Yatırımcıların güvenli limanlara yönelmesi ve faiz artırımlarının piyasalar üzerindeki etkileri

Piyasalarda dalgalı seyir devam ederken azalan risk iştahı güvenli limanları öne çıkardı. Tasarruf sahipleri ve yatırımcılar defansif tavırla risksiz veya daha az riskli alternatiflere yöneldi. Altın, döviz ve faiz ilk akla gelen yatırım araçları oldu.

Geçtiğimiz aylarda TCMB’nin faiz indirim sürecinin başlamasıyla borsaya yönelim ile birlikte BIST100 Endeksi’nde yükseliş yaşanmıştı. Sonraki aşamalarda TCMB’nin faiz artırımlarıyla yatırımcılar için adresler tekrar değişmeye başladı. Faiz yüksek kaldığı sürece muhtemelen defansif tavır korunacak. TCMB’nin faiz artırımına bağlı olarak mevduat faizlerinde yükseliş yaşanırken enflasyona karşı korunma çabası öne çıktı.

HAZİRANDA İNDİRİM BEKLENTİSİ VAR

Hürriyet'ten Zeynel Balcı'nın haberine göre, mevcut faiz reel getiri imkânı da barındırıyor. Hali hazırda yıllık enflasyon yüzde 38.1 olarak görülüyor. Döviz kurlarındaki yükselişle kur geçişkenliğine bağlı olarak bir miktar daha yükselmesi olasıdır. Ancak halen yıllık enflasyon beklentileri yüzde 30 civarında şekilleniyor. Gerek tahvil gerekse mevduat faiz oranları bu oranın üzerinde. Mevduat faizinde stopaj olsa da “risksiz” getiri söz konusu. Faizler bu seviyesini daha ne kadar koruyabilir sorusu bu noktada önem kazanıyor.

Piyasada haziran sonrası için TCMB’den faiz indirim beklentileri dillendiriliyor. Ancak faiz kararı verilirken iç ve dış piyasalarda o günün şartları önemli olacak. Yüksek faiz yatırım tercihlerinde önemli bir referans olduğu kadar borsa için de ciddi bir alternatif. Aynı zamanda reel ekonomi için de benzer şeyleri söylemek mümkün. Tüketici talebini baskılarken ekonomide büyümeyi yavaşlatıp kredi faizleriyle maliyetleri artırıyor. Bu da arz enflasyonu demek. Geçtiğimiz günlerde Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Seyit Ardıç’ın, “Yüzde 60’ların üzerine çıkan bir kredi maliyeti ile sanayicinin, bırakın yatırım yapmayı, üretimine devam edebilmesi bile mümkün değil” açıklaması kayda değer. Özetle, faizlerin düşmesi herkesin hayrına bir durum. Ona şüphe yok da nasıl ve ne zaman olacağı konusu belirsiz.

ALTIN HÂLÂ HAREKETLİ

Diğer yandan altın fiyatlarında hareketlilik sürüyor. Yatırımcıların önemli bir bölümünün dikkati halen o tarafta. Altın zaten konut ve dövizle birlikte geleneksel yatırım araçlarından biri. Henüz o taraftan daha riskli yatırım araçlarına bir kopuş gözlemlenmiyor.

TCMB verilerine göre 14 Mart tarihinden bu yana yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatında yaklaşık 17 milyar dolarlık bir artış söz konusu. TCMB dün TL’ye geçişi destekleyecek bazı önlemleri yürürlüğe koydu. Konut satışlarında ise geçen yıl görülen yükseliş ivmesi azaldı. Ocak-Mart döneminde aylık bazda satışlar 110-112 bin aralığında gerçekleşiyor. Faiz artışıyla birlikte bir süre daha durgun seyretmesi olasıdır.

Bu şartlar altında Borsa İstanbul’a ilginin zayıflaması olağan bir durum. İç gündemin zorlaşması, olumlu fiyatlamaya konu olacak beklenti ihtiyacının sürüyor olması, yerli ve yabancı katılımcı eksikliği, dış borsalardaki yükselişe duyarsız kalınması, yayınlanan 03/2025 dönem bilançolarının zayıflığı gibi gelişmeler borsanın baskı altında kalmasına neden oldu. Ciddi bir satışla karşılaştı ve önemli destek noktalarına çekilerek ucuz ve primsiz bir görünüm vermeye başladı. Ancak “Ucuz etin yahnisi yavan olur” misali alıcı çekmek için bu görünüm henüz yeterli olamıyor.

BİLANÇOLARA DİKKAT

Yayımı devam eden bu yılın ilk çeyrek bilançolarında enflasyon muhasebesi kadar reel ekonomideki yavaşlamanın da etkilerini dikkate almak gerekecek. Birçok şirket zarar açıkladı. Önemli sanayi şirketleri ve holdinglerde ciddi kâr düşüşleri veya zararlar söz konusu. Kârlılık yine ağırlıklı olarak bankacılık sektöründe gözleniyor. Banka bilançolarında enflasyon muhasebesi uygulanmamasını da bu çerçevede dikkate almak gerekecek. Ayrıca artan kur ve faizler, bankacılık kârlarının devamı konusunda temkinli bir durumu beraberinde getiriyor.

