Bu fuarlara Dikkat! İşte destekleri artırılan fuarlar

Rahime Baş Uçar'ın haberi/Para Dergisi

Dış Ticaret Müsteşarlığı, imalatçı firmalar için yurtdışı fuar desteklerini artırdı. 15 hedef ülkede düzenlenen fuarlara katılım bedelinin yüzde 70’i devlet tarafından karşılanıyor. Bireysel ve milli katılımda desteklenen toplam fuar sayısı ise 2 bin 330...

BU devirde malı satmak üretmekten daha zor. Çünkü artık parası olan hammaddeye, teknolojiye kolaylıkla ulaşabiliyor, birçok malı kolaylıkla üretebiliyor. Ancak satış açısından bakıldığında, sınırları her geçen daha da şeffaflaşan dünyada rekabet çok keskin. Bu yüzden da artık önce pazarı bulup sonra üretmek daha akıllıca görünüyor.

Satış ve pazarlama deyince akla şüphesiz fuarlar geliyor. Bazen bir fuarda yapılan küçük bir anlaşma bile firmalar açısından dönüm noktası olabiliyor. Nitekim ihracata dayalı bir büyüme modeli benimseyen Türkiye de bunun farkında ve özellikle yurtdışı fuarlara katılımda firmalara destek veriyor. Firmalar, yurtdışı fuarlara tek tek ya da milli bir organizasyon dahilinde katılabiliyor.

Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM), her yılın başında bireysel ve milli katılım için desteklenecek fuarların listesini yayınlıyor. Yani dünyadaki tüm fuarlar destek kapsamında değil. Bu yıl itibariyle dünya çapında Türkiye’nin milli katılım gerçekleştirileceği 173 fuar destek kapsamında. DTM, 2 bin 157 fuar için de bireysel katılım desteği veriyor. Bu listelere yıl sonuna kadar başka fuarlar da eklenebilir.
Söz konusu fuarlardan herhangi birine ya da birkaçına katılan firmalar nakdi destekten yararlanabiliyor. 2000’li yılların başında yurtdışı fuarlara katılım bedelinin yüzde 80’i geri ödeniyordu. Ancak son yıllarda gerek bireysel gerekse milli katılımda destekler yüzde 50 ile sınırlandırılmıştı. Global krize bağlı olarak dünya pazarlarının daralması Dış Ticaret Müsteşarlığı’nı harekete geçirdi. Kriz nedeniyle 2010 yılında yurtdışı fuarlara katılım destekleri artırıldı.

SEÇİLMİŞ 15 ÜLKEYE DİKKAT!

Yurtdışındaki fuarlara katılımın desteklenmesine ilişkin tebliğ, 30 Aralık 2009 tarih ve 27448 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, 2010 yılı içinde milli ve bireysel katılımlarda destek oranı yüzde 60’a çıkarıldı. Ayrıca bu yıl ilk kez, 15 hedef ülke için destek oranı yüzde 70 olarak uygulanmaya başladı. DTM’nin bu yıl için belirlediği 15 hedef ülke ABD, Birleşik Arap Emirlikleri, Brezilya, Çin Halk Cumhuriyeti, Endonezya, Güney Afrika Cumhuriyeti, Güney Kore, Hindistan, Kanada, Vietnam, Nijerya, Meksika, Polonya, Malezya ve Şili. Destek artışının bir yıl süreyle geçerli olduğunu belirtelim.

TEKNOLOJİYE ÖZEL DESTEK

Söz konusu tebliğle önemli bir düzenleme daha yapıldı. İhracatta yüksek teknolojinin payını artırmak amacıyla gen mühendisliği, biyoteknoloji, uzay ve havacılık teknolojileri, ileri malzeme teknolojileri, nanoteknoloji, teknik tekstil, yenilenebilir enerji, donanım ve yazılım, bilişim sektörlerinde faaliyet gösteren firmalara uygulanacak destek oranı yüzde 75’e çıkarıldı.

Yurtdışı fuarlarda yüzde 60 ila 75 oranında değişen bu desteklerin de elbette bir sınırı var. Katılımcı firmaya ödenen destek tutarı; genel nitelikli milli katılım veya Türk ihraç ürünleri fuarları için 10 bin doları, sektörel nitelikli milli katılım veya sektörel Türk ihraç ürünleri fuarları içinse 15 bin doları geçemiyor.

DESTEĞE GİDEN YOL

Peki firmalar bu desteklerden nasıl yararlanabilir? Öncelikle katılımcının üretici ve ihracatçı olması gerekiyor. Katılımcılar destek müracaatını, doğrudan veya organizatör vasıtasıyla ilgili İhracatçı Birliği Genel Sekreterliği’ne yapılıyor. Üç aylık başvuru süresini kaçıranların desteklenmesi mümkün değil.
Firmaların devlet desteği başvuru sırasında; ticaret sicil gazetesi, imza sirküleri, ihracatçı birlikleri üyelik aidat makbuzu ve vergi levhasını sunması gerekiyor. Bireysel katılımlı fuarlarda firmanın kendisinin başvuru yapması zorunlu. Milli katılımlı fuarlarda ise organizatörün başvuru yapması gerekiyor. Ancak yeni tebliğe göre, milli katılımlı fuarlarda da firmalar başvuru yapabiliyor.

Desteğini kendisi almak isteyen firmaların, fuara katılmadan önce ilgili ihracatçı birliğine ön başvuru yapması gerekiyor. Bu ön başvuru sırasında ne kadarlık stand kiralanacağından fuarın metrekare birim fiyatına kadar birçok unsurun bildirilmesi gerekiyor.

Ön onay aldıktan sonra fuara katılan firma, fuar sırasında standının resmini çekiyor. Fuar tamamlandıktan sonra tüm evraklar ve resimlerle birlikte en geç 90 gün içinde başvurup desteğini alıyor. Bu süreyi geçiren firmalar desteklerden yararlanamıyor.

KOSGEB’İN VERDİĞİ DESTEKLER

KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı) de yurtdışı ve yurtiçi fuarlara katılım desteği veriyor. Yurtiçi uluslararası sanayi ihtisas fuarlarına katılım desteğinden yararlanmak isteyen firmaların, imalat sanayiinde faaliyet gösteren KOBİ niteliğinde olmaları gerekiyor.
Koşullarda geçen yıla göre herhangi bir değişiklik yapmayan KOSGEB’in yurtiçi ve yurtdışı fuar destekleri şöyle sıralanıyor:

* Milli katılım ve milli katılım dışındaki yurtdışı fuarlara katılım desteği: Fuarlarda en az 9, en fazla 50 metrekarelik stand için destek veriliyor. Metrekare başına fuar katılım ücreti desteğinin üst limiti 400 TL. Bu miktara boş kapalı alan (yer) kirası, standart stand konstrüksiyonu, standart stand dekorasyonu, fuar alanının genel düzenlemesiyle ilgili genel güvenlik, genel temizlik hizmetleri, fuarın yurtdışı tanıtım giderleri, gidiş-dönüş nakliyesi, ürünlerin yurtdışı indirme-depolama-yükleme giderleri, ürünlerin gümrük işlem giderleri ile yurtdışı nakliye sigortası giderleri dahil. Destek üst limiti en fazla 16 bin TL. Aynı yurtdışı fuara katılım için başka bir kamu kuruluşundan destek alanlar, KOSGEB’in bu desteğinden yararlanamıyor. İşletmeler, bu destekten aynı yıl içinde aynı ülkeye bir kez olmak şartıyla en fazla iki defa yararlanabiliyor.

* Yurtiçi sanayi ihtisas fuarlarına katılım desteği: Gelişmiş, normal ve kalkınmada öncelikli yörelerde düzenlenen fuarlara katılacak her işletmeye en az 6, en fazla 40 metrekarelik stand için destek veriliyor. Kapalı alan katılımlarında metrekare başına desteğin üst limiti 60 TL. Açık alan katılımlarında ise 40 TL. Bu desteğin yüzde 60’ı geri ödemesiz olarak sağlanıyor.

