Ertuğrul Özkök, Rock müziğine damga vuran The Beatles üyesi Paul McCartney'in 'gizli' hikayesini anlattığı kitabını yazdı

Ertuğrul ÖZKÖK

1963: BİR OTOBÜSÜN ARKA SIRASINDA ÜÇ ÇOCUĞUN YAZDIĞI 2 DÜNYA HİT’İ ŞARKI

1963 yılının başı…
İngiltere kırsalında bir yer.
Hava soğuk ve sisli. Vakit geceyarısı…
Küçük bir otobüs, bir benzin istasyonun önünde durur.
Otobüsten inen genç insanların bir bölümü tuvaletlere, bir bölümü ise çay, kahve, sandviç satılan küçük büfemsi tarafına koşar.
Büfe tarafına koşanlardan ikisi, karton bardaklara doldurdukları çayla birlikte otobüse dönerler.

OTOBÜSÜN EN ARKA SIRASINDAKİ SİYAH ELBİSELİ, SİYAH GÖZLÜKLÜ GENÇ ADAM

Otobüsün en arka koltuğunda 20’li yaşlarının sonunda, siyah elbiseli, simsiyah saçlı ve siyah gözlüklü bir genç oturmaktadır.
Elinde gitarla bir şeyler çalmaktadır.
Öteki iki genç de gelir üç öndeki koltuğa oturur.
Onlar da koltuktaki gitarlarını alır ve bir şeyler çalmaya başlarlar.
Birbirleriyle hiç ilgisi yok gibidirler.

O AN DÜNYA POP MÜZİK TARİHİNİN ÇOK ÖNEMLİ İKİ HİT PARÇASI DOĞMAKTADIR

O gece kimse, o karanlık otobüsteki üç gencin, dünya pop müzik tarihinin en büyük "Hit" parçalarından ikisini bestelemekte olduğunu bilmiyordu, bilemezdi.
Otobüsün en arkasında oturan siyah elbiseli siyah gözlüklü genç, öndeki iki gence, “Şunu dinler misiniz, nasıl bulacaksınız merak ediyorum?” der ve çalmaya başlar.
Öndeki iki genç dinler ve “Harika… Çok güzel şarkı” derler.
Bu defa iki genç kendi şarkılarını arka sıradaki siyah gözlüklü adama dinletirler.
O da “Bu şarkı çok tutulur” diye cevap verir.

BAKIN KİMDİ O OTOBÜSTEKİ ÜÇ GENÇ

Yıl 1963’tür…
O karanlık otobüs turneye çıkmış müzisyenleri şehirden şehire taşımaktadır…
Kariyerlerinin başındaki insanlardır ve müzikten para kazanmanın zor olduğu yıllardır.
O nedenle birkaç müzisyen veya grup birlikte konser turları yapmaktadırlar.
O gece arka sırada tek başına oturan genç, Amerikan müzik tarihinde sonradan gelenleri en çok etkileyenlerden biri olacak olan Roy Orbison’dur.
Öteki iki genç ise, bir yıl sonra dünya müzik tarihinde en büyük devrimi yapacak olan Beatles grubunun iki elemanı John Lennon ve Paul Mc Cartney’dir.

O OTOBÜSTE, O KARANLIK GECEDE BESTELENEN İKİ MUAZZAM ŞARKI

Roy Orbison’un o gece otobüste bestelediği şarkı "Pretty Woman"dır…
O şarkı 1 yıl sonra, 26 Eylül 1964 günü piyasaya çıkacak ve 3 hafta boyunca Billboard 100 listesinde 1 numarada kalacaktır.
Şarkı yıllar boyunca Amerikan radyolarında çalınacak, filmlere adını verecek ve filmlerde kullanılacaktır.
O gece Paul ve John’un bestelediği şarkı ise "From Me To You"dur...
Rock’n Roll müziği “Mektup” temasını çok sever.
Elvis’in “Return to Sender”, Beatles’ın  “Please Mr. Postman” ve daha birçok şarkı bu temayı işler. 
“From Me To You” 11 Nisan 1963 günü çıktı.
Beatles’ın üçüncü şarkısıydı ve 1 numaraya çıkan ilk şarkıları oldu.

