İşadamını hava limanında eskortla karşılayan Mısır’a yatırım yağıyor

Fikri Türkel'in yazısı

İşgücü ve enerji fiyatlarının düşük olduğu Mısır, Afrika ve dünya pazarlarına açılmak isteyen Türk işadamları için cazibe merkezi haline geliyor. Aralarında Zorlu, Sanko, Şahinler, Tema, Çalık gibi devlerin de yer aldığı 61 firma Mısır'da yatırım atağına geçti. Girdi maliyetlerinin yanı sıra Mısır hükümetinin sağladığı yatırım avantajları da gösterilen ilgide önemli rol oynuyor. Mısır'ı cazip kılan en önemli husus ise ABD'ye kotasız ihracat imkânı. Eski makinelerini getirerek fabrika kuran 17 Türk işadamının ardından fırsatların farkına varan dev firmalar da sıraya girdi. Mısır'ın yatırımcılar açısından çok cazip olduğunu belirten Türkiye'nin İskenderiye'deki Ticaret Ataşesi Emre Orhan Öztelli, Mısır Yatırım ve Serbest Bölgeler İdaresi'nin işadamlarını havaalanından eskortla aldığını, rahatı için bütün imkânları seferber ettiğini anlatıyor. Öztelli'nin verdiği bilgiye göre, Çin modeli örnek alınıyor ve özel ekonomik bölgelerde yatırım yapanlardan sadece yüzde 10 vergi talep ediliyor.

Yönetimi özel sektörde olan, özel ekonomik bölgelerde yatırım yapacak firmaların bütün bürokratik işlemleri 72 saat içinde tamamlanıyor. Nitelikli sanayi bölgelerinde ise yatırım yapan firmalar imzalanan protokol uyarınca ABD’ye gümrüksüz ihracat yapabiliyor. Ancak burada üretilen mallarda en az yüzde 11,7 oranına İsrail girdisi kullanma şartı aranıyor. Yine Öztelli’nin verdiği bilgiye göre, bölgede elektrik 3 cent, işçilik saat ücreti ise 0,4 cent civarında. Öztelli, Türkiye’nin yanı sıra bölgeye Güney Kore ve Fransa’dan da yoğun ilgi olduğunu da sözlerine ekledi.

Mısır’a ilgi gösteren sektörlerin başında tekstil geliyor. Öztelli, Mısır’da halen 17 Türk firmasının 60 milyon dolarlık yatırımı bulunduğunu belirterek, 7 firmanın daha pazara adım atmak üzere olduğu bilgisini veriyor. 38 firma ise fizibilite çalışması yürütüyor. Öztelli, yatırıma başlamak üzere olanlardan 6’sının, fizibilite çalışması yapanların ise 25’inin tekstil ve hazır giyim firması olduğunu söylüyor. En son Zorlu Grubu’nun kendileriyle irtibata geçerek yatırım fırsatlarını araştırdığını kaydeden Öztelli şunları söyledi: “Son bir iki haftadır kurlardaki yükselme ile birlikte ihracatta kâr artınca, pek arayanımız olmadı. Ancak, son birkaç gündür yatırım iklimi konusunda telefonlar yeniden gelmeye başladı.”

Mısır, Kuzey Afrika’nın en güçlü ekonomilerinden birine sahip. Geçen yıl yüzde 5 büyüme kaydeden ülkenin bu yılki büyüme hedefi ise yüzde 6. Petrol hariç yabancı sermaye miktarı 4 milyar doların üzerinde seyreden Mısır’da kurumlar vergisi ve gelir vergisi oranları yüzde 20 seviyesinde bulunuyor. Gümrük tarifelerini de yüzde 14,6’dan 9’a düşüren Mısır, yabancı yatırımcılar için rahat bir yatırım üssü haline gelmeyi istiyor. Bu amaçla Mısır Yatırım ve Serbest Bölgeler İdaresi yeniden yapılandırılarak bir yatırım teşvik birimi haline getirildi. Yatırımcılar ticaret sicili kaydını takiben beş yıl damga vergisi ve diğer ücretlerden muaf tutuluyor. Ayrıca Üst Güney Mısır’da ücretsiz arazi, sanayi projelerinde yüzde 20 vergi oranı, ithal edilen makineye yüzde 0-5 gümrük vergisi uygulamaları da kolaylaştırıcı önlemler olarak dikkat çekiyor. Serbest bölgelerde üretim yapan firmaların üretimlerinin yüzde 50’sini ihraç etme zorunlulukları bulunmakta. Bu bölgelerde faaliyet gösteren üreticiler, ömür boyu gümrük vergisi de dahil olmak üzere bütün vergilerden ve dış ticaretle ilgili düzenlemelerin tümünden muaf tutuluyor. Çin modeli örnek alınarak kurulan ‘Özel Ekonomik Bölgeler’de hiçbir bürokratik işlem gerekmezken, burada üretim yapan şirketler, ihraç ürünlerini Mısır menşeli olarak gösterebiliyor. Bu bölgelerdeki üretim faaliyetlerinden yüzde 10 kurumlar vergisi alınıyor. Nitelikli sanayi bölgelerinde üretim yapan firmalar ise ürettikleri malı ABD’ye gümrük vergisi olm