Türkiye’de tasarruf alışkanlıklarının evrimi: Altın ve mevduatla kazanan yatırımcıların konut ve otomobile yönelme süreci
Merkez Bankası’nın faiz indirimine bu ay ya da önümüzdeki ay yeniden başlayacağı beklentisi hakim. Altının ons fiyatında da yükseliş eğiliminin hız kesmesi bekleniyor. Son zamanlarda bu iki yatırım aracından para kazananların konut ve otomobil alımına yöneldiği söyleniyor.
Türkiye’de tasarruf sahipleri geçmiş yıllarda elde ettikleri tecrübe ile tam bir profesyonel trader (işlemci) gibi hareket ediyor. Bu durum özellikle döviz piyasasında öne çıkıyor. Kurların zirvelerinden satış yapıp daha düşük fiyatlardan alım yapma eğilimi var. Döviz yatırımcısının bir başka özelliği ise başka yatırım araçlarına fazla ilgi göstermemesi. Yani dövizde al-sat yapıyorlar ama ellerindeki dövizi bozdurup başka enstrümanlara yönelmiyorlar. Bu tanımın dışında hareket edenler tabi ki var ama döviz yatırımcılarının büyük bölümü yukarıda bahsettiğim gibi ‘kemikleşmiş’ bir yapıda.
YASTIK ALTINDA DURAN SERVET
Dünya'dan Ufuk Korcan'ın haberine göre, Türkiye’deki altın yatırımcısının karakteri de döviz yatırımcılarıyla benzerlik gösteriyor. Dünya Altın Konseyi ve İstanbul Altın Rafinerisi’nin (İAR) tahminlerine göre Türkiye’de yastık altında 3 bin 500 – 4 bin ton civarında bir altın var. Geçmişte yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılması için çok sayıda kampanya yapıldı. Söz konusu kampanyalarda sisteme altın girişi sağlansa da istenilen hedefe bir türlü ulaşılamadı. Nedeni ise altın yatırımcısının büyük bölümünün kadınlardan oluşması ve onlarını altını fiziki olarak tutma isteği.
MEVDUAT VE ALTINA YATIRAN KAZANDI
Toplam tasarruflar içerisinde mevduat en büyük paya sahip. Ancak bu üründeki yatırımcılar altın ve döviz yatırımcısı gibi değil. Faiz getirisi düştüğünde diğer yatırım araçlarına hızlı bir geçiş yapıyor. Bunun en somut örneğini yüksek enflasyonist ortamda uygulanan düşük faiz politikası döneminde gördük. Yatırımcılar arasında son yıllarda yüzü en fazla gülen kesim altın ve mevduata para yatıranlar.
İki yatırım aracı da gösterdikleri performans ile enflasyonu yenmeyi başardı. Enflasyonla mücadele programı kapsamında yapılan faiz artırımları Türk Lirası mevduatı cazip hale getirirken, altının ons fiyatının uluslararası piyasalarda tarihi zirvelerine çıkması içeride de altın fiyatlarına rekorlar kırdırdı.
FAİZ İNDİRİMİ YENİDEN GÜNDEMDE
Merkez Bankası’nın bu ay ya da önümüzdeki ay faiz indirimlerine yeniden başlayacağı beklentisi hakim. Dolayısıyla mevduat faizlerinin zirve yaptığını ve aşağı yönlü bir eğilime girmesi bekleniyor.
Altın tarafında da özellikle ons fiyatında görülen zirvelerin ardından yükseliş eğiliminin hız keseceğini düşünenlerin sayısı fazla. İşte bu iki beklenti nedeniyle parasını TL mevduat ve altında tutan tasarruf sahiplerinin bir bölümü konut ve otomobil almaya yöneldiği söyleniyor. Konut ve otomobil satışlarındaki son zamanlarda ciddi bir artış görülürken bankaların kullandırdığı taşıt ve konut kredileri hacimleri aynı oranda artmıyor.
Bankaların kullandırdığı konut kredileri son 1 yılda yüzde 29 artarken taşıt kredilerinde hacim yüzde 33 daraldı. 2024 yılının tamamında Türkiye genelinde toplam 1 milyon 478 bin konut satılırken bu yılın ilk üç ayında toplam 335 bin 786 adet konut satıldı. Geçen yılın ilk 3 ayında satılan konut sayısı ise 279 bin 604. ODMD verilerine göre bu yılın ilk 5 ayında toplam 489 bin 366 adet otomobil satıldı. Geçen yılın tamamında 1 milyon 238 bin adet otomobil satışı yapılırken ilk 5 aydaki satış adedi 471 bin 743 olmuştu.
DOLAR VE EURO YATIRIMCISINI YİNE ÜZDÜ
Dolar ve euro diğer yatırım araçlarına oranla yatırımcısını üzmeyi sürdürüyor. TL'nin değer kazanması ve mevduat faizlerindeki artışla yatırımcılar son aylarda yeniden mevduat faizine yöneldi. TÜİK tarafından reel getirileri hesaplanan finansal yatırım araçları arasında mayıs ayında yıllık bazda külçe altın, TÜFE ile indirgendiğinde yüzde 24,87 ile öne çıkarken, mevduat faizinin reel getirisi de yüzde 5,83 olarak kayıtlara geçti.
Bu dönemde dolar ve euro ise TÜFE ile indirgendiğinde, sırasıyla yüzde 11,14 ve 7,27 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi. Dolar, TÜFE ile indirgendiğinde yıllık bazda 22 aydır, euro ise benzer şekilde 14 aydır reel getiri sağlamıyor. Altın ve mevduat faizi ise yatırımcısını sevindirmeyi sürdürdü.
Altının yıllık bazda reel getiri sağladığı ay sayısı 10'a, mevduat faizinin kazandırdığı ay sayısı 3'e ulaştı. Öte yandan, BIST 100 endeksinde kayıp serisi 10 ayı, devlet iç borçlanma senetlerinde 26 ayı buldu.
patronlardunyasi.com
