Gastronomi sektöründe her yıl 100 milyar liralık 'kayıp' bahşiş

Elif Yıldız HARMANKAYA

İstanbul, 8 Ekim'de Global GastroEkonomi Zirvesi'ne 5'inci kez ev sahipliği yapacak. İstanbul Atatürk Kültür Merkezi’nde düzenlenecek zirvede, dünyanın dört bir yanından gelen sektör liderleri ve konuşmacılar Türkiye’nin gastronomi alanındaki geleceğini masaya yatıracak. 

Zirve öncesinde ise Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD) bir toplantı düzenledi. Trilyonlarca dolarlık bir ekonomi, kültürel diplomasi aracı ve küresel rekabetin yeni sahası olan gastronomi sektörünün sorunları toplantıda ele alındı. 

Toplantıda ön plana çıkan detay ise sektördeki 'kayıt dışılık' oldu. 

1 TRİLYON LİRAYA YAKLAŞAN BÜYÜKLÜK

Toplantıda konuşan TURYİD Başkanı Kaya Demirer, gastronominin küresel ölçekte ulaştığı çarpıcı büyüklüğü rakamlarla gözler önüne serdi. Demirer, şöyle konuştu:

“Bugün gastronomi sadece bir keyif alanı değil, milyarlarca dolarlık bir ekonomiyi yöneten stratejik bir sektör. Dünya genelinde gastronomi turizmi 1,1 trilyon dolarlık hacme ulaşmış, yiyecek-içecek hizmetlerinin toplam büyüklüğü 3 trilyon doları aşmış durumda. Bu dev ekonominin kayıtlı 357 milyon kişiye iş sağladığı ve her 10 çalışandan 1’ini bünyesinde barındırdığını biliyoruz.
 
Türkiye’de de tablo son derece çarpıcı. 2024 yılı verilerine göre gastronomi sektörü yaklaşık 900 milyar TL’lik bir büyüklüğe ulaştı, 2 milyona yakın kişiye istihdam yarattı. Sadece TURYİD olarak bünyemizde yer alan 350 marka, yurtiçinde 3 bin, yurtdışında 150’yi aşkın şubesi ve 150 binden fazla çalışanla yılda 200 milyondan fazla ziyaretçiyi ağırlıyoruz. Bu rakamlar gastronominin ülkemiz ekonomisinde yalnızca bir tüketim alanı değil, üretimden istihdama uzanan geniş bir değer zinciri yarattığını ortaya koyuyor.”

BAHŞİŞ KAYBI YILLIK 100 MİLYAR TL

TURYİD Başkanı Demirer, konuşmasında, gastronomi sektöründeki kayıt dışılık sorununun altını da çizdi. Demirer'in verdiği bilgiye göre, bahşişlerin beyan edilmemesi nedeniyle her yıl yaklaşık 100 milyar liralık devasa bir kayıp yaşanıyor sektörde. Bu da vergi gelirleri ve sektörün sürdürülebilirliği açısından ciddi bir sorun teşkil ediyor.

YUNAN ADALARI DAHA UCUZ ALGISI

Global GastroEkonomi Zirvesi'nde Türkiye'nin global sahnedeki konumu da yeniden tanımlanacak ve Türkiye'nin rekabet gücü de masaya yatırılacak. 

Global rekabette en önemli rakiplerden biri de hiç kuşkusuz Yunanistan. Komşu, kapıda vize uygulamasıyla Adalar turizmini canlandırdı ve deniz ürünleriyle güçlü bir marka algısı yaratıyor. 

Türk gastronomisinin sorunlarından birisi de 'Yunan adaları daha ucuz' algısı. Oluşturulan bu algı, Türk mutfağının çeşitliliğine rağmen öne geçmelerini sağlıyor. 

Bir diğer rakip ise Arap ülkeleri... Yapay zekâ, teknoloji ve devasa yatırımlarla dünya markalarını bölgelerine çekiyor, güçlü ekosistemler kuruyorlar.

Türkiye’nin tarih, kültür ve mutfak çeşitliliğiyle sahip olduğu avantajı stratejiye dönüştürmesi, küresel rekabette öne çıkması şart.

Ben de bu zirveyi beşinci kez yerinde izleyecek olmanın heyecanını taşıyorum. Her yıl yeni tartışmalara ve vizyoner konulara sahne olan bu platform, bu kez de Türkiye gastronomisine ilham verecek önemli başlıklar açacak. Gastronomi dünyasıyla ilgilenen herkesin takip etmesi gereken bir buluşma olacağına inanıyorum.

patronlardunyasi.com