BİR BEATLES ÜYESİ İLK DEFA HATIRALARINI YAYINLADI

Beatles’ın hiçbir üyesi bugüne kadar hatıralarını yayınlamadı.
Oysa Rock müziğinin 1960 devlerinin hatıraları hep çok ilgi çekti.
Keith Richards’ın “Life” adlı hatıra kitabı dünya anı tarihine geçti.
Birçok ödüller kazandı.
Benim en sevdiğim hatıra kitaplarından biri Eric Clapton’unkidir.
Çok samimi bir anlatımdır.

PAUL MCCARTNEY’İN LYRİCS’İ MÜTHİŞ BİR HATIRA KİTABI

Geçen ay New York’ta Paul McCartney’in 2023’te çıkan “Lyrics” adlı kitabını gördüm.
O kitabı sadece Beatles şarkı sözleriyle ilgili sanıyordum.
Meğer bir tür hatıra kitabıymış.
Daha doğrusu Paul McCartney bestelerini ve çok ünlü şarkılarını nasıl yazdıklarını anlatmış.
Tam anlamıyla bir hatıra kitabı çıkmış ortaya.
60 yıldır kim bilir kaç defa dinlediğim, hayran olduğum o Beatles şarkılarının arkasında ne kadar çocukça ve basit bir hayat hikayesi olduğunu okudukça kitabı daha çok sevdim.

İLK YILLARDA MAHALLENİN KIZLARINA ŞARKI YAZDIK

“Biz çocuktuk” diyor Paul McCartney…
“14-15 yaşında bir çocuk ne düşünür? Mahalledeki kızları… Biz de hep mahalledeki kızları yazdık. Daha doğrusu kızlara yazdık” diyor.
İlk şarkılarının isimlerine bakın…
“Love me do” (Beni sev); “She Loves You" (O seni seviyor); “And I Love her” (Ve ben onu seviyorum); “I Wanna hold your hand” (Senin elini tutmak istiyorum); “From me To You” (Benden sana); “I Saw Her Standing There” (Onu orada dururken gördüm)...
Yirmili yaşlarına kadar hep kızlara yazmışlar.
“Yirmili yaşların ortalarından itibaren ise kendimiz için yazmaya başladık” diye devam ediyor.

ŞOFÖRÜM BANA “HAFTA 8 GÜN” DEYİNCE BİR ŞARKI DOĞDU

Bütün şarkıların hikayeleri çok tatlı, çok basit ve çok günlük hayattan.
İçlerinde araba kullanmaya en meraklı olanı Paul MCCartney’miş…
Çok süratli araba kullanırmış ve bu yüzden birkaç kere yakalanmış, hatta ehliyetine el konmuş.
O nedenle bir süre stüdyoya belediye otobüsü ve metro ile gidip geliyormuş.
“Sonra bir şoförüm oldu ve onunla gidip gelmeye başladım. Bir akşam eve giderken 'Nasılsın, haftan nasıl geçiyor?' diye sordum. Bana 'Eight Days A week’ (Hafta 8 gün) dedi. Ertesi sabah stüdyoda bunu John’a söyledim. Eight Days A Week şarkısı böyle çıktı” diyor.

PARAMIZ YOKTU GÜNÜ BİRLİK GEZİYE GİDERDİK, ŞARKI OLDU

Mesela “Day Tripper” şarkısı…
Küçükken ailesinin tatile gidecek parası yokmuş. Onun için “Günü birlik” gezmelere giderlermiş.
“Day Tripper” şarkısı da bu günübirlik gezmelerden çıkmış.
Çocukluğumda babamın bizi günü birliğine İnciraltı plajına götürmesini hatırladım.
Demek ki aynı yıllarda aynı şeyleri yaşıyormuşuz.