* Yurtiçi genel sanayi fuarlarına katılım desteği: Sadece kalkınmada öncelikli yörelerde düzenlenen bu fuarlara katılacak her işletmeye en az 6, en fazla 40 metrekarelik stand için veriliyor. Kapalı alan katılımlarında metrekare başına ücret desteğinin üst limiti 50 TL. Açık alan katılımlarında ise 35 TL. Bu desteğin yüzde 50’si geri ödemesiz olarak sağlanıyor.

* Yurtiçi uluslararası sanayi ihtisas fuarlarına katılım desteği: Her işletmeye kapalı alan fuar katılımlarında en az 6, en fazla 40 metrekarelik stand için veriliyor. KOSGEB’in destek üst limiti metrekare başına 110 TL. Maksimum destek 4 bin 400 TL olarak belirlenmiş durumda. Bu destek kapsamında fuarlara katılımın yüzde 70’i geri ödemesiz destekleniyor.

Ekstra fuar desteği sağlanan 15 hedef ülke

1. Amerika Birleşik Devletleri
2. Birleşik Arap Emirlikleri
3. Brezilya
4. Çin Halk Cumhuriyeti
5. Endonezya
6. Güney Afrika Cumhuriyeti
7. Güney Kore
8. Hindistan
9. Kanada
10. Vietnam
11. Nijerya
12. Meksika
13. Polonya
14. Malezya
15. Şili

Şili’de ilk kez fuar düzenleyecek

Türkiye’de halen 26 yurtdışı fuar organizatörü faaliyet gösteriyor. Fuarcılık firmaları, ticaret ve sanayi odaları ile ihracatçı birlikleri yurtdışı fuar katılımlarını organize ediyor. Türkiye’nin en köklü yurtdışı fuar organizatörlerinden biri Türkel Fuarcılık...

Türkel, 1993 yılında Ukrayna’nın başkenti Kiev’de Türk İhraç Ürünleri Fuarı organize ederek sektöre adım attı. Geçen yıl 29 yurtdışı fuarına Türk firmalarını götüren Türkel’in 2010 programında 25 fuar var. Bunlar arasında, Şili’de ilk kez düzenlenecek 1. Türk İhraç Ürünleri Fuarı da bulunuyor...

Türkel Fuarcılık Yönetim Kurulu Başkanı Korhan Yazgan, DTM’nin belirlediği 15 ülke arasında Şili’nin de olduğunu, bu fuara katılacak firmaların yüzde 70 destekten yararlanabileceğini belirtiyor. Yazgan, yurtdışı fuarlara katılımın firmalara sağlayacağı katkıları ise şöyle anlatıyor:

“Yurtdışındaki fuarlara katılan firmalar, potansiyel müşterilerle tanışıp doğrudan irtibata geçebiliyor. Kaliteli mallarını uygun fiyatlarla yeni müşterilere sunma imkanı buluyorlar. En önemlisi, yurtdışı tecrübesi edinip vizyonlarını genişletiyor, pazar paylarını artırıyorlar. Uluslararası fuarlarda kendilerini diğer ülke katılımcılarıyla kıyaslama olanağı bulup yeni stratejiler belirleyebiliyorlar. Yurtdışı ihtisas fuarları, firmalar için en etkin tanıtım ve pazarlama araçlarından biri.”

Endonezya’ya ilk fuar çıkarması

İstanbul İhracatçı Birlikleri (İBB) de yurtdışı fuarlar organize ediyor. İBB, bu yıl üç fuarın milli katılımını organize edecek. Bu fuarlardan ikisi, yüzde 70 destek sağlanan hedef ülkelerde. Bunlar, 16-19 Haziran tarihlerinde Endonezya’nın Cakarta kentinde düzenlenecek 1. Endonezya Türk İhraç Ürünleri Fuarı ve eylül ayında Çin’in Guangzhou kentinde düzenlenecek China International Furniture Fair (CIFF)...
İBB Başkanlar Kurulu Başkanı Zekeriya Mete, Endonezya’da ilk kez düzenlenecek fuara yaklaşık 80 Türk firmasıyla katılım hedeflediklerini belirtiyor. Mete’ye göre Endonezya, Türk firmalar için önemli fırsatlar barındırıyor:

