Büyüme rekora koşuyor
Bu yılın üçüncü üç aylık döneminde ekonomi yüzde 7.3 büyüdü. Bu yılın 9 aylık döneminde ise büyüme hızı yüzde 5.5 oldu. Türkiye ekonomisi böylece 1994 krizinden sonraki 15 çeyreklik aralıksız büyüme rekorunu yeniledi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bu yılın üçüncü 3 ayına ilişkin (Temmuz-Ağustos-Eylül) üretim yöntemiyle hesaplanan Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) ve harcama yöntemiyle Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı. TÜİK'den yapılan açıklamaya göre, üçüncü 3 ayda gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) artış hızı ise yüzde 7 olarak belirlendi.
Üçüncü dönemde gayrısafi milli hasıla (GSMH) tutarı, cari fiyatlarla 150 milyar 541.3 milyon YTL olarak açıklanırken, GSMH artış hızı cari fiyatlarla yüzde 13, sabit fiyatlarla ise yüzde 7.3 olarak gerçekleşti. Üçüncü çeyrekte oluşan GSMH rakamı, dolar bazında ise cari fiyatlarla 112.2 milyar dolar olarak he saplandı. Büyüme hızı, 2004 yılının tamamında yüzde 9.9 olarak gerçekleşmişti.
Bu yılın 9 ayında, gayrı safi milli hasıla (GSMH) tutarı, cari fiyatlarla 352 milyar 879.8 milyon YTL olarak açıklanırken, GSMH artış hızı cari fiyatlarla yüzde 14, sabit fiyatlarla ise yüzde 5.5 olarak gerçekleşti. Dokuz ayda oluşan GSMH rakamı, dolar bazında ise cari fiyatlarla 262.5 milyar dolar olarak hesaplandı. SEKTÖR SABİT FİYATLARL
TÜRKİYE 15 ÇEYREKLİK BÜYÜME REKORUNU YENİLEDİ
Türkiye ekonomisi bu yılın üçüncü çeyreğindeki yüzde 7.3’lük büyüme oranıyla 2001 krizinden sonraki 15 çeyreklik arka arkaya büyüme rekorunu yeniledi. Rekorun bu yıl sonunda ise kırılması bekleniyor. TÜİK’in GSMH gelişmelerini çeyrekler itibariyle hesaplayıp açıklamaya başladığı 1987 yılından sonraki dönemde Türkiye en uzun büyüme sürecini 1994 krizini izleyen dönemde yaşamıştı. 1994 yılında yüzde 6.1 oranında küçülen GSMH, 1995 yılının birinci çeyreğinde de yüzde 0.2 küçülmüş ve aynı yılın ikinci çeyreğindeki yüzde 12.6’yla birlikte 15 çeyrek dönem sürecek yeni bir büyüme sürecine girmişti. Söz konusu süreç Rusya, Uzak Doğu krizleri gibi krizlerin etkisiyle 1998 yılının son çeyreğiyle birlikte sona ermiş ve Türkiye 1999 yılında yüzde 6.1 oranında küçülmüştü.
EN YÜKSEK BÜYÜME, YÜZDE 19.7 İLE İNŞAAT SEKTÖRÜNDE YAŞANDI
BÜYÜME HEDEFİ AŞILACAK
Türkiye ekonomisinin bu yıl da yüzde 5 olan hedefin üzerinde büyüyebileceğinin sinyalini veren üçüncü çeyrekteki bu gelişmede, tarım, inşaat seklörleri ile ithalat vergisindeki büyüme belirleyici oldu. Ekonomik büyümenin harcamalar cephesinde ise özel tüketim harcamalarındaki artış etkili oldu. Yüzde 5 olan büyüme hedefinin gerçekleşebilmesi için Türkiye ekonomisinin son çeyrekte yüzde 3.4 oranında büyümesi gerekiyor. (ANKA)
TÜİK'e göre üçüncü çeyrekte, sektörel bazda sabit fiyatlarla en yüksek büyüme, sabit fiyatlarla yüzde 19.7 ile inşaat sektöründe yaşandı. Buna karşılık, mali kuruluşlarda yüzde 0.5, kar amacı olmayan kuruluşlar da yüzde 0.2 oranında daralma oldu. Aynı dönemde tarım yüzde devlet hizmetleri yüzde 0.8, konut sahipliği yüzde 1.8 büyürken, tarım yüzde 6.4, sanayi yüzde 5.6, ticaret 7.1, ulaştırma haberleşme yüzde 7.4, serbest meslek ve hizmetlerde yüzde 7.1, ithalat vergisinde de yüzde 14.1 artış yaşandı.
HARCAMALAR ARTTI
Bu arada üçüncü çeyrekte sabit fiyatlarla devletin harcamaları yüzde 3.3, özel tüketim harcamaları ise yüzde 11.2 oranında arttı. Bu yılın dokuz ayında ise sabit fiyatlarla devletin harcamaları yüzde 3.9, özel tüketim harcamaları ise yüzde 6.9 arttı. Söz konusu dönemde, gayri safi sabit sermaye oluşumu yüzde 18.1, mal ve hizmet ihracatı yüzde 5.8, mal ve hizmet ithalatı ise yüzde 10.1 arttı.
Sektörel bazda, bu yılın üçüncü çeyrek ve 9 aylık büyüme rakamları şöyle:
