MB'den üç önemli uyarı

Merkez Bankası Başkanı (TCMB) Durmuş Yılmaz, tüketicilere kredi kartı uyarısında bulundu. Dün, Finansal İstikrar ve Riskler Raporu'nu açıklamak için düzenlediği basın toplantısında soruları yanıtlayan Yılmaz, harcanabilir gelirin görece düşük artışına karşılık, tüketim eğiliminin oldukça hızlı yükselmesinin kişilerin borçluluğunu artırdığına dikkat çekti. Yılmaz, kredi kartının genel olarak kart sahibine üye işyerlerinde nakit para verilmeksizin mal veya hizmet satın alma olanağı sağlayan bir ödeme aracı olduğuna işaret ederek, şunları söyledi:
"Kredi kartı kullanıcılarının nakit çekmesi veya yapmış olduğu alışveriş bedellerinin ödenmesini belirli bir süre için ertelemek istemesi halinde ilgili harcama tutarları krediye dönüşüyor. Kredi kartı bir kredi kullanım aracı haline geliyor. Kredi kartı çıkaran kuruluşlar, POS makinaları edinme maliyeti ve ulusal ve uluslararası ödeme sistemlerine yönelik üyelik maliyeti üstleniyor ve öngörülmeyen nakit çekilişleri nedeniyle ilave likidite riski taşıyorlar. Kredi kartı faizleri tüketici kredileri faizlerinden daha yüksek. Bu nedenle kısa vadeli kredi gereksinimi olan kredi kartı sahibi, bu gereksinimini kredi kartları yerine tüketici kredisi ile karşılarsa, menfaatine olur."

Servet değerleri düşebilir
Başkan Yılmaz, 'fiyat köpüğü' konusunda da uyarılarda bulundu. Yılmaz, ekonomilerin genişleme dönemlerinde varlık fiyatlarında hızlı artışlar oluşabileceğini, satın alınan konutların değerlerinde görülebilecek ani düşüşlerin ise finans kesiminin teminat değerini aşağı çekerken, hane halkı servetinin de azalmasına yol açabileceğini belirtti.
Döviz geliri elde etmeyen ancak döviz kredisi kullanan firmaların yabancı para pozisyon açığını önemli bir risk unsuru olarak değerlendirdiklerini belirten Durmuş Yılmaz, firmalara kur riskinden korunma tekniklerinin İzmir Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası olanakları da dikkate alınarak etkin bir şekilde kullanmalarını tavsiye etti.

Finansal İstikrar Raporu'ndan:
Sektör aktifleri içinde yabancı ortaklıkların payı yüzde 16'nın üzerine çıktı. Yabancı yatırımcıların bankacılık sektörüne ilgisi devam edecek.
2005'de Türk finans sektörünün toplam büyüklüğünün 469,9 milyar YTL oldu. Bunun yüzde 87'si bankacılıktan geliyor.
Geçen yıl bankacılık sektörünün toplam varlıkları yüzde 29,7 arttı. Sektörün aktif büyüklüğü bu dönemde dolar bazında 303,3 milyar dolara yükseldi.
Nisan ayında Türkiye'nin ülke riski 171 baz puanla en düşük seviyesine indi. Mayıs ayındaki gelişmelere paralel olarak 273 baz puana yükseldi.
Özel kesim tüketiminin, harcanabilir gelirden hızlı artması sonucu tüketim oranı yükseldi. Buna karşılık tasarruf oranı geriledi. Talebin de doymasıyla harcamalarda yavaşlama görüldü. Gıda harcamaları, artış hızı ivme kazanan tek kalem oldu.
Rapora göre, hane halkı borçluluk seviyesinin yükselmesi, bu kesimin borç geri ödemelerine de yansıyor.
Geçen yıl yüzde 19,6 oranında değer kazanan Türk Lirası da yaşanan son gelişmelerin ardından 2005 yılı sonuna göre reel olarak yüzde 7 değer yitirdi.
Konut kredileri geçen yıl önceki yıla oranla reel olarak 3 katı arttı. Ancak halen GSYİH içindeki payı düşük.
Ekonominin genişleme dönemlerinde varlık fiyatlarında köpük oluşabiliyor. Alınan konutların değerlerinde görülebilecek ani düşüşlerin, finans kesiminin aldığı teminatların değerini aşağıya çekerken, hane halkının servetinin de azalmasına yol açabilecek.

'Mehmet Bey'i tanımıyorum bir tanıdık tavsiye etti'
Yılmaz, Merkez Bankası Başkan Yardımcılığı görevine atadığı Mehmet Yörükoğlu ile ilgili sorulara şu karşılığı verdi:
"Mehmet Yörükoğlu'nu nereden tanıyorum? Bana kim tarafından empoze edildi? Ben Mehmet Bey'i bir ay öncesine kadar tanımıyordum. Prof. Dr. Fatih Özatay'dan boşalan yere bir akademisyenin atanması gerektiği bilinci ve arayışı içindeydim. <