“250 milyon civarındaki ülke nüfusunun yüzde 10’u üst gelir grubuna mensup. Endonezya, ağaç ürünleri, hindistancevizi ve palm yağı dışında pek çok ürünü ithal ediyor. Bu yıl ilk kez Endonezya Cumhurbaşkanı’nın Türkiye’ye gelmesi planlanıyor. İki ülke arasındaki vizelerin kaldırılması gündemde. Endonezya’yla ticari ilişkilerimizin daha da gelişeceği kesin. Zaten Türk Hava Yolları her gün Endonezya’ya direkt sefer yapıyor. Türk işadamları bu ülkeye her ürünü satabilir. Bu pazarın göz ardı edilmemesi gerekiyor.”

“KOBİ’ler milli katılımlı fuarlara katılmalı”

İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri (İMMİB), A sınıfı fuar organizasyon belgesine sahip birliklerden. İMMİB, bu yıl 18 fuarın milli katılım organizasyonunu düzenleyecek. Şubat ayında Avrupa’nın en büyük mutfak eşyaları fuarı Ambiante için şirket götüren İMMİB’in önümüzdeki dönemdeki organizasyonları arasında, İtalya’nın Bologna kentinde 16-19 Nisan’da düzenlenecek kozmetik fuarı Cosmoprof, 1-3 Haziran’da Dubai’de yapılacak Beautyworld Middle East, 17-20 Kasım’da Almanya’nın Duseldorf kentinde gerçekleştirilecek Medica sağlık fuarı dikkat çekiyor.

İMMİB çatısı altında bulunan İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçı Birlikleri’nin Başkanı Murat Akyüz, küçük ve orta ölçekli şirketler için milli katılımlı fuarlara katılmanın daha avantajlı olduğunu düşünüyor. Akyüz, “KOBİ’lerin fuarlara tek başına katılma gücü yok. Biz, milli katılımlı fuarlarda, standın kurulmasından ürünlerin teslimine, firma temsilcilerinin otel rezervasyonundan her türlü bilginin sağlanmasına tüm destekleri veriyoruz.”

“Kriz dönemlerinde fuarlar daha çok kullanılmalı”

Forum Fuarcılık, 1993 yılından bu yana yurtdışı fuar katılımlarını organize ediyor. Şirket aynı zamanda, 1995’ten bu yana Alman fuarcılık şirketi Messe Berlin GmbH’ın Türkiye temsilciliğini yürütüyor. Forum Fuarcılık, şimdiye kadar 40 ülkedeki 300’den fazla yurtdışı fuara 7 bini aşkın Türk firmasını götürmüş.
Forum Fuarcılık, bu yıl Sudan, Libya, Irak, Suriye, Mısır, İran, Çin, Cezayir, Almanya ve Tanzanya’daki fuarlara milli katılım organize edecek. Forum Fuarcılık Yönetim Kurulu Başkanı Bilgin Aygül, Suriye’nin kendileri için öncelikli ülkelerden biri olduğunu belirtiyor. Şirket, bu yıl Suriye’de inşaat, makine ve mobilya-ev tekstili alanında üç fuar düzenleyecek. Forum, savaş sonrası dönemde Irak fuarlarına katılımı da sürdürüyor. Fuarcılık sektörünün global krizi çok fazla hissettiğini söyleyen Aygül, bu konuda şirketlere bir uyarıda bulunuyor:

“Fuarlar, pazar daralmalarının hatta kayıplarının yaşandığı ekonomik kriz dönemlerinde daha çok kullanılması gereken bir yöntem. Fuarların öneminin bilincinde olan ve bu fırsattan aktif biçimde yararlanmayı bilen firmalarımız, katılım konusundaki kararlılıklarını kriz döneminde de gösterdiler. Ancak ülkemizde hala fuarcılık konusundaki algılamanın yeterince doğru olduğunu ve firmalarımızın etkin biçimde kullandıklarını söyleyemeyiz.”

