Coca-Cola Doğadan'la ısınacak

az sıcaklarında 'brrr...' reklamlarıyla pazar payını daha da artırmaya soyunan Coca-Cola, soğuk kış günlerinde de 'iç ısıtma'ya hazırlanıyor. Bitkisel çay pazarının hâkimi Doğadan ile yılbaşından bu yana sürdürdüğıü görüşmeleri iki hafta önce imzayla sonuçlandıran Coca-Cola, böylece hâkim oyuncu olduğu soğuk içecek pazarının ardından sıcak içecek piyasasına da girmiş oldu.

Doğadan'ı satın almak için hisseleri eşit şekilde paşlaşan kurucu ortak Nevzat Karpuzcu ve İsviçreli fon MTK ile el sıkışyan Coca-Cola'nın ödeyeceği miktar öğrenilemedi. İki tarafa da yakın kaynaklar rakamın 50 milyon doların biraz üzerinde olduğunu öne sürüyor.

Geçtiğimiz günlerde, kolalı ve gazlı içecekler piyasasında hâkim durumu nedeniyle Rekabet Kurulu'nun satış noktalarında ayrıcalığına son verilmesi kararlaştırılan Coca-Cola, içecek pazarındaki hakim durumunu sıcak içecekler ile güçlendirecek. Şirket, Rekabet Kurumu'ndan onay alırsa bitkisel çay alanında önemli bir pazar payına sahip olan Doğadan Gıda Ürünleri'ni bünyesine katacak.

Şirketin tamamını alıyor
Coca-Cola, Doğadan Çay'ın yüzde 100 hissesini devralmak için Rekabet Kurumu'na başvurusunu yaptı. Kolalı içeceklerde yüzde 63, gazlı içeceklerde yüzde 53 pazar payına sahip olan Coca-Cola'nın, bitkisel çay pazarında ise hiç payı bulunmuyor. Bu nedenle, Rekabet Kurumu'nun devre izin vermesinde sorun yaşanmayacağı belirtiliyor. Doğadan markasıyla Türk bitki ve meyve çayı pazarını yaratan Doğadan Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Nevzat Karpuzcu'nun 50 milyon dolarlık pazarın 10 yılda 200 milyon dolarlık büyüklüğe ulaşacağını söylerken, şirketini elden çıkarmasıysa dikkat çekiyor.

Ayrıca, bitki ve meyve çayları pazarında, üretici firma sayısı da oldukça fazla. 30'a yakın markanın Türkiye bitkisel çay pazarında faaliyet gösterdiği belirtiliyor. Lipton, Sabancı Grubu'nun Deren'i ile piyasaya girdi. Ülker Natura, Doğa, Arifoğlu markaları da piyasanın önde gelen isimleri arasında.

Coca-Cola, kolalı ve gazlı çiçecekler pazarındaki hâkimiyetinden sonra içecek sektöründe daha önce de farklı alanlarda hamleler yapmıştı. Turkuaz ile içme suyu ve Nestea ile buzlu çay markalarını piyasaya süren şirketin sıcak içecek pazarına da girme hedefi biliniyordu. Siyah çay pazarına Doğuş Çay'ı alarak girmeyi denemiş ancak başarılı olamamıştı.

Coca-Cola çay piyasasına Doğadan'ı alarak girmesi ise devralmanın onaylanmasının ardından kesinleşecek. Poşet çay pazarının 100 milyon doların üstünde olduğu ve bunun da yarısının bitkisel çaylara ait olduğu belirtiliyor. Pazar büyümeye uygunluğuyla da cazibe alanları arasında. Kişi başına yıllık bitkisel çay tüketimi Orta Avrupa ülkelerinin de çok altında. Örneğin bir Alman'ın tükettiği poşet çay sayısı 200'ü aşarken, Türkiye'de bu sayı 15 civarında. Yeşil çay, ekinezya, adaçayı olmak üzere onlarca bitkinin sağlık için önerildiği bir ortamda tüketimin yaygınlaşması bekleniyor.

Türkler çay sever
Türk halkının yaklaşık yüzde 95'i her gün çay içiyor. Türkiye, Hindistan ve Çin'den sonra çay tüketiminde üçüncü sırada yer alıyor. Kişi başı tüketim 2,6 kg. düzeyinde bulunuyor. Türkiye sıcak çay pazarının büyüklüğü yaklaşık 185 bin ton. Pazarın büyük kısmı dökme çaydan oluşuyor. Ancak, özellikle son yıllarda poşet çay, demlik poşet ve bitki ve meyve çayları daha hızlı büyüyor. Gelişen sağlıklı yaşam trendine bağlı olarak bitki ve meyve çayları giderek daha fazla ilgi görüyor.

Siyah çay pazarında Çay-Kur dökme çayda liderliğini sürdürüyor. Sektörde poşet çay ve demlik poşet kategorilerinde pazar lideri olan Lipton var. Ancak genel sıralamada, Doğuş Çay, sektörün ikinci büyüğü olarak öne çıktı. Bitki ve meyve çayları pazarında ise Doğadan lider marka konumunda.

Doğadan çay, Türkiye'nin ilk bitkisel çay markası ve ilk poşet çay üreticisi. Eczacı Nevzat Karpuzcu'nn 1975 yılında kurduğu şirket, Almanya'dan poşet çay makinesi ithal etti. Doğadan markası ise 1985'te tescillendi.

Türk halkının tüketim alışkanlığı nedeniyle uzun süre gelişme kaydedemeyen şirket, Çiller'le ünlenen kuşburnu çayı gibi bitki ve meyve çaylarının aranmaya başladığı 1994 sonrasında hızla büyüdü. Bu gelişme Doğadan'a yabancı ortak getirdi. İsviçreli fon şirketi MKT Holding, Doğadan'ın yüzde 50'sine ortak oldu. Son 10 yılda yaklaşık 25 milyon dolarlık yatırım yapılan Doğadan tesisleri, Avrupa çapında sayılı fabrikalar arasında gösteriliyor. Üretiminin yüzde 20'sini Almanya, Fransa, Hollanda gibi Türk nüfusun yoğun olduğu ülkelere ihraç eden Doğadan'ın çalıştığı diğer pazarlar arasında Japonya ve Amerika da var.

İlaçta büyüyecek
Gıdadan çıkan grubun ilaç sektöründe büyümesi bekleniyor. Doğadan'ın yaratıcısı Nevzat Karpuzcu, ezcacılık fakültesinden mezun olduktan sonra doğduğu Konya'nın Ermene ilçesinin ilk eczanesini açtı. Daha sonra Konya'da Selçuk Ecza Deposu'nu, ardından Ankara'da kendi adını taşıyan Nevzat Ecza Deposu'nu kurdu. Prestij Ecza Deposu, Drogsan İlaç, Emkar İlaç ile eczacılık grubuna dönüştü. Grup, bugün yarım milyar doların üzerinde ciro yapıyor.

Hanife Şenyüz/Radikal