China National Machinery (CMC) ve Taşyapı konsorsiyumu kredi bulamadı, Konya Metro ihalesi iptal edildi 

Toygun ATİLLA

DOMATES, BİBER, PATLICAN HESABINDAN VAZGEÇİLMELİ

Patronlar Dünyası olarak günlerdir, enflasyonun ardından oluşan maliyet farklarını fiyatlarına yansıtamayan kamu müteahhitlerinin iflasın eşiğine geldiğini yazıyoruz. 

Gelinen noktada iflas gerçeği ile yüz yüze gelen kamu müteahhitlerinin kısa vadede ilk beklentileri bu işlerin tasfiyesi ve yeni ihaleler açılması. 

Ancak, 

Gerçekçi ve kalıcı çözüm elbette kanun değişikliğinden geçiyor. 

Daha önce yazmıştık tekrar anımsatalım. 

2886 sayılı Devlet ihale kanunun değiştirilerek 4734 sayılı kanuna dönüştürülmesi kamu müteahhitleri için aslında sonun başlangıcı oldu. 

2886 sayılı kanunda kamu müteahhitlerine, oluşan fiyat farkları inşaatın temel maddeleri, demir, çimento, beton, akaryakıt vb. maddeler baz alınarak verilirken 4734 sayılı kanunda bu hesaplama değiştirildi, TÜİK'in enflasyon hesaplamaları baz alındı. 
Yani, demir, beton ve akaryakıtın yerini domates, biber, patlıcan aldı. 

Bu da kamu müteahhitlerinin şu anda batma noktasına gelmelerine sebep oldu. 

KONYA'DAKİ ÇARPICI ÖRNEK 
Bu hatırlatmaları yaptıktan sonra şimdi tekrar Konya'ya dönelim. 

Konya Metro İhalesi 2019'da ihaleye çıktı. İhaleye Kolin ve Kalyon inşaat konsorsiyumu, Cengiz İnşaat ve Chine National Machinery (CMC) ve Taşyapı inşaat konsorsiyumu katıldı. 

İhaleyi, China National Machinery (CMC) ve Taşyapı konsorsiyumu tarafından 1 milyar 196 milyon 499 bin 922 euro bedel karşılığı kazandı. 

İhale şartnamesine göre, ihalenin yüzde 15'i Türkiye Cumhuriyeti'nin kendi kaynaklarından, yüzde 85'i ise Türkiye Cumhuriyeti tarafından sağlanacak devlet garantisi karşılığında "yüklenici tarafından sağlanacak kredi anlaşmasından" hükmü bulunuyordu.

KREDİ BULUNAMADI
Aradan geçen 5 yıl içinde ise ihaleyi alan China National Machinery (CMC) ve Taşyapı konsorsiyumu yurtiçi ve yurtdışından bu krediyi bulamadı. 

Bunun üzerine ihale iptal edildi. 

DÖVİZLE ALINAN İHALELER BİLE YAPILAMAZ NOKTADA

Konya Metro ihalesinin iptal edilmesi örneğini neden verdim. 

İhalenin ardından geçen 4,5-5 yıllık zamanda dünyada ve ülkemizde ekonomik şartlar değişti. 

Oluşan bu ekonomik şartlarda ihaleyi kazanan konsorsiyum olarak ihaleyi kazanan firmalar ne yurtiçinden ne de yurtdışından kredi bulamamış. 

Bunun da ötesi 21 B gibi "kıyak iş" olarak adlandırılan, dövizle yapılan iş de bile müteahhit firmalar bu yükün altından kalkamamış. 

İş tasfiye, ihale iptal edilmiş. 

Sonuç mu ? 

HEM DEVLET HEM MİLLET KAYBEDECEK

Aradan geçen 5 yıldaki zaman kaybı, Türkiye'deki yatırımların ötelenmiş olması ve buranın yeni ihaleye açılması durumunda oluşacak ekonomik kayıp da cabası... 

Bugün bu ihale tekrar açıldığında maliyet en az 2 katı yani 2 milyar dolara çıkacak. 

Hem devlet, hem millet kaybedecek...

İşte tam da bu noktada, China National Machinery (CMC) ve Taşyapı konsorsiyumunun aldığı Konya Metro İhalesinin iptali gibi tasfiye istenen diğer işlerde de benzer sürecin işleme zorunluluğu artık gündemdir. 

SONUÇ FELAKET OLABİLİR 

Ancak asıl kalıcı çözüm, kanun değişikliğinin bir an önce gelmesi, domates, biber, patlıcan hesabından dönülerek gerçekçi olarak inşaat maliyetlerinde beton, akaryakıt, çimento, enerji gibi gerçekçi hesaplamalar yapılarak oluşan fiyat farkının önüne geçilmesidir. 

Yoksa sonuç felakettir.

patronlardunyasi.com

İLGİLİ HABER