“Yurtdışı fuar destekleri yetersiz”

Göçmaksan, Türkiye’de elektrikli inşaatdemiri kesme ve bükme makinelerini ilk üreten firma. Yarım asırlık geçmişi var. Şirketin Ankara Sarayköy’deki fabrikası yılda ortalama 5 bin makine üretiyor. Bu üretimin yüzde 60’ını ise 44 ülkeye ihraç ediyor. Mehmet Göçmen’in kurduğu şirkette halen 127 kişi çalışıyor.

Göçmaksan, her yıl 12-15 arasında yurtdışı fuara katılıyor. Yurtiçinde de her yıl 10 fuarda ürünlerini sergiliyor. Şirket, özellikle 19-25 Nisan tarihlerinde Almanya’nın Münih kentinde düzenlenen Baumax Fuarı’nı hiç kaçırmıyor. Göçmaksan İhracat Genel Müdürü Tuba Küçüksakal, Baumax’a bireysel olarak katıldıklarını, ancak devlet teşviklerinden yararlandıklarını vurguluyor. Baumax Fuarı’nda 108 metrekarelik stand açan ve fuara 8 kişilik ekiple katılan Göçmaksan’ın stand, ulaşım, navlun, konaklama ve yemek maliyeti 65 bin euro. Ancak Küçüksakal, devletin bu fuar için maksimum 15 bin dolar verdiğine dikkat çekiyor ve “Bu teşvik bizim için yetersiz” diyor. Son yıllarda yurtdışı fuar teşviklerinin 10 puan artırılmasını olumlu bulan Küçüksakal’ın değerlendirmeleri şöyle:

“Yurtdışında yılda 12-15 fuara katılıyoruz. Bunların çoğu milli katılımlı fuarlar. Türkiye’deki fuar organizatörleri, bu tür fuarlar için ana organizatöre göre neredeyse iki katı fiyat veriyor. Teşviklerdeki artış kadar fuar katılım ücretlerinin de arttığını görüyoruz. Özellikle hedef ülkelerin fuarları pahalı. Bu hizmetler daha uygun fiyatlarla sunulmalı ki daha çok Türk firması yurtdışına açılabilsin.”

“Daha fazla fuar, daha fazla ihracat”

Çesan Çevre Sağlığı Ltd. 25 asırlık bir geçmişe sahip. Şirkte, Ankara Organize Sanayi Bölgesi’ndeki tesislerinde asfalt plenti (asfalt döşerken kullanılan makine) ve beton santrali üretiyor. Aydoğdu ailesi tarafından kurulan Çeşan, üretiminin yüzde 70’ini yurtiçine satıyor. Geçen yıl 3 milyon dolarlık ihracat yapmış. Ancak global kriz öncesindeki ihracat geliri bunun iki katıymış. Çesan, Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkelerinin yanı sıra Türk Cumhuriyetleri’ne ihracat yapıyor.

Şimdiye kadar yılda 6-7 yurtdışı fuara katılan Çesan, bu yıl ilk kez 15-20 fuara katılmayı planlıyor. Çesan Dış Ticaret Müdürü Turgay Üçbudak, bu yıl ihracata daha çok odaklandıklarını, bu yüzden daha çok fuara katılıp daha çok iş bağlantısı kurmak istediklerini vurguluyor.

Çesan, havaleli mal ürettiği için fuarların çoğuna makine götürmüyor. Üçbudak, bu sayede fuar katılım maliyetini 6 bin euro’ya kadar düşürebildiklerini belirtiyor. Firma, yurtdışı fuarlarda katalog, film ve broşürle tanıtım yapıyor. Üçbudak, “Bizim bir makinemiz ancak 15 tırla gidebiliyor. Her fuara makine götürecek olsak maliyetin altından kalkamayız. Yine de 15 bin dolarlık maksimum fuar desteği yeterli” diyor.