Dubaili Emirates rekor kârla hava yolu şirketleri arasında lider olurken yılın ilk çeyreğinde zarar eden THY neyi yanlış yaptı?

Deniz DALLI

Stratejinizi, vizyonunuzu ve misyonunuzu belirlerken seçtiğiniz kelimeler sizin ufkunuzu belirliyor. "... sadece bir taşımacılık şirketi değildir. Ekonomik dönüşüm için bir araç, dünya kıtalarını birbirine bağlayan stratejik bir köprü ve bizi geleceğe doğru gökyüzünde uçuran gelişimsel bir taşıyıcıdır." Bu tırnak içerisindeki cümlenin üç nokta olan kısmına Dubai şeyhi Şeyh Muhammed bin Raşid El Maktum 'Emirates'i koyuyor.

DÜŞLER SAHNESİNDEN ELENDİ ANCAK MAVİ GÖKLERİN LİDERİ

Sihirli kelimeler başarı için elbette yetmiyor. Zira günümüz dünyasında 'reklam' her şey olduğuna göre kesenin ağzını açmak da lazım. Patronlar Dünyası'nda dün yer alan haberimizde Şampiyonlar Ligi'nde Fransız temsilcisi PSG'nin sponsoru olan Qatar Airways'in İngiliz temsilcisi Arsenal'in sponsoru Emirates'i eleyerek finale çıktığını kaleme almıştık. Emirates, Arsenal formasının göğsünde yer almak için sezon başına 50 milyon sterlin (66,5 milyon dolar) ödeyip düşler sahnesinden elenmiş olsa da gökyüzünün şampiyonu konumunda. Açıkladığı rakamlar da bunu gösteriyor.

Körfez merkezli havayolu şirketi, 31 Mart’ta sona eren yıl için 20,5 milyar dirhem (5,6 milyar dolar) kâr açıkladı. Şirketin geliri ise yüzde 6 artarak 145,4 milyar dirheme (39 milyar dolar) yükseldi.

PEKİ YA TÜRKİYE'NİN GÖZBEBEĞİ THY'DE RAKAMLAR NEYİ GÖSTERİYOR

Türkiye'nin gözbebeği Türk Hava Yolları'nın (THY) da hali pürmelalini rakamlarla ortaya koyalım. Onlar da ne halde olduklarını daha bir hafta önce açıkladılar. 128 ülkede 328 noktaya uçuyor THY. Burada kısa bir parantez açalım, Emirates ise 6 kıtada 85 ülkede 133 noktaya uçuyor.

THY'nin rakamlarına dönecek olursak...

"Dünyanın en çok ülkesine uçan hava yolu" ünvanını elimizde bulunduruyoruz ama bu yılın ilk çeyreğine ilişkin rakamlara göre THY'nin zararı 1 milyar 854 milyon lira yani 46,5 milyon dolar. Geçen yılın aynı döneminde 6 milyar 918 milyon TL net kâr elde edilmişti.

EN ÇOK NOKTAYA UÇMAK MARİFET Mİ?

İlk çeyrekle ilgili bolca rakam mevcut ama rakamlara boğup esas varmak istediğimiz yerden sapmadan şu soruyu soralım: Neden? Emirates neyi doğru yapıyor, THY nerede yanlış yapıyor? En fazla noktaya uçmak -ki filosunda 492 uçak bulunuyor- marifet mi?

En kârlı hava yolu şirketi Emirates ise dünyanın en genç filolarından birine sahip, şu an hepsi geniş gövdeli toplam 259 adet uçağı bulunuyor.

THY NEDEN TÜRBÜLANSA GİRDİ?

THY ilk çeyreğe ilişkin 29 Nisan'da zarar açıklayınca borsadaki hissesi ilk tepkiyi verdi ve yüzde 3 değer kaybetti. Hatta bu durum Borsa İstanbul BIST 100 endeksini de 21 puan geriye çekti. Son bir ayda 324 TL seviyelerine kadar çıkan hisseler bugün 284 TL civarında.

THY'nin rötar sayısını merak edip Google'a yazınca yanıt yapay zekadan geldi. Buna göre THY günlük 1144 uçuşla Avrupa'da ikinci sırada yer alıyor. Bu kadar çok uçuşun olması potansiyel olarak daha fazla rötar ihtimalini akıllara getiriyor. Daha fazla rötar demek daha fazla maliyet demek elbette. Ne kadar çok rötar, hava yolu şirketinin yolculara o kadar çok konaklama bedeli ödemesi ve hatta tazminat ödemesi anlamına geliyor. Türkiye’de otel ve konaklama masraflarının artması da hava yolu şirketlerini olumsuz etkiliyor.

Zararın ana sebebi ise dolar bazında yüzde 44,6 artış gösteren personel giderleri. Şirketin personel giderleri 1 milyar dolardan 1,35 milyar dolara yükseldi. Aradaki 319 milyon dolarlık personel maliyeti artışı, şirketin bilançosuna direkt etki etti.

Şirket, 2025 yılının ilk çeyreğinde yüzde 2,3 yolcu büyümesi elde ederken, yolcu başına geliri ise yüzde 1,6 düştü. Küresel ticaretteki yavaşlama da kargo gelirlerini etkiledi.

EMIRATES NEYİ DOĞRU YAPIYOR?

'Premium.' Evet, ara başlıktaki soruya verilen ve akla gelen ilk yanıt: Premium. Emirates'in dün bilançosuna ilişkin Patronlar Dünyası'nda yer alan haberde de bu detay ön plandaydı. Haberde aynen şöyle deniliyordu: "Kârda en büyük pay, yüksek fiyatla satılan en pahalı özel koltukların satışında oldu. Dubai ile Londra Heathrow birinci sınıf arasında Emirates'te gidiş-dönüş birinci sınıf bilet biletleri Haziran ayında seyahat için yaklaşık 14.800 dolara (572 bin TL) satışta. British Airways'te eşdeğer bir bilet yaklaşık 9.300 dolara (359 bin TL) satışta."

Emirates, lüks olanaklar, uçak içi eğlence ve yüksek kaliteli ikram hizmetleriyle premium anlamda öne çıkıyor ve gelirlerinin önemli bir kısmını da business ve birinci sınıf yolculardan elde ediyor.

'Deneyim.' Sihirli sözcüklerden birisi de bu sanıyorum. Yeni neslin en öncelikli tercihi de bu, deneyimlediği şeyi satın alıyor. Hava yolu şirketi buna odaklanınca güçlü sadakat de peşinden geliyor.

Emirates sadece yolcu biletlerinden değil, aynı zamanda kargo operasyonlarından, bagaj ücretleri gibi yan hizmetlerden ve uçak içi satışlardan da önemli gelir elde ediyor.

Yüksek talep, geniş ağ, Dubai'nin bir merkeze dönüşmesi, teknolojik yatırımlar, filonun yenilenmesi, hizmetler... Daha birçok şey yazılabilir buraya. Ez cümle, türbülanstan çıkmak için Amerika'yı yeniden keşfetmeye gerek yok. Doğru yapılandan feyz almak herkese kazandırır.

 

patronlardunyasi.com