SEVGİLİME BİR ŞEY YAPMAK İSTEDİM, “AND I LOVE HER” ÇIKTI

Beatles’ın bugüne kadar en fazla Cover'lanan ve başkaları tarafından söylenen şarkısı her halde “And I Love Her"dür… 
O şarkının hikayesi de çok basit.
1963 yılında Jane Asher’la tanışmış ve aşık olmuş.
O sıralarda menajerleri John ve ona bir ev tutmuş, orada kalıyorlarmış. Ancak Paul o evi çok ruhsuz buluyormuş.

ÇOK SIRADAN VE SIKICI BİR ŞARKIYDI AMA GEORGE ÖYLE BİR INTRO YAZDI Kİ

O sırada Jane Asher’ın annesi, “Gel bizim evin üst katında bir oda var, orada kal” deyince oraya geçmiş.
“Sevdiğim kıza onu sevdiğimi göstermek istiyordum. Yapabileceğim en basit şey onun için şarkı yazmak ve şarkıyla seni seviyorum demekti” diyor.
Şarkı böyle doğmuş. 
“Aslında çok sıradan ve sıkıcı bir şarkıydı. Ama George (Harrison) ona öyle bir gitar intro yazdı ki şarkı bir anda bütün dünyada sevildi.”

YARATICI İNSANLAR NİYE LEWIS CAROLL VE TAVŞANINI SEVER

Yaratıcı insanlar Lewis Caroll hayranıdır.
Çünkü hepsi onun “Alis Harikalar Diyarında” kitabını başuçlarına koyarlar.
Ve hepsi de en çok oradaki tavşanı severler.
Vanity Fair’in en uzun süreli genel yayın yönetmeni Graydon Carter da aynı tavşana hayrandı.
Ben de öyleyim.
Paul Mc Cartney de…
Demek ki aynı yıllarda o Liverpool ve sonra Londra’da ben İzmir’de aynı kitapları okuyormuşuz.

SEVGİLİSİNİN KARDEŞİNE VERDİĞİ ŞARKI BİR DÜNYA HİT’İ OLDU

Ama Paul McCartney asıl büyük hediyeyi sevgilisi Jane Asher’a değil, onun erkek kardeşi Peter Asher’a verdi.
Yazdığı “A World Without Love” şarkısını ona hediye etti.
O da Peter And Gordon adıyla bu şarkıyı söyledi ve İngiliz pop tarihinin en kalıcı şarkılarından biri oldu.
İngiltere listelerinde 8 hafta 1 numarada kaldı.
“Ben, bu şarkı Beatles’a gitmez, diye düşünmüştüm” diyor.
Ama İngiltere’ye çok iyi gittiği kesin.

ÜNLÜ 'THOSE WERE THE DAYS' ŞARKISININ YAPIMCISI OYDU

Kitaptan bir şeyi daha öğrendim.
Mary Hopkin’in söylediği ünlü Those Were The Days şarkısı var ya…
Meğer onun yapımcısı Paul McCartney’miş.
Paul McCartney genç Galli şarkıcı Mary Hopkin’i dinler ve sesini çok beğenir.
Onu yeni kurdukları Apple şirketinden bir şarkı yapmayı teklif eder.
Onun için çok eski bir Rus halk şarkısını bugüne uyarlar.
Bu şarkı "Those Were The Days"dir. 
Ve bir anda patlar.

LET IT BE… BİR SHAKESPEARE ESERİNDEN BİLİNÇALTINDA KALAN CÜMLE

“Let It Be…”
Efsane bir şarkı.
Çocukluğunda, grammer okulunda en sevdiği dil hocası onlara Shakespeare okutuyormuş.
“Herhalde şiirdeki şu dize bilinçaltıma işlemişti” diyor:
“O, could tell you
But let it be… Horatio I am dead…”
O bilinçaltından pop müzik tarihinin en önemli şarkılarından biri doğar.

HEY JUDE… JOHN LENNON’UN OĞLUNA YAZILMIŞ BİR ŞARKI 

Ya “Hey Jude?"
Onun hikayesi biraz daha dramatik.
John Lennon, Yoko Ono ile tanışıp evini terkettiğinde, oğlu Julien yeni doğmuş.
Paul McCartney çocuğun bundan kötü etkilenebileceğini düşünüp çok üzülüyormuş.
Bir gün Lennon’un eşini ziyarete giderken yazmış bu şarkıyı.
Orijinal adı “Hey Julien”miş...
Ama John Lennon’un alınacağından çekinip, adını “Hey Jude” yapmış.
“Oysa hayatımda tanıdığım adı Jude olan kimse yoktu” diyor.

