Petrolü azdıran şirket bulundu

Saddam'a rüşvet veren İsviçreli petrolcü Vitol'ün ABD'de vadeli işlemler borsasında fiyatları spekülatif olarak fırlattığı tespit edildi Washington Post'un haberine göre Vitol ile birlikte 4 büyük aracı kurum işlemcisi de temmuzda yaşanan yükselişten sorumluydu..

İsviçreli petrol ticaret şirketi Vitol'ün haziran ve temmuz aylarında New York Emtia Borsası'nda (NYMEX) yaptığı vadeli petrol işlemlerinin fiyatlardaki büyük yükselişlerde önemli rolü olduğu anlaşıldı. Fiyatların ciddi dalgalanma gösterdiği temmuz ayında da NYMEX'teki vadeli petrol işlemlerinin üçte birinin dört işlemci tarafından gerçekleştirildiği tespit edildi. Petrol İhracatcısı Ülkeler Örgütü (OPEC) ile büyük petrol şirketleri ve batılı devletler arasında da tartışmaya neden olan petrolün fiyatının spekülasyon kaynaklı yükseldiği iddiası önemli bir zemin buldu.

Washington Post gazetesinin "Birkaç spekülatör büyük petrol piyasasına hakim oluyor" başlıklı haberine göre ABD vadeli işlemler piyasasını düzenlemekten sorumlu CFTC, piyasalarda yapılan vadeli petrol teslimi sözleşmelerinden oluşan işlemleri mercek altına aldı. Petrol ticaretinde küresel bir dev olarak kabul edilen 147 milyar dolar cirolu Vitol, zaten önemli bir piyasa oyuncusuydu. Ancak NYMEX'te sözleşmelerini petrolü teslim etmek üzere yapan tüccar şirket statüsünde bulunuyordu. CFTC'nin yaptığı incelemeler ise Vitol'ün NYMEX'teki işlemlerini ticaretten fiyat spekülasyonuna kaydırdığını ve piyasayı da önemli oranda etkilediğini ortaya çıkardı.

1 GÜNDE 11 DOLAR ZIPLATTILAR
CFTC'nin bu tespitini iki önemli noktaya dayandırdı. Öncelikle Vitol, 6 Haziran'da 57.7 milyon varillik fiyatların yükseleceğine dayalı petrol sözleşmeleri bağladı. ABD'nin günlük petrol tüketiminin üç katı olan 57.7 milyon varillik işlemle birlike petrolün fiyatı o gün 11 dolar yükselerek 138.54 dolar oldu. Temmuz ayına yönelik yapılan incelemelerde de Vitol'ün belli bir noktada NYMEX'teki petrol sözleşmelerinin yüzde 11'ini elinde tuttuğu anlaşıldı. Şirketin bütün bu operasyon için NYMEX düzenlemeri çerçevesinde 1 milyar dolar yatırmasının yeterli olduğu belirtildi.

KONTRATLARIN 3'TE 1'İ ONLARIN
CFTC'nin incelemelerinde NYMEX'te petrole yönelik işlemlerin giderek birkaç elde toplandığı da anlaşıldı. Temmuz ayı sonu verilerine bakıldığında NYMEX'teki petrol sözleşmelerinin üçte birinin sadece dört işlemcinin elinde bulunduğu görüldü. CFTC'nin araştırmalarının devam ettiği ancak bu noktakada elde edilen verilerden yapılan analizlerin NYMEX'teki petrol işlemlerinin yüzde 81'inin finansal spekülasyon amaçlı yapıldığını gösterdiği kaydedildi. CFTC'den yapılan açıklamada ise petroldeki fiyat artışlarında arz-talep dengesinin önemini koruduğu vurgulandı. Vitol'den ise bir açıklama yapılmadı.

Irak'tan petrol almak için ödediği rüşveti kabul etti, tazminat ödedi

ABD emtia piyasalarında 1991 yılına kadar finansal şirketlerin işlem yapmasına yönelik ciddi sınırlamalar bulunuyordu. O yıl sınırlamalar kaldırılırken, 2000 yılında yapılan yasal düzenlemeyle ciddi rahatlama getirilmesi emtia piyasalarında finansal dalgalanmaların önünü açtı. Vitol, geçtiğimiz yıl kasım ayında ABD'de aldığı tazminat cezasıyla gündeme geldi. Şirket, New York'ta yapılan soruşturmada ABD'nin Irak'ı işgalinden önce petrol temin edebilmek için Saddam Hüseyin rejimine 13 milyon dolar ödeme yaptığını kabul etti.

Soruşturma, 1996 ve 2003 yılları arasında Irak'ın petrol gelirlerini silaha yatırmaması ve uygulanan ambargonun etkilerinin hafifletilmesi için hayata geçirilen Birleşmiş Milletler'in gözetimindeki Gıda Karşılığı Petrol Programı'ndaki yolsuzluklar için açıldı. Vitol, Irak'tan daha fazla petrol temin edebilmek için rüşvet dağıttığını kabul etti. Irak'ın işgalinden sonra ortaya çıkarılan belgeler, Saddam Hüseyin ve ailesinin de program nedeniyle dağıtılan rüşvetlerden yararlandığını ortaya çıkarmıştı. 1966 yılında kurulan Vitol, ağırlıklı olarak petrol ve petrol ürünleri ticareti yapıyor. Bazı bölgelerde doğrudan kendi kuyuları da olan şirket, aynı zamanda terminal işletmeciliği de yapıyor. 147 milyar dolarlık 2007 cirosunun 56.7 milyar dolarını petrolden elde eden şirket, 36.9'unu da doğalgaz ticaretinden kazanıyor.

