Sıcak paranın çirkin kaçışı en çok Yeni Türk Lirası'nı vurdu

Uluslararası yatırımcılar başta Türkiye olmak üzere Endonezya, Hindistan ve Brezilya gibi gelişmekte olan piyasalardan çıkarken İngiliz Daily Telegraph gazetesi ABD'li yatırımcıların başını çektiği bu geri dönüş hareketini "sıcak paranın çirkin kaçışı" olarak nitelendirdi. Haberde bu hareketin Türkiye üzerindeki etkisi "İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda hisse senetleri iki işlem gününde yüzde 9 değer kaybetti. Borsa son 1 yılın en düşük düzeyine geriledi. Türk Lirası da bir haftada yüzde 15 değer kaybetti." sözleriyle ifade edildi.

Financial Times gazetesi ise, gelişmekte olan ülkelerde en fazla değer kaybeden paranın YTL olduğunu belirtirken, "Riskten kaçış, finans piyasalarını vurdu" başlığını kullandı. Gazete dünyanın önde gelen finans piyasalarındaki olumsuz havaya dikkat çekerken Türkiye’de de döviz ve borsada gözlenen gelişmeleri ele aldı. Haberde "ABD Doları’na karşı en çok değer yitiren para birimi, yüzde 6.1’le Türk Lirası oldu. Gelişmekte olan ülke borsalarında da hisse senetleri 2 yıldır ilk kez bu oranda değer yitirdi. Bu oran Endonezya’da yüzde 6.3. Rusya’da yüzde 5.1. Türkiye’de de yüzde 4.1" diye yazdı.

Guardian gazetesi de başyazısında Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) daha bir ay önce dünya ekonomisi için iyi bir gelecek öngördüğünü, son gelişmelerin ise hiç iyi bir sinyal olmadığını kaydederek, "Amerikan Doları’nın değeriyle ilgili gelişmeler, dünyanın diğer ülkelerinde hoş karşılanmayabilir. Örneğin Türkiye’de, YTL’nine alarm verici düzeyde düşmesi sonrası sarsıntılar hissedilmeye başlandı. Amerikan Doları ile ilgili klişe nadiren bu kadar doğru olmuştu. Dolar, Amerika’nın parası, ama diğer dünya ülkelerinin sorunu" diye yazdı.

Sıcak paranın geri dönmesi uluslararası piyasalarda son günlerde kan kaybeden dolara da yarıyor. HSBC bankasının döviz kuru uzmanlarından David Bloom gazetede yayımlanan açıklamasında " Amerikalılar masadaki  paralarını alıp evlerine, annelerine dönüyorlar. 1987 yılındaki ani düşüş hareketi sonucu gelişen geri çekilmenin bir benzerini yaşıyoruz. O dönemde de dolar iki-üç boyunca hızlı bir yükseliş göstermişti. Piyasalardaki şovda Riskten kaçınma hareketi idareyi ele aldı" yorumunu yaptı.

Büyük bir salgına dönüşen bu hareketin kaynağında doların çökeceği ve enflasyonun tahvilleri vuracağı korkusunun yattığını belirten Bloom, doların yeniden değer kazanmaya başlamasıyla her şeyin eski haline dönmeye başlayacağını söyledi. ABD'nin her yıl ihraç ettiğinden 750 milyar dolar daha fazla ithalat gerçekleştirdiğine işaret eden Bloom, dış borçların 2.5 trilyon doları bulduğunu ve bu durumun büyük bir baskı oluşturduğunu belirtiyor. HSBC ise fırtına geçene kadard İsviçre Frangı, Japon Yeni ve İskandinav para birimlerine yatırım yapılmasını tavsiye ediyor.

Bu arada Yatırım Bankası JP Morgan da yatırım portföylerinde Türk menkul kıymetlerinin ağırlığının azaltılmasını tavsiye etti. Bu kararına gerekçe olarak küresel piyasalardaki dalgalanmayı gösteren banka, Türkiye'nin orta vadede olumlu bir görünüm sergilediğini, ancak şimdiki durumda cari hesap açığı ve borçların yeniden finanse edilmesindeki gereksinimler nedeniyle küresel piyasalardaki değişikliklere karşı hassas olduğunu belirtti.

Dünya dalgalanmaya devam ediyor

Dünya genelinde borsalardaki dalgalanma dün de devam etti. Avrupa borsaları dün inişli-çıkışlı bir gün yaşarken FTSEurofits 300 Endeksi yüzde 0.5'lik bir yükseliş kaydetti. Asya borsaları ise altıncı gününde de düşüş yaşayarak son 7 ay içindeki en uzun süreli kaybını yaşamış oldu. Aralarında BHP Billiton ve Sumitomo Metal gibi dev madencilik şirketlerinin de bulunduğu şirketlerin hisseleri emtia fiyatlarındaki düşüş