BUGÜN KONSERLERİ PARA İÇİN DEĞİL BUNUN İÇİN VERİYORUM

Bundan 5-6 yıl önce Londra’da Paul McCartney’i canlı dinledim.
Ringo Starr ve Rolling Stones’dan Ron Wood da sahneye çıktı.
Muhteşem bir konserdi.
O konserde insanların hep birlikte söylediği iki şarkı, “Let It Be” ve “Hey Jude” olmuştu.
Paul McCartney, “Bu yaşta hâlâ konserlere çıkıyorsam bu para için değil, insanların bazı şarkıları hep birlikte söylemesinin verdiği keyfi yaşamak için” diyor.

BU YAZ WEMBLEY’DE 90 BİN KİŞİYLE BİRLİKTE SÖYLEDİĞİM ŞARKI

Bu yaz Wembley Stadı'nda Oasis’in “Don’t Look Back in Anger” şarkısını 90 bin kişi ile birlikte söylerken ben de aynı duyguyu hissettim.
Onca insan hep bir ağızdan “Geçmişe öfkeyle bakma” diye haykırıyordu.
Paul McCartney’in ne demek istediğini orada anladım.
Çünkü bu lanet yüzyılda, bu bölünmüş ölü canlar aleminde hepimizin ortak söyleyeceği şarkılara ihtiyacı var.

83 YAŞINA KADAR INCOGNITO KALMIŞ HAYAT PARÇALARI

Çok güzel bir kitap Paul MacCartney’in “Lyrics"i.
İngilizce bilenlere tavsiye ederim.
Bu kitapta kendi çocukluk ve gençlik tarihimi de buldum…
Paul McCartney bugün 83 yaşında…
Aldığı her yaş onu biraz daha bilge, biraz daha insani, biraz daha çocuk yapıyor.
Çok az kimse onun gizli entelektüel yanını bilir.
Londra’da desteklediği kültürel faaliyetler hep incognito (Gizli)  kalmıştır.
Londra’da 1960’lı yıllardaki ilk LGBT mitinginin gizli finansörüdür.
Hayır, kendisi bir LGBT bireyi değildir.
Sırf insanların özgürce tercihi için yapmıştır bunu.

LIVERPOOL TRENİNDE TEK BAŞINA YAŞLI BİR YOLCU

Hâlâ bir tren bileti alıp, tek başına doğduğu şehir Liverpool’a gider.
Adı 'Sir Paul’dur artık.
Ama hâlâ Liverpool’da Penny Lane’de John Lennon’la buluştuğu duraktadır çocukluğu…
Üzerinde Elenor Rigby yazan mezar taşları hâlâ onun şarkılarının konusudur.

60 YILLARININ OĞLAN ÇOCUKLARI BÜTÜN ŞİİRLERİNİ MAHALLENİN KIZLARINA YAZDI

1960’ın çocukları bütün şiirlerini mahallenin kızlara yazmıştır.
Ama yazdıkları her şarkı, her dize insani bir duruşun gereklerini yazan manifestoya dönüşür gerektiğinde.
Tıpkı bir “Blody Sunday” gününde, İngiliz askerleri İrlandalı çocukların üzerine ateş ettiği gün yazdığı ve BBC’nin yasakladığı şarkı gibi:
“Give Ireland Back To the Irish…”
Yani “İrlandayı İrlandalıya geri ver” dediği şarkı…
Beatles olmak kolay değildir.
Müzik tarihinin en büyük devrimini yapmak için, onlar kadar çocuk günler yaşayıp, çocukluk hayalleri kurmak gerekir.

(*) Paul McCartney: “Lyrics: 1956 to Present”, Liveright Publishing Corporation, 2023

patronlardunyasi.com