İşte tarihini en iyi koruyan kentler
Otuz belediyenin proje ve uygulamaları ile katıldığı “Tarihî Kentler Birliği Tarihî ve Kültürel Mirası Koruma Proje ve Uygulamalarını Özendirme Yarışması”nın 2006 yılı sonuçları belirlendi.
Jüri olarak görev yapan TKB Danışma Kurulu, 11 Ocak 2007 günü ÇEKÜL Vakfı merkez binasında yaptığı toplantıda, ilgili ödül yönetmeliği uyarınca katılımları değerlendirmiş ve aşağıda belirtilen gerekçeleri ile 15 Ocak 2007 günü toplanan TKB Encümeni"ne önermiştir.
TKB Encümeni yaptığı çalışmalar sonucunda üye belediyelerin kültürel miras ile tarihî kent dokularını koruma-yaşatma amaçlı proje ve uygulamalarıyla aday oldukları yarışmada; “başarı ödülleri” GAZİANTEP BÜYÜKŞEHİR, KADIKÖY, SÖKE, TARSUS ve TAŞKÖPRÜ belediyelerine, “özendirme ödülleri” NİLÜFER, OSMANGAZİ, POLATLI, ŞAHİNBEY ve TARAKLI belediyelerine verilmiştir. SİVAS Belediyesi"nin çalışmaları ise “Tarihî Kentler Birliği Metin Sözen Koruma Büyük Ödülü”ne uygun görülmüştür. ALTINDAĞ, ÇANKIRI, DENİZLİ, ELMALI, EYÜP, GÖYNÜK, İNEBOLU, KARS, KEMALİYE, KONAK, KÜTAHYA, MİLAS, MUDURNU, NEVŞEHİR, NİKSAR, ODUNPAZARI, TAŞUCU, YILDIRIM, YOZGAT belediyeleri ise umut ve heyecan verici çalışmaları nedeniyle “övgüye değer” görülmüştür.
TKB Encümeni ve Danışma Kurulu ortaklaşa olarak yarışmaya katılan çalışmaların ciddi bir niteliksel yükselişi ifade ettiğini vurgulayarak tüm eserlerin gezici sergiler halinde kamuoyuna sunulmasını kararlaştırmıştır. Bu anlamda ilk sergi ve ödül dağıtım töreni TKB"nin 2007 yılındaki ilk buluşması olan, 25-27 Mayıs 2007 tarihleri arasında yapılacak TKB Kadıköy Buluşması"nda gerçekleştirilecektir.
2006 yılı ödülleri ve gerekçeli kararları ise özetle şöyle:
TARİHÎ KENTLER BİRLİĞİ METİN SÖZEN KORUMA BÜYÜK ÖDÜLÜ
• SİVAS BELEDİYESİ
“Sivas Selçuklu Parkı ve Kent Meydanı Projesi”, bir kentin ilişki ve iletişim adına en önemli kamusal alanlarından ve ateşleyicilerinden olan meydan anlayışını, Sivas kenti için oldukça olumlu çözümlerle ve tasarım ilkelerini gözeterek sunması, gerek mevcutta var olan ulaşım sorunlarını ve meydanın yaşanılabilirliğini arttırma adına, gerekse bir kent meydanında örneğine çok az rastlanabilecek birçok anıtsal ve tarihî yapıyı değerlendirip ilişkilendirmiş, insan odaklı ve araçtan arındırılmış bir yaya bölgesi yaratılmış olması nedenleriyle Metin Sözen Koruma Büyük Ödülü"ne uygun görülmüştür.
TARİHÎ KENTLER BİRLİĞİ BAŞARI ÖDÜLLERİ
• GAZİANTEP BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ
“Bakırcılar Çarşısı Sokak Sağlıklaştırma Projesi ve Uygulaması”, Gaziantep"in özgün miraslarından olan bakırcılığın ve bağlamında “çarşı” anlayışının sürdürülmesi adına önemli bir örnek olması, mimari ve doku anlamında belirli bir bütünlüğü ve sürekliliği elde etmesi nedenleriyle Başarı Ödülü"ne uygun görülmüştür.
