Cihan Kamer'in önü açıldı
Gaz Piyasası Kanunu'nda AKP'nin 5 ay önce yaptığı değişikliğin, enerji devlerini kenara ittiği, doğalgaz sektörünü AKP'ye yakın Kamer'e ve Rus Gazprom'a teslim ettiği yeni anlaşıldı.

Haziran ayında TBMM'ye sunulan "Doğalgaz Piyasası Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" teklifi, iki millet vekilinin, Dr. Soner Yalçın ve Fatma Şahin'in imzasını taşıyordu. Teklifin gerekçesinde şu kısa not dikkat çekiyordu:
"Yapılmakta olan doğalgaz kontrat ihalesinin, piyasada rekabet şartlarında doğalgaz teminini daha verimli hale getirecek şekilde yapılması öngörülmektedir."
İki milletvekili verdikleri teklifle neyi değiştirdi?
Bu sorunun yanıtlarını didiklemeden 3 gün önce gerçekleştirilen BOTAŞ kontrat devri ihalesinin sonuçlarım kavramak mümkün değil. Başbakan Erdoğan'a yakın kuyumcu işadamı Cihan Kamer nasıl oldu da Rus devlerine ait Gazprom gibi bir dünya devinin iznini alarak ihaleye katılabildi?
Neden diğerleri yok?
Kamer'in ortak olduğu anlaşılan şirket (Enelko) nasıl oldu da Türkiye'ye ithal edilen gazın (25 milyar metreküp) yüzde 10'unun (2.5 milyar metreküp) toptancısı olma hakkını kazanıyor?
Ve neden, Petrol Ofisi, Zorlu, Aytemiz gibi enerji sektöründe kendini kanıtlamış şirketler, kontrattan devralma hakkı için açılan ihaleyi kazanma bulunmuyor?
Ve nasıl oluyor da doğalgaz değer zincirinin (tedarikçi, toptancı, ana dağıtım boru işleticisi, bölgesel gaz dağıtıcıları ve kullanıcılar) tamamen tedarikçinin (Gazprom ağırlıklı) inisiyatif ve talimatına göre şekillenmesine izin veriliyor?
Ve nereden bakarsanız bakın, yılda 10 milyar dolarlık bir pazarın hangi oyunculardan oluşacağına Ruslar ve onlara ortak edilen şirketler karar verebiliyor?
Bu soruların yanıtı, iki milletvekili kanalıyla TBMM'ye getirilen ve 16 Haziran 2005'te kabul edilen 5367 Sayılı Kanun'un 2'nci maddesinde gizli. Bu madde, 2001'de yürürlüğe giren 4646 Sayılı Kanun'un (Doğalgaz Piyasası Kanunu) geçici 2'nci maddesini şöyle değiştiriyor:
"2009 yılına kadar toplam yıllık ithalat miktarını yıllık ulusal tüketimin yüzde 20 'sine düşürünceye kadar, mevcut doğalgaz alım veya satım sözleşmelerinin kısmi veya bütün olarak tüm hak ve yükümlülükleri ile devredilmesi için istekli olan diğer ithalat lisans yeterlilik sahibi ve (buraya dikkat) satıcı şirketten sözleşme devri hususunda ön onay alan şirketlerin katılacağı devir için BOTAŞ tarafından ihale yapılır."
Yukarıdaki cümle ilgili kanunun hangi cümlesini çöpe attı? Bir de ona bakalım. 2001'de çıkan kanunun ilgili maddesinde gaz toptancısı olmak isteyen firmaların ihaleye katılması için satıcıdan izin alma sarfa yok. Madde bu noktanın alanı çizdikten sonra şöyle devam ediyor:
"İhaleyi kazanan tüzel kişinin satıcı taraf ile sözleşme yapamaması halinde (örneğin Gazprom ile anlaşamaması halinde) ithalatçı şirketin BOTAŞ'ın tüm yurtdışı mükellefiyetini yerine getirmeyi kabul etmesi ve ikili anlaşmalarla belirlenen doğalgaz alım fiyatının altında olmamak şartıyla, satış yoluyla devir gerçekleşebilir."
Yapılan bu değişiklikle ne mi oluyor? EPDK'dan yeterlilik belgesi almış 37 firmanın sadece Gazprom'dan onay almış 4 tanesi ihaleye kanlıyor. Yani Gazprom'un onayını almayan hiç kimse, Türkiye'de gaz toptancısı veya ithalatçısı olamıyor.
İpleri Gazprom'un (Türkiye'ye ithal edilen gazın yüzde 65'ini tedarik ediyor) eline veren bu değişiklik sonrasında ne oluyor? O günlerde anlamını bulamadığımız bir gelişme yaşanıyor. BOTAŞ Genel Müdürü Me