Gates ve Buffett, petrolü helikopterle aramaya çıktı
DÜNYANIN en zengin iki işadamı Bill Gates ve Warren Buffett, Kanada'daki 8.7 milyar dolarlık petrol kumlarını yerinde inceledi. Microsoft Başkanı Gates ve Berkshire Hathaway şirketi Başkanı Buffett, Kanada'nın enerji yatırımlarını incelemek ve dünya enerji alanında Kanada'nın nasıl bir stratejiye sahip olduğunu öğrenmek için yetkililerden brifing aldı. CNNMoney'nin haberine göre, Kanada Petrol Üreticileri sözcüsü Travis Davies, Gates ve Buffett'ın petrol kumlarını ve yataklarını incelemek için helikopterle bölge üzerinde tur attıklarını ve yetkililerden alanla ilgili bilgi aldıklarını söyledi. İki milyarder işadamının 8.7 milyar dolar değerindeki petrol kumlarına yatırım yapıp yapmayacakları konusunda herhangi bir yorum yapmayan Davies, bölgeye uluslararası petrol şirketlerinin de yoğun ilgisi olduğunu belirtti.

REZERVLER BÜYÜK
Kanada'nın Alberta bölgesinde bulunan petrol kumlarının 175 milyar varillik bir kapasiteye sahip olduğunu ifade eden Davies, Kanada'nın Suudi Arabistan'dan sonra klasik petrol yatakları dışında petrol üretimini artırabilecek birkaç ülkeden biri olduğunun altını çizdi.

Petrolün varili 121 $'ı gördü altın 20 dolar birden zıpladı
ULUSLARARASI finans piyasalarına ilişkin endişeler iflasın eşiğinde olduğu söylenen Lehman Brothers'ın yüzde 50 hissesini Güney Koreli ve Çinli yatırımcılara satmak için yaptığı görüşmelerin olumsuz sonuçlandığı haberleri ile arttı. ABD'de kamulaştırılması gündemde olan Fannie Mae ve Freddie Mac'in önceki gün hisselerindeki keskin düşüşler de Asya ve Avrupa finans hisselerinin gerilemesine neden olurken, ABD petrolünün dün 6 dolara yakın artarak 121.39 dolara kadar çıkması ise başta havayolları ve otomotiv hisselerini olumsuz etkiledi. Petrol fiyatlarındaki yükselişte ABD stoklarının yetersiz olduğu ve OPEC'in Eylül ayında yapacağı toplantıda azalan talep nedeniyle üretimi düşürebileceği söylentileri etkili oldu.

Altın fiyatları dün 20 dolar birden artarak 839 dolara kadar yükseldi. Avrupa borsaları ortalama yüzde 1 değer kaybederken, İMKB de yurtdışı gelişmeler paralel dün yüzde 0.58 değer kaybederek, 39 bin 569 puana geriledi. Doların Euro ve Japon Yeni karşısındaki değer kaybı sürerken, Eurodolar paritesi dün 1.4860 sente kadar yükseldi. Türk Lirası da dolara karşı hafif değer kaybederken, bankalararısı piyasada dolar dün 1.1915-1.1925 liradan kapandı. 14 Nisan 2010 vadeli gösterge niteliğindeki tahvilin bileşik faizi ise dün yüzde 18.80'e yükseldi.

Ören'in İhlas Madencilik şirketi petrol işine giriyor

ENVER Ören'in sahibi olduğu İhlas Ev Aletleri'nin iştiraki konumunda bulunan İhlas Madencilik akaryakıt sektörüne giriyor. İMKB bülteninde yer alan açıklamaya göre, şirket olağanüstü genel kurulda ortakların onayına sunmak için ana sözleşmeye ilava ettiği maddelerin arasına petrol işini de ekledi. Bültende Maksat mevzuu başlığı altına şu maddeler yer aldı:

"Her türlü petrol ürünleri, madeni yağlar ve gresler ile petrol kimyası ürünleri, kimyevi maddeler, boyalar, kimyevi gübre ve ilaçların imali, alımı, satımı, ithali, ihracı, dağıtımı, her türlü petrol ürünleri, madeni yağlar ve gresler ile petrol kimyası ürünlerinin kara ve deniz vasıtalarıyla, boru hatlarıyla naklini yaptırmak, her türlü petrol ürünleri, madeni yağlar ve gresler ile petrol kimyası ürünlerinin depolanması, ellenmesi, satışını sağlayacak satış ve servis istasyonlarında depolanıp perakende ve toptan satışı işleriyle meşgul olmak, ham petrol aramak, istihraç ve istihsal etmek, nakletmek, depolamak, tasfiye ettirmek ve tasfiye sonunda elde edilen mahsülleri yurtiçinde ve dışında satmak, makine, motor ve malzemeyi almak, imal etmek yurtiçinde ve dışında toptan ve perakende satmak."

Seçkin Ürey/Sabah