Osmanlı'ya ilk matbaayı kuran İbrahim Müteferrika'dan bile daha önce yayıncılığa başlamış olan Çinli yayıncılık devinin temsilcisi Zhoa Dong,  İstanbul'daydı.        

Ali Necat HEPKON  

Yayıncılık dendiğinde ilk akla gelen şey kuşkusuz matbaadır. Hepimiz matbaanın 15'inci yüzyılda keşfedildiğini ve Osmanlı İmparatorluğu'na birkaç yüzyıllık bir gecikmeyle geldiğini biliriz. Oysa hepimizin ezberinde olan bu bilgi doğru olsa bile önemli ölçüde eksiktir. Matbaanın icadı çok öncelere dayanır. Bilinen ilk matbaa, ağaç oyma teknikleri kullanılarak, MS 593'te Çin'de kurulmuş, ilk basılı gazete de MS 700'de Pekin'de çıkmıştır. Kısacası, Avrupa merkezli bakış açısını bir kenara bırakırsak, ilk yayıncılık faaliyetlerinin merkezi Çin'dir.

TÜRKİYE'YE GELDİLER
Çin'in önde gelen yayın gruplarından China Publishing Group, Zhonghua Book Company, China National Publicatons Import & Export, China Publishing and Media Holdings ve Rong Bao Zhai Publishing House şirketleri geçtiğimiz günlerde Türkiye'ye geldiler. Yayın devlerinin temsilcileri Kırmızı Kedi Yayınevi yetkilileriyle bir araya geldi. Ziyaretçi grup içerisinde yer alan Rong Bao Zhai grubu, yukarıda söylediklerimizi teyit edercesine, tam 352 yıllık bir kuruluş.

TÜRKİYE'DEKİ İLK MATBAADAN ÖNCESİNDEN BERİ YAYINCILIK YAPIYOR
Bir başka deyişle Rong Bao Zhai grubu, İbrahim Müteferrika'nın Osmanlı İmparatorluğu'ndaki ilk matbaayı kurmasından çok daha öncelerinden beri yayıncılık yapıyor. Bu ilginç durumu ve Türk-Çin kültürel ilişkilerinin son yıllarda geldiği noktayı öğrenmek için Rong Bao Zhai yayınevinin yöneticilerinden Bay Zhao Dong ile bir söyleşi yaptık. Bay Zhao'ya temsil ettiği Rong Bao Zhai şirketi, Türk ve Çin şirketlerin kültürel alanlarda yapacağı ortaklıklar ve iki ülkenin kültürel ilişkilerinin geleceği hakkında sorular sorduk.

?    Öncelikle Rong Bao Zhai'den bize bahseder misiniz? Üç buçuk asırlık bir yayın grubunda yöneticilik yapmak nasıl bir duygu?

BÖYLESİ BİR KÖKLÜ KURULUŞTA GÖREV YAPMAK GURUR VERİCİ 

? Rong Bao Zhai 1672 yılında kurulmuş, 352 senelik bir tarihe sahip bir oluşumdur. Yayıncılık, sanat galerileri, müzayede ve diğer kültürel alanlarda faaliyet gösteren Rong Bao Zhai, kültürel bir girişimdir ve Çin Yayıncılık Grubuna bağlıdır. Böylesine köklü bir girişimin yöneticisi olmaktan dolayı gurur duyuyorum. Bu derece köklü bir kültürel oluşum açısından sürekli olarak yeniliklerden yararlanmanın çok önemli olduğunu düşünüyorum. Şu anda bir sürü kaligraf ve sanatçıyla organize ettiğimiz sanat galerileri ve açık artırmalar ile hizmet vermek dışında teknoloji, eğitim ve kültür alanında yeni ürünler çıkartarak yenilikçi bir yol izliyoruz.

