Kur bahane zam şahane

Döviz kurunda yaşanan dalgalanmaya ilk tepki beyaz eşya ve otomotiv sektörlerinden geldi. Buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi ve fırını içeren beyaz eşya ürünlerinin fiyatı yüzde 5-7 arasında arttı. Dövizdeki yükselişe bağlı olarak cep telefonu fiyatlarında da yüzde 10-15 artış yaşandı. Yağ ve pirinç gibi temel tüketim maddeleri bile haftaya yüzde 15 zamlı girdi. Kur artışıyla uzun zamandır zam yapmayan deterjan üreticileri yüzde 10 zamma hazırlanıyor. Bira ve kolalı içeceklerde de fiyat artışları kapıda. Havayolu şirketlerinin ucuz bilet kontenjanları düşürülürken otomobil fiyatları da döviz mağduru oldu.

Dövizdeki hareketlilik sonrası ilk zam haberi Koç Holding kuruluşları Arçelik ve Beko'dan gelirken onu Türkiye'de yatırım yapan en büyük yabancı sermayeli beyaz eşya şirketi BSH (Bosch And Siemens Home Appliances Group) Grubu izledi. Ay başından itibaren Arçelik, Beko, Bosch, Siemens ve Profilo marka ürünlerin fiyatına yüzde 5-7 arasında zam yapıldı. Arçelik Türkiye Satış Pazarlama Genel Müdür Yardımcısı Şirzat Subaşı zammı, "Arçelik olarak yıllık zam planlarımız enflasyon seviyesindeydi. Ürünlerimizin toplam maliyetinde avro ve dolar bazlı maliyetler önemli bir pay almaktadır. Kısa dönemde beklentilerimizin üzerinde gelişen avro ve dolar hareketi doğal olarak maliyetlerimizi de etkilemiştir. Dolayısıyla bu hareket bizim öngörülerimizin dışında meydana geldiği için ürünlerimizin fiyatını artırdık" şeklinde açıklarken BSH İcra Kurulu Üyesi Ronald Grünberg ise zammın beyaz eşya sektörü açısından kaçınılmaz olduğunu söyledi.

Pirinç ve yağ fiyatı arttı
Grünberg, şöyle devam etti: "Bugüne kadar beyaz eşyayı tüketici hep ucuza aldı. Oysa 2003 yılından bu yana ürünlere ciddi bir zam yapılmadı. Buna karşılık aynı tarihten bu yana sektördeki bakır ve plastik gibi hammadde fiyatları sürekli arttı. Bıçak kemiğe dayandı. Dövizdeki bu yükseliş sonrasında biz de ürünlerimize yüzde 5-7 zam yaptık."
Dolar/YTL kurunun şu anda 'yüksek bir seviyede' bulunduğunu ve liranın bir miktar değerlenmesini tahmin ettiklerini belirten Grünberg, "Ancak dolar kuru artmaya devam ederse temmuzda ikinci bir zam bekleyebilirsiniz" ifadesini kullandı.

Dövizdeki hareket temel tüketim mallarının fiyatını da artırdı. Gıda ürünlerinde ilk artış yağda ve pirinçte görüldü. Yağ fiyatı yüzde 10 artarken, pirinçteki artış yüzde 15'leri buldu. Pirinçteki artışın fazla olması direkt ithal edilmesinden kaynaklanıyor. Öte yandan son üç yıldır fiyatlarda artış yerine gerileme görülen deterjana da bu ay içerisinde yüzde 10 zam yapılması bekleniyor.

Ucuz sebze hayal
Perakendeciler deterjandaki zammı sadece dövizdeki artışa bağlamanın yanlış olacağını belirterek, "Deterjan üreticileri yıllardır yoğun rekabet nedeniyle fiyatlarını artıramıyorlardı. Ürün ambalajında ya da içeriğinde çeşitli değişiklikler yaparak maliyetlerini indiriyordu. Döviz kurundaki artış onların bir bakıma bahanesi oldu. Bu ay içerisinde fiyatlar yüzde 10 civarında artacak" dedi. Yine yaz mevsiminde tüketimin arttığı bira ve kolalı içeceklerde fiyatlar önümüzdeki günlerde ciddi bir şekilde yükselecek. Bu arada önümüzdeki günlerde sebze meyve fiyatlarında da ciddi bir yükseliş bekleniyor. Buna gerekçe olarak geçtiğimiz aylarda Orta Anadolu'yu vuran don gösteriliyor. Don nedeniyle kayısı, elma, armut ve şeftali gibi ürünlerin zarar görmesi fiyatının yükselmesine neden olacak. Ayrıca üreticinin ihracata yüklenmesi de fiyat artışını tetikleyecek. Türkiye pazarında Debenhams, Peacocks, Claire's, Topshop, Topman, Evans, Wallis, Miss Selfridge, Dorothy Perkins, River Island, Next, Faith, Jack & Jones ve Vero Moda markalarıyla faaliyet gösteren Shaya A.Ş. Tekstil Bölümü Direktörü Cenk Akın ise tekstilde zam olmadığın söyledi. Akın, "Dövizdeki yükseliş nedeniyle ürünlerimize zam