Boydak hangi yatırımlara soyundu?

İbrahim Ekinci'nin röportajı

Boydak Holding, tipik bir aile şirketi. Üç kardeş kurmuş, bu kardeşlerin çocukları 6 kişinin yönetiminde devam ediyor. İkinci kuşakta sorun yok, son sozü Hacı Boydak söylüyor.

Üçüncü kuşağa geçerken grup daha da büyümüş olacak. Çocuklar çoğalacak. Holdingin Yönetim Kurulu Başkan Vekili Mustafa Boydak'ın anlattığına göre önümüzdeki dönem kurumsallaşma adımları çoğalacak. Şirkete daha çok profesyonel yönetici gelecek. Bu da üçüncü kuşağa devre, aynı zamanda kurumsallaşmanın eşlik edeceği anlamına geliyor. 3.2 milyar YTL cirodan ama aynı zamanda çok hızlı büyüyen bir gruptan söz ediyoruz.

Boydak grubu, bilinen işleri dışında bir de enerjiye girmek istiyor. Kablo, bilişim ve mobilyada ciddi büyüme hedefleri var. Bilişimde ABD'li bir firma ile ortaklığı bugün yarın açıklamaya hazırlanıyor. Türkiye Finans'ta hisse satışından gelen ciddi kaynakla yatırımlarını sürdürüyor. Şirket satmak gündeminde yok ama almak veya iştirak etmek var. Bu konuda da yakında açıklamalar gelmesi şaşırtıcı olmaz.

Boydak grubunun yurtdışında üretimi yok. Bu konu da gündeminde. Bazı bölgeleri inceliyor. Büyüklüğüne göre ihracatı az. Bu konuya yüklenme kararında. Yurtdışı yatırımı da büyük pazarlara kolay ve hızlı girebilmek için istiyor zaten.

Finansta hisse sattı ama çıkmak niyetinde değil. Sermaye artırımı ile bu sektördeki varlığını güçlendirecek.

Boydak grubu, mobilya, finans, lojistik, tekstil, pazarlama, kablo - tel, servis, kimya, bilişim ve pazarlama sektörlerinde faaliyet gösteriyor. Bu sektörlerin iş hacminiz içindeki payı nedir?
Grup 10 sektörde faaliyet gösteriyor. İş hacmimizin yaklaşık yüzde 45'lik kısmı mobilyadır. Yüzde 22'lik kısmı kablo sektöründen. Tekstil sektörünün yaklaşık yüzde 8'lik bir payı var. Kimyanın da yüzde 8'lik bir payı var. Bu payları finans hariç olarak söylüyorum. Yüzde 10'luk kısmı tel-metal sektöründen geliyor. Boru da bunun içinde. Bilişim yüzde 3. Kalan yüzde 2'lik kısım diğer sektörlerden.

Bu sektörlerin hangisinde daha hızlı büyümeyi düşünüyorsunuz? Ağırlıkları değişecek mi?

Kabloda yüzde 20'nin üzerinde olan pazar payımızı artırmak için yeni yatırım yapacağız. Kayseri'de yeni bir alüminyum iletken ve kablo tesisi, yanında da elektrolitik bakır tesisi kuruyoruz. Yatırım değeri 20 milyon euro'dur.

Tekstilde durum devam edecek. Mobilyada özellikle ihracatta payımızı artırmak istiyoruz. Mobilyada iç piyasa için de mevcut pazar payımızı koruyarak birkaç puanlık artış hedefliyoruz. Şu anda pazar payımız markalı mobilyada yüzde 20'nin üzerinde. Şu anda yeni yatırımlarımız var. Özellikle işin panel mobilya ayağında yeni teknolojiler getiriyoruz. Bu üretimlerle hem çeşit hem de tüketiciye daha fonksiyonel ürünler sunma yönünde çalışmalarımızı olacak.
Mobilyada Adapazarı'nda bir yatırım yaptık devreye girdi. Oturma grupları kanepe ve yatak üretiyoruz. İstikbal ve Bellona ile yolumuza devam ediyorduk. Şimdi c ve d grubu için Mondi markası geldi. Geçen yıldan beri satıyoruz.

İlk 500 içinde kaç firmanız var?

6 şirketimiz var. 2007'de bir yenisi daha girmiş olacak. Boyçelik girecek. Böylece 7 firma olacak. Temennimiz bu.

2007'de grubun cirosu ne oldu?

2007'yi 3 milyar 200 milyon YTL'yle kapattık. Önceki yıla göre yüzde 15'lik büyüme oldu. 2008'de hedefimiz 4 milyar YTL ciro, yüzde 20'lik büyüme yakalamak. İlk üç aylık veriler yakalayabileceğimizi gösteriyor. Geçen yılla karşılaştırdığımızda yüzde 15'lik büyümeyi zaten yakaladık. Bu kadar türbülanslı bir dönemde bunu yakaladığımıza göre yıl sonu da yakalarız diye düşünüyoruz.