? Rong Bao Zhai'ın Pekin'deki merkezi çok ünlü. Turistlerin mutlaka uğradığı bir yer. Danimarka Kraliçesi Margaret, ABD eski Başkanı Carter ve Japonya eski Başbakanı Yasuhiro Nakasone gibi isimler de ziyaretçileriniz arasında. Bu büyük ilginin sebebi ne?
?  Rong Bao Zhai, Çin’in geleneksel kaligrafi ve resim sektöründe önde gelen bir oluşum. Kalem, mürekkep, kağıt ve mürekkep taşı gibi ürünlerin yanı sıra sanat eserleri de satan Rong Bao Zhai ayrıca geleneksel Çin kaligrafisi sanatçıları ve sevenleri için sergi hizmeti de veriyor. Çin’de ve Dünya’da Rong Bao Zhai, “Çin Sanat Sarayı” ve “Kaligraf ve Sanatçıların Evi” olarak da bilinirken ayrıca Qi Baishi, Xu Beihong, Zhang Daqian ve Fu Baoshi gibi ünlü kaligraf ve sanatçılarla yakın ilişkileri mevcut. “Ahşap blok baskısı” ve “Montaj ve Restorasyon” gibi Çin ulusal kültürel mirası için önemli olan bu iki dalda faaliyet gösteren Rong Bao Zhai dünya çapında tanınan bir oluşum.

TÜRKİYE DOĞU VE BATI MEDENİYETİ ARASINDA BİR KÖPRÜ

?  Türkiye ve Türk yayıncıları ile ilişkiler sizce neden önemli? 
?  Türkiye pozisyonu nedeniyle Doğu ve Batı medeniyetleri arasındaki bir köprüdür. Zengin bir kültürel ve tarihsel mirasa sahiptir. Çin’in engin kültürünü temsil eden Rong Bao Zhai ve Türk yayıncılar arasındaki işbirlikleri Çin ve Türk halkları arasında daha fazla kültürel ilişki sağlayacak, insanlarımızın Doğu ve Batı sanat ile kültürüne olan talebini karşılayacak, Doğu ve Batı medeniyetleri arasındaki alışverişi arttıracaktır.

? Çin’de okurlar arasında Türk ve Anadolu kültürüne karşı bir ilgi var mı? Kültürel alanda üst düzey bir pozisyonda yıllarca yöneticilik yapmış biri olarak, bu konudaki değerlendirmeniz nedir?

TARİHİ SENTEZ TÜRK KÜLTÜRÜNÜ ÇEKİCİ KILIYOR
? Bence çok büyük bir ilgi var. Türkiye Avrupa ve Asya coğrafyalarına yayılmış uzun bir tarihin yanı sıra, Doğu Roma İmparatorluğu’ndan ve İslam medeniyetlerinden kalan kültürel bir mirasa sahip. Doğu ve Batı medeniyetleri burada birleşiyor. Medeniyetlerin bu kültürel ve tarihi sentezi Türk kültürünü çok ilgi çekici kılıyor.

? Sizce Türkiye ve Çin arasındaki edebi ve sanatsal alanda yapılan kültürel alışveriş gelecek yıllarda artacak mı?
 ? Kesinlikle. Türkiye “Bir Kuşak Bir Yol Projesi" için önemli bir ülke. Projenin ilerlemesi ile Doğu ve Batı kültürleri burada daha fazla buluşup birleşecek. Bunun sonucunda başarılı fikirlerin ve kültürel ürünlerin ortaya çıkacağına inanıyorum.

TÜRK YAYINCILARININ BASTIĞI KİTAPLAR ÇOK İLGİ ÇEKİCİ 

? Türk yayıncıları ve faaliyetleri hakkında ne düşünüyorsunuz?
? Bence Türk yayıncıları çok farklı ve bastıkları kitaplar çok ilgi çekici. Türk yazarlarının ve araştırmacılarının eserleri Çinli okurlarla buluşturulursa, Türk kültürünü merak eden bir sürü okur tarafından talep görür.

? Türkiye'ye gelişiniz esnasında Cumhuriyetimizin yüzüncü yıl kutlamalarına şahit oldunuz. Bu kutlamalar ve diğer izlenimleriniz hakkında da bir şeyler söylemek ister misiniz?
?    Kutlamalar çok şenlikli, neşeli ve huzurluydu. Sokaktaki insanlar coşkulu ve mutluydu. Türkiye'yi bu ilk ziyaretimde İstanbul'u gezerken gördüğüm Türk mimarisini ve sanat eserlerini çok beğendim. Ayrıca Türk halkı bana ve heyetimizdeki diğer Çinli üyelere çok iyi ve arkadaşça davrandı. Gelecekte yapılacak iş birlikleri ile Türk okurlarına Çin kültürünü en iyi şekilde tanıtmak istiyoruz. Umarım Türk okurlar Çin kültürüne ve sanatına işbirliğimiz sayesinde aşık olurlar.

patronlardunyasi.com