Harcadık büyüdük, 169 dolar fakirleştik

Tür­ki­ye eko­no­mi­si bu yı­lın ilk çey­re­ğin­de yüz­de 4.8 bü­yü­me­si­ne kar­şın mil­li ge­li­ri­miz do­lar ba­zın­da 11 mil­yar 44 mil­yon do­lar, ki­şi ba­şı­na ge­li­ri­miz de 169 do­lar bir­den ge­ri­le­di.

2015 yı­lı­nı 719.9 mil­yar do­lar mil­li ge­lir­le ka­pa­tan Tür­ki­ye'nin, bu yılın ilk çey­reğinde yıl­lık mil­li ge­li­ri 708.6 mil­yar do­la­ra ge­ri­le­di. Böy­le­ce 2015 so­nun­da 9 bin 261 do­lar olan ki­şi ba­şı­na mil­li ge­lir, ilk çey­rekte 9 bin 92 do­la­ra düş­tü. Ki­şi ba­şı­na ge­lir 2014 yı­lı so­nun­da 10 bin 395 do­lar­dı.

GE­ÇEN YI­LIN GE­Rİ­SİN­DE

Tür­ki­ye İs­ta­tis­tik Ku­ru­mu (TÜ­İK) 2016 yı­lı­nın ilk çey­rek bü­yü­me ve­ri­le­ri­ni açık­la­dı. TÜ­İK, bu ve­ri­yi bü­yük re­viz­yon ya­pa­rak açık­la­ya­cak, bu sa­ye­de de Tür­ki­ye ol­du­ğun­dan yak­la­şık yüz­de 30 ci­va­rın­da da­ha bü­yük gö­rü­ne­cek­ti. An­cak yak­la­şık 5 ay­dır ‘baş­kan­sı­z' yö­ne­ti­len TÜ­İK, re­viz­yo­nu yıl­so­nu­na ya­kın bir ta­ri­he er­te­le­di.

TÜ­İK'­in ve­ri­le­ri­ne gö­re yı­lın ilk ayın­da ta­rım­da yüz­de 2.7, sa­na­yi­de yüz­de 5.9 ve hiz­met­ler sek­tö­rün­de de yüz­de 5.1'lik bü­yü­me kay­de­dil­di.

Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) TL ba­zın­da ca­ri fi­yat­lar­la 499.3 mil­yar TL, do­lar ba­zın­da da 169.4 mil­yar do­lar ol­du. Ge­çen yı­lın ilk çey­re­ğin­de GSYH ra­kam­la­rı 443.9 mil­yar TL ve 180.8 mil­yar do­lar dü­ze­yin­dey­di. Böy­le­ce Tür­ki­ye'nin GSYH'­sı TL ba­zın­da art­mış gö­rün­se de do­lar ba­zın­da ge­ri­le­di.

HAR­CA­DIK BÜ­YÜ­DÜK

Bu yı­lın ilk çey­rek bü­yü­me­sin­de har­ca­ma­la­r ile it­ha­lat­ta­ki bü­yük ar­tış et­ki­li ol­du. Mil­li ge­li­rin yüz­de 4.8 bü­yü­dü­ğü bu dö­nem­de ha­ne­halk­la­rı­nın ni­ha­i tü­ke­tim har­ca­ma­la­rı yüz­de 6.9, dev­le­tin ni­ha­i tü­ke­tim har­ca­ma­la­rı yüz­de 10.9 ve it­ha­lat da yüz­de 7.5 gi­bi ola­ğa­nüs­tü dü­zey­de bü­yü­dü.

Bu­na kar­şı­lık ya­tı­rım bü­yü­me­si yüz­de ek­si 0.1 dü­ze­yi­ne ine­rek cid­di öl­çü­de ge­ri­ler­ken ih­ra­cat bü­yü­me­si yüz­de 2.4'te kal­dı. Do­la­yı­sıy­la ilk çey­rek bü­yü­me­si­nin tü­ke­tim ve it­ha­la­ta da­ya­lı ol­ma­sı, ‘hor­mon­lu bü­yü­me' tes­pit­le­ri­ni kuv­vet­len­dir­di.

BÜYÜME İÇİN DÜ­ZEN­LE­ME YA­PA­CA­ĞIZ

Ma­li­ye Ba­ka­nı Na­ci Ağ­bal, büyüme rakamlarının beklenenden güçlü geldiğini söyledi. Ağ­bal, eko­no­mi­nin bü­yü­me per­for­man­sı­nı ge­liş­ti­re­cek ve özel­lik­le ya­tı­rım­la­rı des­tek­le­ye­cek re­form ni­te­li­ğin­de­ki ge­rek­li dü­zen­le­me­le­ri ha­ya­ta ge­çi­le­rek­le­ri­ni kay­det­ti.

Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Meh­met Şim­şek de güç­lü, sür­dü­rü­le­bi­lir ve kap­sa­yı­cı bü­yü­me ile yük­sek ge­lir­li ül­ke­ler ara­sın­da yer al­ma he­de­fi­ne ulaş­mak için, ya­pı­sal re­form­la­rı sürdüreceklerini kaydetti.

TU­RİZM EK­Sİ­DE, YA­TI­RIM YOK İN­ŞA­AT SEKTÖRÜ KUR­TAR­DI

Bü­yü­me ve­ri­le­ri­nin alt ka­lem­le­ri in­ce­len­di­ğin­de, Tür­ki­ye'nin yüz­de 4.8'e ka­li­te­li de­ğil, ka­li­te­siz bü­yü­mey­le ulaş­tı­ğı or­ta­ya çı­kı­yor. TÜ­İK ve­ri­le­ri­ne gö­re, eko­no­mi­nin yüz­de 4.8 bü­yü­dü­ğü dö­nem­de dev­le­tin mal ve hiz­met alı­mı için yap­tı­ğı har­ca­ma yüz­de 17.1'e yük­sel­di.

TO­Kİ ya­tı­rım­la­rı bir ön­ce­ki yı­lın ay­nı dö­ne­miy­le ay­nı ar­tı­şı gös­te­rir­ken özel sek­tö­rde in­şa­at ya­tı­rım­la­rın­da­ki bü­yü­me yüz­de ek­si 4.1 se­vi­ye­sin­den yüz­de 8.2'ye fır­la­dı. Bu­na kar­şı­lık özel sek­tö­rün ma­ki­ne teç­hi­zat ya­tı­rım­la­rı yüz­de 3.6 se­vi­ye­sin­den yüz­de es­ki 4.7'ye kes­kin dü­şüş gös­ter­di. Tu­rizm ve yi­ye­cek içe­cek sek­tö­rü ise yüz­de 5 bü­yü­me­den yüz­de ek­si 1.2'lik kü­çül­me­ye gel­di.

Tu­rizm ge­ri­ler­ken va­tan­daş­la­rın ya­ban­cı ül­ke­ler­de­ki har­ca­ma­sı yüz­de 42.9 gi­bi ola­ğa­nüs­tü dü­zey­de bü­yü­dü.

Erdoğan Süzer/Sözcü