İzmirlilerin bürokrasi isyanı

Ali Rıza Karasu'nun haberi

Serbest bölgede faaliyet gösteren firmalar, Gümrük Müsteşarlığı'nın 21 Ocak tarihinde aldığı kararın yatırımları durdurduğunu iddia ediyor. Aralarında Eldor, Hugo Boss, FTB, Aero gibi yabancı sermayeli yatırımlarında bulunduğu Ege Serbest Bölgesi'ndeki firmalar, bir gecede değişen karar sebebiyle bölgelere yatırım malı girişinin yasaklandığını belirtiyor.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın her türlü iyi niyetine rağmen yatırımcıların önüne bürokratik engellerin konulduğunu savunan firma temsilcileri, "Hangi ülkede bütün problemlerin çözümü bir başbakandan beklenir?" diyerek, Türkiye'deki kurumlar arasında koordinasyonun bulunmadığını ifade etti.

Ege Serbest Bölgesi Kurucu ve İşletici AŞ'de (EBSAŞ) faaliyet gösteren Eldor, FTB, Aero, Hidromek, Safe Spice firmaları temsilcileri ile ESBAŞ yöneticileri ve Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Başkanı Tamer Taşkın, düzenledikleri basın toplantısında Gümrük Müsteşarlığı'nın 21 Ocak tarihinde serbest bölgeler için aldığı kararı eleştirdi. Firma temsilcileri, karar sebebiyle kendi firmalarına ait 900 kişiyi istihdam edecek 37.6 milyon Euro'luk yatırımı askıya almak zorunda kaldıklarını belirtti. Firma temsilcilerinin verdiği bilgiye göre, yeni düzenleme, çimento, kum, demir, kireç gibi yatırım mallarının dahi yurt içinden serbest bölgeye girişine engel oluşturuyor. Aynı ürünlerin yurtdışından getirilmesinde ise bir engel bulunmuyor.

Kurumlar arasındaki koordinasyonsuzluktan yakınan firma temsilcileri ve ESBAŞ yöneticileri, birçok konunun Başbakan Erdoğan'a gitmeden çözülmemesinden yakındı. EBSO Başkanı Taşkın, "Bir ülke düşünün ki konu başbakana gitmeden çözülmüyor." derken Eldor Genel Müdürü Semih Alkoç ise, "Hangi ülkede bütün problemlerin çözümü bir başbakandan beklenir?" diye konuştu.

Firma temsilcileri, serbest bölgelerde yatırımları durduran düzenlemenin Gümrük Kanunu'nun 158. maddesinin 2. fıkrasının yanlış yorumlanmasından kaynaklandığını savunuyor. Tamer Taşkın, 23 yıldır uygulanan kanunun bir sabah aniden değiştirildiğini ifade ederek, "Bir ülke düşünün ki, konu başbakana gitmeden çözülemesin. Başbakan'ın da 24 saati var. Ülkenin birçok da sorunu var. Aşağıda görevini yapması gereken insanların görev ve sorumluluklarını yerine getirmemesi yüzünden bütün sorunlar Başbakan'a gidiyor. Her sabah kalktığımızda bizleri ileriye taşıyacak, kararlar alınmasını beklerken, her sabah bizleri engelleyen, sanayicinin önünü tıkayan sistemle karşılaşıyoruz." dedi. Taşkın, konuyu İzmir'e gelecek olan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a ileteceklerini ifade etti.

Alkoç da yatırım olmadan işsizliğe çare bulunmayacağına dikkat çekerek, alınan bu kararı rezalet olarak nitelendirdi. Bu yıl 20 milyon euro yatırım yapma kararı aldıklarını ancak bu karar üzerine yatırımı durdurmak zorunda kaldıklarını belirtti. Volkswagen, Renault, Ferrari gibi firmalara üretim yaptıklarını anlatan Alkoç, "Bu yıl 40 milyon dolarlık ihracat, 400 olan çalışan sayılarını 800'e çıkaracaktık. Sadece Başbakan'ın bu konudaki çalışmaları ile bu işler olmaz. Altın yumurtlayan tavukları kesmek yerine motive etmeliyiz." açıklamasında bulundu. Türkiye'deki kurumların birbirleriyle çelişki içinde olduğunu anlatan Alkoç, şunları söyledi:

"Türkiye'ye geldiğimizden beri bir üçlü otoritenin uyuşmazlıkları arasında eziliyoruz. Gerçekten iyi bir hükümet ve iyi bir başbakana sahibiz. Gümrük serbest bölgelere gelen hangi malın kullanım ya da sarf malzemesi, hangi malın üretim malzemesi olduğu konusunda tereddüt yaşıyor." Hugo Boss Finans Müdürü Erhan Kazancı da Başbakan'ın söylediklerinin tam tersine kuralların sürekli değiştiği sahada kalmaya çalıştıklarını dile getirdi.

ESBAŞ Pazarlama Koordinatörü Ertuğrul Işıksoy ise yatırımcıları bezdiren kararların alınması yüzünden mahçup olduklarını belirterek, yeni yatırımcıya yönelik tanıtım ve pazarlama faaliyetlerine ara verdiklerini söyledi. Sözkonusu karar yüzünden inşaat malzemelerinin bile bölgeye girişine izin verilmediği için süren yatırımların da durduğunu anlatan Işıksoy, "ESBAŞ, 18 yıldır bölgeye yabancı firmaların yatırım yapmasını sağlıyor. Bundan böyle tüm yurtdışı yatırım faaliyetlerini durdurduk." diye konuştu. ESBAŞ Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Pulak da alınan yanlış karar yüzünden yaklaşık bin kişiye istihdam sağlayacak 40 milyon euro yatırımın engellendiğini söyledi.

Ege Serbest Bölgesi İşadamları Derneği Başkanı Mümtaz Bademli, kararın hukuka da aykırı olduğunu söyledi. İdare mahkemesine taşınması halinde iptal edeceğini emin olduklarını ancak bu yola başvurmadan konuşarak çözümden yana olduklarını belirten Bademli, kararın hızla düzeltilmesini beklediklerini kaydetti.

YENİ DÜZENLEME NE DİYOR?

Gümrük Müsteşarlığı'nın 21 Ocak 2008 tarihinde Gümrük başmüdürlüklerine gönderdiği yazıda serbest bölgede kullanılacak ve tüketilecek olan mal ve hizmetler için ihracat beyannamesi düzenlenemeyeceğini belirtiyor. Daha önce ödenmeyen KDV'nin de ödenmesi isteniyor. Bugüne kadar her türlü ürün ve hizmeti ihracat beyannamesi düzenleyerek ve KDV'siz olarak serbest bölgeye getiren firmalar şu anda sadece 500 dolara kadarki mal ve hizmetleri KDV'sini ödemek kaydıyla serbest bölgeye alabiliyor.

EGE SERBEST BÖLGESİ'NDE YATIRIMLARINI DURDURAN FİRMALAR:

Firma Faaliyet konusu Miktarı (milyon Euro) İstihdam

Hidromek İş Makinaları 1.6 100

Eldor Otomotiv yan sanayi 20 400

FTB Uçak bağlantı elamanı 10 250

Aero Rüzgar gülü pervanesi 3 100

Safe Spice Baharat 3 50

Toplam 37.6 900

Cihan