YABANCILAR NİHAYET ALIM YAPTI

Son haftalarda yoğun satışta olan yabancı yatırımcılar nihayet alım yapmaya başladı. TCMB verilerine göre 25 Nisan ile biten haftada yabancı yatırımcılar; 92 milyon doları hisse senedi, 476 milyon doları tahvil bono olmak üzere toplamda 568 milyon dolarlık alım yaptı. Hisse senetlerinde bir önceki hafta da 269 milyon dolarlık alım yaparken 970 milyon dolarlık satış yapmışlardı. 19 Mart ile başlayan süreçte yaptıkları satışların yanında son alımları çok düşük bir rakam. ‘Yabancılar alıma geçti’ demek için erken. Ancak nette haftalar sonra satıştan alıma dönmeleri önemli. TCMB rezervlerindeki erime ise devam ediyor. 25 Nisan haftasında brüt rezervler 5.5 milyar dolar düşerek 141 milyar dolara, swap hariç net rezervler ise 16.4 milyar dolara geriledi.  

YARIN NİSAN ENFLASYONU AÇIKLANACAK

Dikkatler yarın açıklanacak nisan ayına ait enflasyon verilerinde olacak. TCMB’nin son toplantı metninde işaret ettiği üzere “bir miktar” yüksek bekleniyor. Piyasa beklentisi aylık yüzde 3’ün hafif üzerinde olacağı yönünde. İstanbul’da nisan ayında bir önceki aya göre perakende fiyatlar yüzde 3.21, toptan fiyatlar ise yüzde 1.46 arttı. Döviz kurlarındaki yükseliş ve soğuk hava şartları nedeniyle yaşanan don olayının gıda fiyatlarına etkisi enflasyon beklentilerini yukarı çekti. Ancak bu durumun TCMB faiz kararlarına ilave bir artış getirmesi zor. Faiz artışı diğer gelişmelerin etkisiyle yaşanan bir süreçti.

BORSADA DESTEK ARAYIŞI SÜRÜYOR

Borsada tepki alım denemelerine rağmen düşüş eğilimi ve destek arayışı devam ediyor. İlk destekler 9.050-9.000 seviyelerinde bulunurken bu noktalar kısa dönem için önem kazanmış durumda. Aksi taktirde sonraki destek ve tutunma noktalarını 8.870 ve 8.560 seviyelerinde aramak gerekecek. Yukarı yönlü hareketlenmelerde ise ilk dirençler 9.300 ve 9.400-9.500 seviyelerinde görülüyor. Ciddi bir toparlanmadan söz etmek için 9.500 seviyesinin geçilmesi önemli olacak. Bu güç henüz oluşmuş görülmüyor. Endekste destek seviyelerinde tepki alım denemeleri görülebilir. Ancak güç kazanması olasılığı zayıf.

ABD VE ÇİN ANLAŞMASI İÇİN UMUTLAR ARTTI

Dış piyasalarda ABD ile Çin arasındaki gümrük tarifeleri sorunu sürmekle birlikte anlaşma umutları iyimser algıya neden oldu. Çin’in devlet medyası gümrük tarifeleriyle ilgili olarak ABD’nin kendileriyle temas kurduğunu açıkladı. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ise, Çin’in ticaret konusunda görüşmek ve buluşmak istediğini ve görüşmelerin yakında başlayacağını söyledi. İki taraf da ilk adımın karşıdan geldiği havasında. Bu haberler gerçeklik kazanırsa olumlu havanın devamını beklemek mümkün olabilir. İki tarafın da ticari açıdan birbirine olan mecburiyetleri ve yüksek gümrük vergileri nedeniyle ticaretin imkânsız hale gelmesi anlaşma beklentilerini canlı tutarken karşılıklı yoklama ve sabır testi devam ediyor.

Trump gerek Çin, gerekse Fed konusunda geri adım atınca piyasalar biraz rahat nefes almıştı. Trump’ın tarifeleri düşürmesiyle Avrupa Birliği, Japonya ve diğer ülkeler ile sorun çözülmüş, olay ABD-Çin arasındaki mesele olarak kalmıştı. Son gelişmelere bağlı olarak borsalarda çıkış gözlenirken azalan güvenli liman ihtiyacıyla altın fiyatlarında kâr satışları görüldü. Ancak satışlar derinlik kazanmadı. Hindistan ile Pakistan arasındaki gerginlik ise altın fiyatlamasına bu aşamada dahil olmadı. Ancak gerginlik artar sıcak çatışmaya dönerse olay çok farklı bir noktaya taşınır. Dileriz olmaz. Altında fiyatlamalar halen önemli ölçüde ABD-Çin ticaret savaşı üzerinden yürüyor.

ABD ile Çin arasındaki yumuşama sonrası; ABD tahvil faizlerinde düşüş, Euro’da zayıflama, dolarda değer kazanımı, petrol fiyatlarında ise dalgalanma görülüyor. ABD ekonomisindeki daralma ve OPEC+ Grubu’ndan gelen arz artırım sinyaliyle petrol fiyatlarında önce ciddi bir düşüş gözlendi. Daha sonra Trump’tan gelen İran ile ilgili yaptırım kararıyla yükseldi.

ABD 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4.31, Euro/dolar paritesi 1.1304, dolar endeksi 100.00, altının ons fiyatı 3.241 dolar, gümüş 32.00 dolar, brent petrol 61.30 seviyelerinde seyrediyor.

patronlardunyasi.com