• KADIKÖY BELEDİYESİ / İSTANBUL
“Tarihi Süreyya Paşa Konser ve Opera Binası Restorasyon Projesi”, neredeyse unutulmuş olan bir mimari kültürün yeniden canlandırılması ve binanın eski kimliğine-işlevine dönüştürülmesiyle kültürel mirasın sürekliliğinin sağlanması, yapının özgünlüğünün korunarak olumlu bir mimari ifadeyle Kadıköy"e ve İstanbul"a kazandırılıyor. Bu çalışma, özellikle korunması gerekli çağdaş sanat birikimlerimizden olan “opera” işlevinin de özgün mekânıyla birlikte sürdürülmesine katkısı ve de kültür eksenli dönüşüm adına önemli bir örnek olması nedenleriyle Başarı Ödülü"ne uygun görülmüştür.
• SÖKE BELEDİYESİ / AYDIN
Kemal Paşa Mahallesi Koruma ve Yaşatma Projesi kapsamında ele alınan “Nuh Bey Konağı Restorasyonu”, araştırması, projeleri ve uygulamasıyla Söke adına önemli bir bellek ve kimliğin ateşleyicisi olması, oldukça özgün ve nitelikli bir biçimde elde edilen rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerinin, “Kent Atölyeleri”nde öncü bir belediye olan Söke"nin bu kimliğini de ortaya koyacak bir biçimde üretilmesi ve bu atölyelerde yetişen kişiler tarafından uygulanması yoluyla kültür varlıklarının korunmasında yerelin ve “ustanın” önemini anlatması nedenleriyle Başarı Ödülü"ne uygun görülmüştür.
• TARSUS BELEDİYESİ / MERSİN
“Tarsus Tarihi Ticaret Merkezi Kentsel Tasarım Projesi”, üst ölçekli yaklaşımdan tasarıma, oradan tek yapı ölçeğine proje alanı için önerdiği belgeleme, tipoloji, müdahale biçimleri, etaplama adına çok başarılı bir süreç sunması, bu duyarlılığı ve özeni proje sunumunda da gösteriyor olması nedenleriyle Başarı Ödülü"ne uygun görülmüştür.
• TAŞKÖPRÜ BELEDİYESİ / KASTAMONU
Kent bütününe yayılmış olan birçok yapının rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri ve restorasyon uygulamalarını içeren “Emanetimiz Olan Tarihî Mirasımızı Gelecek Nesillere Aktarmak Projesi”, kente ilişkin bütüncül bir yaklaşımı anlatması, bir ortak dili yakalamış olması ve kent bütününe sahip çıkmanın önemini vurgulaması nedenleriyle Başarı Ödülü"ne uygun görülmüştür.
TARİHÎ KENTLER BİRLİĞİ ÖZENDİRME ÖDÜLLERİ
• NİLÜFER BELEDİYESİ / BURSA
“Gümüştepe (Misi) Köyü Koruma ve Yaşatma Projesi ve Özlüce Kilisesi Restorasyon Projesi”, kırsal karakterli geleneksel bir yerleşmeyi bütünüyle değerlendiriyor olması, projenin ciddi bir araştırmaya dayanması, çok aktörlü (kullanıcı dahil) bir sürece dayanarak elde edilmesi, restorasyon ilkelerindeki duyarlılığı, nitelikli rölöveleri, başarılı bir ifade ve sunuş tekniğini elde etmiş olması ve Nilüfer Belediyesi"nin TKB üyeliğine gerekçe olarak gösterdiği bir mirası yaşatma yönündeki çabalarını kanıtlaması nedenleriyle Özendirme Ödülü"ne uygun görülmüştür.
