İç Kalesi’nin içinde yer alan yapı, mimari özelliklerinin yanı sıra edebiyat ve kültür dünyasından birçok önemli isme ev sahipliği yapmış olmasıyla da Türkiye’nin kolektif hafızasında özel bir yer tutuyor.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, açılışa ilişkin yaptığı değerlendirmede şu ifadeleri kullandı: 

“Sinop Tarihi Cezaevi sadece bir yapı değil, Türkiye’nin belleğinde iz bırakan önemli bir kültür mekânıdır. Bu projeyle, tarihsel hafızamızı koruyarak geleceğe aktarmayı ve ziyaretçilere hem düşünsel hem de görsel açıdan zengin bir deneyim sunmayı amaçladık. Modern müzecilik anlayışını temel alarak gerçekleştirdiğimiz bu dönüşümle, Sinop’a yalnızca bir müze değil, aynı zamanda güçlü bir kültür ve medeniyet merkezi kazandırdık.”

AÇILIŞA HAZIR HALE GETİRİLDİ

Helenistik Dönem’den günümüze ulaşan Sinop İç Kalesi’nin içinde yer alan cezaevi yapısı, Avrupa Birliği destekli “Ortak Kültürel Miras: Türkiye ve AB Arasında Koruma ve Diyalog İnşası (Faz II)” projesi kapsamında yeniden işlevlendirilerek müzeye dönüştürüldü. 2023 yılında restorasyonu tamamlanan yapı için 11.10.2024 tarihinde teşhir-tanzim ve yürüyüş yolları yapım işi başlatıldı. Samsun Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından yürütülen çalışmalar kısa sürede tamamlanarak cezaevi müzesi açılışa hazır hale getirildi.

ÖZEL BÖLÜMLER HAZIRLANDI

Toplamda 157 milyon TL’yi aşkın yatırım bedeliyle hayata geçirilen proje kapsamında, 3 bin 469 m²’lik alanda cezaevi yapısının hatırasını yaşatacak özel bölümler oluşturuldu. Ziyaretçiler, yapı içerisindeki tarihsel izlere tanıklık etmenin yanı sıra, kültür ve medeniyet temalı sergilerle zenginleştirilmiş bir içerikle karşılaşacak.

Ayrıca, yapının çevresini saran 4 bin 590 m²’lik Sinop İç Kalesi üzerindeki yürüyüş yolları da özgün dokusuna uygun biçimde restore edilerek hem kalenin hem de Karadeniz’in eşsiz manzarasına erişim sağlandı.

Tarihî atmosferiyle güçlü bir hafızaya ev sahipliği yapan Sinop Tarihi Cezaevi Müzesi, geçmişin izlerini çağdaş bir yaklaşımla bugüne taşıyarak ziyaretçilerine hem düşünsel hem de duygusal bir bağ kurma imkânı sunacak.

patronlardunyasi.com