Bağdat’tan Ankara’ya 'Hava' misillemesi

Irak Kürdistanı Başbakanı Neçirvan Barzani’nin Ankara ziyareti sırasında, aksi yöndeki açıklamalara rağmen, Türkiye ile Irak Kürdistanı arasında petrol anlaşmaları imzaladığının ortaya çıkması Bağdat’ın tepkisini çekti.

Irak Merkezi Hükümeti, önceki gün geç saatlerde Kuzey Irak hava sahasını Türkiye’den gelecek özel uçaklara kapattı. Haber, Kürt bölgesinde yayın yapan televizyonlar tarafından altyazı ile duyuruldu. Ankara’nın ise haberin doğru olup olmadığını Irak Sivil Havacılık Teşkilatı’na sorduğu ve konu hakkında yanıt beklediği belirtildi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın 2 Aralık Pazartesi günü Erbil’de (Hewler) petrol ve doğalgazla ilgili bir konferansa gitmesi planlanıyordu. Bu durumda Yıldız’ın Erbil’e havayoluyla gitmesi mümkün olmayacak.

Öte yandan bölgede faaliyet gösteren Türk havayolu şirketlerinin alınan karardan etkilenmediği, tüm uçuşların normal olarak devam ettiği öğrenildi.

GEÇEN YIL DA ENGELLENMİŞTİ

Irak, geçen yıl da Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun kendilerine haber vermeden Kerkük’e gitmesini gerekçe göstererek Taner Yıldız’ın Erbil’e gidişini engellemişti.

Neçirvan Barzani’nin Ankara ziyaretinde Irak Kürdistanı petrolünün Türkiye üzerinden dünya pazarına arz edilmesine ilişkin anlaşmaların gizlice imzalandığı ortaya çıkmıştı.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Neçirvan Barzani arasındaki üç saatlik görüşmede altı adet anlaşmanın imzalandığı; bunlardan beşinin sözleşme, birinin ise Turkish Energy Company’nin (TEC) Kuzey Irak’ta yapacağı petrol arama faaliyetlerine ilişkin protokol olduğu belirtilmişti. Söz konusu anlaşmaların imzalandığı bilgisi, Bağdat yönetiminin ve ABD’nin tepkisini çekmemek için basından gizlenmişti.

Bağdat yönetimi, üç gün evvel yaptığı açıklamada, bu tür anlaşmaları “tehdit” sayacağını belirtmiş ve bu imzaların Irak ile Türkiye arasındaki ilişkileri zora sokacağını dile getirmişti. Beyaz Saray ise, Irak Merkezi Hükümeti’nin onayı olmaksızın petrol ihracatı yapılmasını desteklemediğini açıklamıştı.

PARA TRANSFERİ

Bağdat ve Washington’ın açıklamalarına karşın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın “Süreçte tıkanma yok” demesinin ardından imzaların atıldığı öğrenilmişti. Anlaşmalara, Türkiye’nin bu alanda kurduğu yeni kamu şirketi TEC’in imza koyduğu ve şirketin Kuzey Irak’ta petrol arama hakkı edindiği kaydedilmişti.

Tarafların anlaştığı diğer konular ise, Kuzey Irak’taki mevcut boru hatlarına aktarılacak petrol, yeni yapılacak petrol ve doğalgaz boru hatları olarak şekillenmişti. Anlaşmalara göre, petrol ve doğalgazın parası Türkiye, Kürdistan ve Bağdat yönetimi arasında kurulacak bir ortak mekanizma aracığıyla transfer edilecek.

DIŞİŞLERİ’NDEN ILIMLI TEPKİ

Dışişleri Bakanlığı’ndan konuyla ilgili yapılan açıklamada ise şöyle dendi:

“IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani’nin 27 Kasım’da Ankara’ya gerçekleştirdiği ziyaret sırasında IKBY ile enerji işbirliği alanında Irak Anayasası’na da uygun bazı ticari sözleşmeler üzerinde mutabık kalınmıştır. Ancak konuyla ilgili süreç henüz tamamlanmamıştır. Bu konunun üçlü bir çerçevede ele alınması ve halklarımızın ortak çıkar ve refahına hizmet edecek şekilde sonuçlandırılması arzu ve tercihimizdir.

Ülkemiz bu işbirliğinin Merkezi Hükümet ile IKBY arasında Irak Anayasası ile uyumlu bir anlayış birliğinin gelişmesine ve pekişmesine de katkı sağlamasını temenni etmektedir. Bu anlayışla, taraflar arasındaki tüm konuların karşılıklı görüşmeler yoluyla ve iyi niyetle Irak’ın toprak bütünlüğü ve birliği zemininde süratle çözüme kavuşturulmasını arzu etmekteyiz.”