Grubun ihracatı ne kadar?

Grubun ihracatı iyi gidiyor. Geçen yıl 300 milyon dolardı. Bu sene 360 milyon dolar hedefliyoruz. Kablo, mobilya, tekstil kısmen de tel metal boru var. Ağırlığı mobilya ve kablodadır.

Toplam 110 ülkeye ihracatımız var. Her yıl yapmasak da yaptığımız ülke sayısı bu kadar. Ağırlıklı ihracat pazarımız Avrupa (Almanya, Fransa...) Balkan ülkeleri, Ortadoğu, İran var. Ülkelerin etnik özelliklerine göre üretim yapıyoruz. İran'a ve Ortadoğu'ya daha gösterişli. Avrupa'ya daha fonksiyonel... Kuzey Avrupa'ya biraz daha gri tonlu renkler gidiyor.

Arabistan'a ihracatta sıcaklık faktörü dikkate alınmadığı için mobilyalar deforme olmuş...

Her bölgenin iklimi farklı. Ahşap üretiyorsanız bunu dikkate almak zorundasınız. Geçmişte bizim de hatalarımız olmuştur ama tecrübe kazandıkça bunları azaltıyoruz. Şimdi S. Arabistan'a bizim ihracatımız var.

Yurtdışında bayilik veriyoruz. Sadece bizim ürünlerimizi satan 120 mağazamız var. Yoğunluğu Ortadoğu, Yunanistan ve Balkan ülkeleridir. Yakın coğrafyada mağaza sayısını artırıyoruz. Avrupa'da başka mağazalara veriyoruz. Dünyada toplam 5 bin satış noktamız var. 2 bin 200'ü Türkiye'de. IKEA da bizden bütün dünyada ürün alıyor. IKEA gelince pazarımız büyüdü. Mobilya sektörüne bakış pozitif yönde değişti.

Yeni bir mağaza konsepti geliştiriyoruz. 5000 metrekareler. İstikbal ve Bellona'da büyük mağazalar oluşturma gayretindeyiz. Bir evin tüm ihtiyaçlarını karşılayabilecek. Hedef bu yıl 35 mağazaya ulaşmak. Ar-ge'ye ciddi yatırım yapıyoruz. Geçen yıl 10 milyon dolar harcadık.

Grupta istihdam ne kadar? Kaç fabrikanız var?

11 fabrikamız var. 9'u Kayseri'de. 12 bin kişilik istihdam var. Bankacılık hariç. Toplam 29 şirket var. Bunların bir kısmını birleştireceğiz. Yeniden yapılanma çalışması olacak. Özellikle pazarlamada aynı işi yapanları aynı çatı altında toplayacağız. Yönetim kolaylaşacak.

Yabancı ortaklı kaç şirketiniz var?

Mutfakta yabancı lisans kullanıyoruz. Bilişim şirketimiz HCS'de yabancı ortağımız var. Şimdi üçüncü bir ortak geliyor. Dünya çapında büyük bir firma Molex (ABD'li). Bilişim şirketimiz küçük ama hızla büyüyor. 20 milyon dolar ciro yapıyor. HES kablonun iştirakidir. Şimdi yüzde 30 HES Kablo'da kalacak, yeni ortak yüzde 40'ının sahibi olacak. 

Yurtdışında iki şirketiniz var...

Onlar pazarlama şirketi. Üretim amaçlı yatırım yok ama hedeflerimiz arasında. Ucuz diye kaydırmayı düşünmeyiz, pazara girmek için gideriz. Nüfus yoğun ülkeleri düşünürüz. Çin, Rusya, Ukrayna gibi... Hindistan da olabilir. Buralara bakıyoruz.

Bir de finansta ortaklığımız var. Yabancı ortaklık teklifi gelmedi mi diğer şirketlere?

Çok yabancı teklif geldi ama yabancı ortalığı bankacılıkta düşündük ve yaptık. Yüzde 60'ını sattık. Çok da iyi bir proje oldu. 1.2 milyar dolarlık kaynak girişi sağladık.

Mobilyada, kabloda, çelik tel boruda da geldi. Sıcak bakmadık. Çünkü bizim pazar payımız yerindeydi ve ilave alacağımız bir şey yoktu. Kapalı değiliz ama... Dünyada büyüklük olarak baktığımızda mobilyada ilk 5 içindeyiz.

600 milyon dolar civarında kaynak yarattınız. Ne yapacaksınız bununla?

Yürüyen yatırımlarımız var. Bir miktar borç rasyolarımızı küçültmek için kullandık. Banka da (Türkiye Finans) yeniden yapılandı, sermaye takviyesi yapmak gerekiyor. 200 milyon dolar sermye koyacağız. Oralarda kullanacağız. Kalanı da tabii ki yeni iş projelerinde kullanacağız.