• OSMANGAZİ BELEDİYESİ / BURSA
Tarih ve Kültür Yolu Canlandırma Projesi kapsamında ele alınan “Bursa Kale Surları ve Kapıları Restorasyon Projesi”, belli bölümlerinde uygulamanın da yapıldığı çalışmaları surların özgün yapısı korunarak, yeni malzeme ile, ancak yapım tekniğinde olabildiğince eskiye dönük teknikler kullanılarak sürdürmesi, bütüncül bir yaklaşımın sonucu olması nedenleriyle; başka belediyeleri özendirmesi; arkeolojik mirasımıza önemli katkılarda bulunmuş bir bilim insanımızın (Prof. Dr. Ümit Serdaroğlu) sürekli denetimi için gerekli ortamın da yaratılmış olmasının önemi gözetilerek ve Osmangazi Belediyesi tarafından arkeolojik çalışmaların da dikkate alınması temennisiyle Özendirme Ödülü"ne uygun görülmüştür.
• POLATLI BELEDİYESİ / ANKARA
“1762 Ada, 1 Parselde Bulunan 1 (Dubleks Lojman) - 2 (Tek Katlı Lojman) - 3 (Depo) - 5 (Su Deposu) Numaralı Binaların Restorasyon Projesi”, tarihsel süreç içerisinde kentin yerleşiminde ve gelişiminde önemli bir rol oynayan demiryoluna ilişkin, 1892-1950 yılları arasında yapılan, konumları ve geçmişleri itibariyle Polatlı"ya kimlik katan bu yapıların, TCDD"den kiralanarak günümüze kazandırılıyor olması, çalışmaların belirli bir mimari duyarlılığı yansıtması ve kentin demiryolu uygarlığı ile kimlik bulan ender tarihsel anı mekânlarını değerlendirmesi nedenleriyle Özendirme Ödülü"ne uygun görülmüştür.
• ŞAHİNBEY BELEDİYESİ / GAZİANTEP
“Şahinbey Belediyesi Koruma Projeleri (Nakiboğlu Evi, Gümrük Hanı Restorasyon Projesi, Kolejtepe Tarihi Okul Binası Restorasyonu, Şehitler Parkı Çevre Düzenleme Projesi, Düveroğlu Evi Koruma Projesi)”, kültür varlıklarının yaşatılarak sürdürülmesini amaçlayan bütüncül bir yaklaşıma sahip olması, tüm projeler ve yapılan uygulamaların, detayları da dahil olmak üzere, özgün ve nitelikli bir arayışı ifade etmesi nedenleriyle Özendirme Ödülü"ne uygun görülmüştür.
TARAKLI BELEDİYESİ / SAKARYA
“Hisar Konuk Evi Restorasyonu”, tipik Taraklı Evi örneğini (ahşap karkas, kerpiç dolgu, çamur sıva) “Konuk Evi” olarak yeniden işlevlendirirken gerek projelendirme, gerekse uygulama aşamasında “özen” ve “özgünlük” içermesi, kısmen projenin ve uygulamanın belediyesince kurulan Restorasyon Eğitim Merkezi tarafından, oldukça kısa bir süre içerisinde tamamlanması ve üretime Koruma Kurulu"nun da katkıda bulunması, katılım ve birliktelikler açısından somut bir örnek olması nedenleriyle Özendirme Ödülü"ne uygun görülmüştür.
Bu değerlendirmeler dışında kalan ancak her biri umut ve heyecan verici olan Altındağ/Ankara, Çankırı, Denizli, Elmalı/Antalya, Eyüp/İstanbul, Göynük/Bolu, İnebolu/Kastamonu, Kars, Kemaliye/Erzincan, Konak/İzmir, Kütahya, Milas/Muğla, Mudurnu/Bolu, Nevşehir, Niksar/Tokat, Odunpazarı/Eskişehir, Taşucu/Silifke-Mersin, Yıldırım/Bursa, Yozgat belediyelerinin çalışmaları için, katılımları, duyarlılıkları, kültürel değerlerinin korunup yaşatılması konusundaki uğraşları ve bu anlamda yarattıkları, yaratacakları bilinç için teşekkür edilmesi ve bunu anlatan bir belgenin kendilerine takdim edilmesi uygun görülmüştür.