Güneydoğu'da yapay zeka desteği ile elektrik kaçağı kullanımı azaltıldı

Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde faaliyet gösterdiği 6 ilde 2,5 milyon aboneye ve 6,5 milyon nüfusa hizmet veren şirket, Diyarbakır'da basın mensuplarını ağırladı. Ziyarete, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) Genel Sekreteri Fakir Hüseyin Erdoğan da katıldı.

Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas'ın ev sahipliğinde düzenlenen programda basın mensupları, şirketin sahadaki yatırımlarını yerinde inceleme fırsatı buldu. Basın mensuplarına, şirketin enerji verimliliği uygulamaları ve kayıp-kaçakla mücadelede elde ettiği sonuçlar ile AR-GE merkezinin öne çıkan projeleri hakkında bilgi verildi.

Teknolojik inovasyonları operasyonlarına entegre ederek enerji verimliliğini artıran şirket, uydu, dron ve yapay zeka gibi teknolojileri kullanarak yürüttüğü çalışmalarla önlediği kaçak elektrik kullanımı sayesinde ülke ekonomisine 521 milyar liralık katkı sağladı.

Akıllı şebeke dönüşümünü hızlandıran şirket, Türkiye'deki toplam Otomatik Sayaç Okuma Sistemi (OSOS) abonelerinin yaklaşık yarısını oluşturan 1,3 milyon aboneyi bu sisteme dahil etti. Ayrıca yapay zeka destekli saha taramalarıyla da 6 binden fazla kaçak trafo ortaya çıkarıldı.

YERALTI KABLO ŞEBEKELERİNDE GÖZLE TESPİT EDİLEMEYEN KAÇAKLAR BELİRLENİYOR

Şirketin, 2021'de başlattığı "Makaralı Aydınlatma Direği" projesi ile iş kazalarının önlenmesi, bakım süreçlerinin hızlanması ve çalışanların iş yükünün hafifletilmesi hedefleniyor. Proje sayesinde sepetli kamyonet kullanımının azalmasının öngörüldüğü belirtilirken, yaygınlaşması halinde her 100 kilometrede yaklaşık yüzde 30 oranında karbon ayak izinin silinebileceği hesaplanıyor.

Dicle Elektrik'in 2020'de hayata geçirdiği bir diğer AR-GE projesi "Köstebek" ise yeraltı kablo şebekelerinde gözle tespit edilemeyen kaçakları belirlemeye odaklanıyor. Akıllı sayaçlardan elde edilen verilerle çalışan sistem, kaçak bölgelerini sistematik biçimde tespit ederek müdahaleleri hızlandırıyor ve kayıpların azaltılmasına katkı sunuyor.

Hizmete başladığı günden bu yana akıllı şebeke dönüşümünden kırsal alan yatırımlarına, yenilemeden aydınlatma projelerine kadar geniş alanda faaliyetlerini sürdüren Dicle Elektrik, yıllık ortalama yatırım tutarını yaklaşık 10 kat artırdı.

Şirketin bütçesinde en büyük payı yüzde 25 ile akıllı şebeke projeleri oluşturuyor. 8 bini aşkın çalışanıyla bölgenin en büyük istihdam sağlayıcıları arasında yer alan Dicle Elektrik, mevcut yatırımlarına ek olarak önümüzdeki beş yılda 60 milyar lirayı aşkın yeni yatırım yapmayı planlıyor. Bu kapsamda şirketin toplam yatırım tutarının 120 milyar lirayı aşması öngörülüyor.

"TEKNOLOJİYİ VE YAPAY ZEKAYI YOĞUN ŞEKİLDE KULLANIYORUZ"

Dicle Elektrik Genel Müdürü Arvas, basın mensuplarıyla konuşmasında, enerji dağıtım sektörünün en önemli sorunlarından biri olan kaçak elektrik tüketimiyle mücadelenin hizmet bölgelerinde aralıksız sürdüğünü belirterek, "Bölgenin gerçeklerini veriler doğrultusunda analiz ederken son teknolojiyi ve yapay zekayı yoğun şekilde kullanıyoruz. Bu sayede özellikle tarımsal sulamada yoğun olan kaçak kullanımları etkin biçimde tespit edebiliyoruz." dedi.

Bu kapsamda uydu görüntüleri ve hiperspektral analizleri kullanan yapay zeka algoritmaları geliştirdiklerini ifade eden Arvas, söz konusu algoritmaların 9,5 milyon dekarlık bir alanda çiftçilerin "kuru tarım" beyanlarını uydu verileriyle karşılaştırdığını, beyan dışında sulu tarım yapılan alanları belirleyerek kaçak elektrik kullanılan noktaları hassasiyetle tespit ettiğini kaydetti.

Arvas, 15 lisanslı dron pilotunun yürüttüğü çalışmaların da yapay zeka destekli analizlerle entegre şekilde ilerlediğini belirtti.

Bu sistemin, iletim hatlarındaki çatlak ve arızaları otomatik olarak saptayarak bakım ekiplerini doğrudan sorunlu alana yönlendirdiğini aktaran Arvas, "Bu bütünleşik model sayesinde tespit ve müdahale döngümüz kısalıyor, operasyonel süreçlerde çok önemli zaman tasarrufu sağlıyoruz." diye konuştu.

Arvas, hizmet bölgesi genelindeki kaçak elektrik kullanım oranlarına da değinerek, şöyle devam etti:

"Özelleşmenin gerçekleştiği 2013'te bölgemizde yüzde 76 seviyesinde olan kayıp-kaçak oranını 2024 sonu itibarıyla yüzde 37'ye indirdik. Şehir merkezlerinde ise ortalama yüzde 15 seviyelerini görebiliyoruz. Bu etkin mücadelemiz sonucu bugüne kadar yaptığımız çalışmalarla Türkiye ekonomisine 521 milyar liralık katma değer sağladık."

ELEKTRİK DAĞITIM SEKTÖRÜNDE İLK VE EN ETKİLİ AR-GE MERKEZİ

Dicle Elektrik'in Türkiye'de AR-GE merkezi kuran ilk dağıtım şirketi olarak sahaya doğrudan temas eden çözümler geliştirdiğini belirten Arvas, merkezde toplam 79 proje tamamlandığını, 25 tescilli buluş ve 25 akademik yayın ortaya çıktığını söyledi.

Arvas, 15 üniversite ve 50'yi aşkın firmayla kurdukları iş birliklerinin, laboratuvardan çıkan fikirlerin hızla deneme ve üretim aşamasına taşınmasını sağladığını dile getirerek, şu ifadeleri kullandı:

"Son olarak AR-GE Merkezi bünyesinde geliştirilen Datalink projesi sayesinde, GSM kapsamasının sınırlı olduğu bölgelerde de şebeke izleme ve sayaç okuma gibi işlemleri uzaktan yapabiliyoruz. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu destekli, tamamen yerli ve milli kaynakların kullanıldığı bu çözümümüz, sinyalin olmadığı kör noktalardan bile veri toplamayı mümkün hale getiriyor. Sistem, radyo frekansıyla çalışan modemlerin sinyal alınamayan noktalardaki sayaçların yanına konumlandırılması ve veri toplayıcılarla desteklenmesiyle çalışıyor."

patronlardunyasi.com