Cansızlar: Mortgage yasası bu yılın ikinci yarısında uygulanmaya başlar

Türkiye'de konut sektörünü canlandırılması beklenen ipotekli konut kredisi 'mortgage' yasa tasarısı bugün Meclis'te görüşülmeye başlandı. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Doğan Cansızlar, yasanın ay sonuna kadar meclis genel kurulunda görüşülüp kanunlaşacağını söyledi. Cansızlar, 2006 yılının ikinci yarısından itibaren de uygulamaya başlanmasını beklediklerini kaydetti.
Gayri Menkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GİYODER) tarafından organize edilen Gayri Menkul Zirvesi'ne katılan SPK Başkanı Cansızlar, konut finansmanındaki gelişmeler hakkında bilgi verdi. Cansızlar, çarpık kentleşme ve nitelikli konut eksikliği, konut edinimiyle ilgili finansman sorunun önemine dikkat çekerek, "Konut edinimiyle mali sektör bütünleşmemiş. Konut alımlara yakınlardan elde edilen bir takım borçlanmalarla yürütülüyor." dedi. İpotekli konut sistemiyle ilgili yasa çalışmalarına 2000 yılından itibaren başlandığını söyleyen Cansızlar, "Yasa bugün öğleden sonra Meclis Plan Bütçe komisyonunda görüşülecek. Bu ay içinde bu kanunu geçerek yürürlüğe girmesini bekliyoruz. Bu senenin ikinci yarısından itibaren uygulamaya girmeye başlayacaktır." şeklinde konuştu.

Mortgage sisteminin devreye girmesinin konut arzı üretimini de destekleyeceğini söyleyen Cansızlar, "Konut sektörünün fiyatların arttığı biliniyor. Arzın çoğaltılması için oldukça yoğun konut üretimi yapılıyor. Dar gelirli sosyal amaçlı konutlar üzerinde yürütülüyor. Toplu konutlar alt yapısı hazır arsa üretimi kritik bir rol oynuyor. İnşaat sektörü önemli bir canlanmaya neden olacak bir sistem." diye konuştu. Son iki yılda 12 - 13 milyar YTL olan kredi stokunun, bu yıl 17,6 milyar yeni liraya ulaşacağını söyleyen Cansızlar, yıl sonuna kadar 25 milyar YTL'ye ulaşmasını beklediklerini belirtti. Bu kredilerin Gayri Safi Milli Hasıla'ya (GSMH) oranının yüzde 3,5'a tekabül ettiğini söyleyen Cansızlar, bu rakamın Avrupa Birliği'ndeki yüzde 40'ın altında olduğunu belirtti.

İpotekli konut sisteminin hayata geçmesiyle birlikte Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları'nda da (GYO) önemli gelişmelerin olacağını söyleyen Cansızlar, "GYO'ların nitelikli konut üreteceklerini yöneleceklerini tahmin ediyorum. Onlar için yeni iş alanları açılıyor." dedi. Bu arada kurumlar vergisi yasa tasarısının da mecliste görüşüldüğünü belirten Cansızlar, tasarıdaki yüzde GYO'ların kurum bünyesine yüzde 15'lik stopajın getirilmeye çalışıldığını kaydetti. Bu durumun oldukça olumsuz bir gelişme olduğunu kaydeden Cansızlar, yüzde 15'lik stopajın yatırımlar üzerinden yapılmasının gerektiğini dile getirdi. Çalışanların konut için alacakları 100 bin YTL'ye kadar olan kredinin vergi matrahlarından düşürülmesi için de düzenleme yapıldığını hatırlatan Cansızlar, yasanı kapsamının ilk başta bitmiş konutları içine aldığını ancak daha sonraki bir değişiklikle yarım kalan projelerin ve kentsel dönüşüm projelerin de dahil edildiğini bildirdi. SPK Başkanı, uluslar arası alanda uygulaması bulunmamasına rağmen işyerlerinin de yasa kapsamına işletmeye kredi verilmesi için çalışmaları yapıldığını ifade etti. Cansızlar yasa ile birlikte, ipotek teminatlı menkul kıymet ve varlık teminatlı menkul kıymet gibi yeni finansal ürünlerin de hazırlandığını duyurdu. Konutlardan alınan vergilerdeki çarpıklığa da dikkat çeken Cansızlar, yüksek oranda vergi ödememek için 300 metrekarelik evin önce 150 metrekare şeklinde iki ayrı şeklinde yapıldığını, satın alma işlemi tamamlandıktan sonra duvarın yıkılarak birleştirildiğini örnek gösterdi. Cansızlar, konut kredilerinin metrekareye göre yüzde 2-3'den yüzde 18'e kadar gidecek şekilde düzenlenmesinin önemine işaret etti.

Zirveye katılan Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Erdoğan Bayraktar, gayri menkulün gelişmesiyle birlikte kaçak yapılaşmanın tamamen yok olacağını belirtti. 81 belediye ile gece kondu dönüşüm projesinin başlatıldığını hatırlatan Bayraktar, TOKİ'nin alt yapısı hazırlanmış arsa üret