Bu da Amerikan Koç'u

Yaman Törüner'in yazısı

Amerikan Koç ailesi

Amerika Birleşik Devletleri'nde de bir Koç ailesi (The Koch Family) ve Koç Şirketler Grubu (Koch Industries) var. Kansas eyaletinde, 1927'den beri faaliyet gösteren Amerikan Koç Şirketler Grubu, yıllık 40 milyar dolardan fazla cirosu ve 30.000'den fazla çalışanı olmasına rağmen, birçok Amerikalı tarafından bile bilinmiyor. Çünkü, grubun şirketlerinden hiçbiri borsaya açılmamış ve şirketlerin tüketiciye yönelik satışları çok sınırlı. Fred C. Koch tarafından kurulan Amerikan Koç Şirketler Grubu, ilk büyümesini 1940'lı yıllarda ve petrol rafinerileri sayesinde yapmış. Şimdi ayrıca, kaliteli plastik, polyester, madencilik, asfalt imalatı, yatırım, petrol ve doğalgaz boru hatları imalatı ve hayvancılıkla uğraşıyorlar. O denli etkin çalışıyorlar ki, ellerindeki 15.000 baş hayvanın beslenmesi sadece 25 kovboy tarafından yapılıyor.

En büyük aile işletmesi
Amerikan Koç Şirketler Grubu, bu haliyle Amerika'nın en büyük aile işletmesi olma vasfını da taşıyor. 2005 yılında aldıkları ağaç ve kâğıt fabrikaları sayesinde, Cargill ailesini de geçerek birinciliğe yerleşmişler. Ailenin zenginliğinin temel sırrı, dört erkek kardeşin babalarının yolunda yürüyüp işbirliklerini bozmamaları, aralarındaki sürtüşmeleri tamamen gidermeleri ve güçlerini birleştirmeleri olarak gösteriliyor.
Amerikan Koç Şirketler Grubu'nun meşhur sloganı şöyle: "Temel insani değerlerini koru. Piyasada değeri olacak bir mal üret. Topluma bir katkın olsun". İhtisaslaştığı birçok ürünün üretiminde dünya birincisi olan bu aile şirketi, ülkemizde de fazla tanınmıyor.

CEO'lara işçinin 431 katı ücret
Amerika Birleşik Devletleri'nde ortalama bir CEO (Chief Executive Officer), ortalama bir işçinin tam 431 katı ücret alıyor. Son 15 yılda, artan rekabet nedeniyle, ABD'de şirket kârları ortalama % 87 arttığı halde, CEO ücretleri ortalama % 319 yükselmiş. Tabii, hiç kimse daha fazlasını kazanacağını ümit etmeden, CEO'lara bu ücretleri vermez. Demek ki, verilen para bir biçimde geri dönüyor. Bu eğilim, artık ülkemizde de başladı.
CEO'lar emekli olduklarında da astronomik yıllık gelir almaya devam ediyorlar. Pfizer'in eski CEO'su Henry A. McKinnell Jr., yıllık 6.5 milyon dolarlık bir emekli maaşıyla, bu konudaki liderliği koruyor.
Ayrıca, iyi CEO'ların yönettikleri şirketler el değiştirdiğinde de,