Peki siz şirket almayı düşünüyor musunuz?

Kendi sektörümüze yakın konularda, sanayi kuruluşları bağlamında bazı değerlendirmeler yapıyoruz. Başka şirketlere iştirak etmeyi düşünüyoruz. Kablonun yurtdışı ayağı olabilir, sanayi tesisleri olabilir. Henüz somutlaşmadığı için fazla bilgi vermeyeceğim.

Sanayicilikte tecrübelendik. Operasyonel kâr üretebilen işlere, rekabet gücü olan işlere bakmamız lazım. Etrafımız, Türk cumhuriyetleri, Afrika, Mısır, Çin, Hindistan... Ortada Türkiye var. 20 yıl önce üreticilik Türkiye'de önemliydi ama artık pazarlama önemli.

Mustafa Boydak kimdir?

Mustafa Boydak, ilk, orta ve lise öğrenimini Kayseri'de tamamladı. 1983 -1987 yılları arasında Muğla Üniversitesi İşletmecilik Yüksek Okulu İşletme Yönetimi Bölümü'nü bitirdi. HES Kablo bakır üretim biriminde iş hayatına atıldı. 1990'da HES Kablo'nda yönetici oldu. 1994'te Merkez Çelik'in başına geçti. Diğer grup şirketlerinin yönetim kurullarında yer aldı. 1999'da HES grubunun ortaklık yapısının değişmesiyle birlikte, HES Kablo Genel Müdürlüğü ve Anadolu Finans Kurumu Yönetim Kurulu Başkanlığı'nı üstlendi. Boydak Holding'in kurulmasından sonra Yönetim Kurulu Başkan Vekili oldu. 1998'de TÜSİAD üyesi olan Mustafa Boydak, 6 Mart 2005'te Kayseri Sanayi Odası Başkanlığı'na seçildi.

'Ortaklık hukukuna dikkat  ederiz, tadımız bozulmaz'
Grupta hissedarlık nasıldır?

İki kardeş (babam ve amcam) kurucu, sonradan üçüncü kardeşin ortaklığı var. 40 yıldır bizimle çalışan 5 başka hissedarımız var. Boydak ailesinin payı yüzde 82'dir. Hacı, Şükrü, Yusuf, Memduh, Bekir ve Mustafa Boydak yönetimdedir. Bir Fethi Ünal, Nazif Türkoğlu ve Mehmet Kılınç, profesyonel yöneticilerimizdir. Üç kardeşin çocukları da şirkette.

Hacı Boydak Yönetim Kurulu Başkanı'dır. Ben (Mustafa Boydak) ve Şükrü Boydak başkan vekilleri. 6 da yönetim üyemiz var. Herkesin ayrı bir sorumluluğu bulunuyor.

Peki kurumlaşma olmayacak mı? Daha fazla profesyonel yönetici gelmeyecek mi? Şirket büyüyor...
Kurumlaşmaya yavaş yavaş gideceğiz. Aile şirketlerinde dengeler çok önemlidir. Yeni gelecek aile üyelerine iş yaratmanız lazım. Bireyler arası ilişkileri yönetmeniz lazım. Bana göre iş yönetmek daha kolay. İşin yüzde 50'si insanların psikolojisini yönetmektir. Bizde son sözü Hacı Bey söyler ama olaki ihtiyacı olduğunda istişareyi Şükrü Bey ve benimle yapar. Yönetimlerimizde işler oybirliğiyle gider, ikna ederiz, olmazsa çoğunluğun dediği olur. Bu terbiye babadan... Ortaklık hukukuna çok riayet ederiz. Bu da bizim tadımızı bozmuyor.

Çocuklara şimdiye kadar iş verebildik ama bundan sonra bazı şartlar koyuyoruz. Bir defa öncelik haklarımız var ama vasıfları ile ilgili bir problem varsa orada zorlama yok. Mümkün mertebe gelinlerimize, eniştelerimize görev vermiyoruz. Aile içinde eşlere, gelinlere ve kızlara eğitim başlattık.

Büyük mağazacılık için alışveriş merkezleri yapıyor
Gayrimenkul yok mu. Herkes kule yapıyor... Sizin yok...
Kulemizi Kayseri'ye diktik. İstanbul'da binalarımız var ama asıl inkişaf merkezimiz Kayseri.. Orada güzel bir yönetim merkezi yaptık. Bazı gayrimenkul yatırımlarımız var. Perakende sektörüne yönelik 4 - 5 markanın, büyük mağazacılık yapabileceği alışveriş merkezleri yapıyoruz. 40 bin metrekare kapalı alanlı. Bursa'da benzer bir çalışmamız başladı. Mobilya perakendeciliği konusunda mağaza çalışması yapıyoruz. İstanbul Akfırat'ta büyük bir lojistik merkezi yapıyoruz. Esenler'de birini tamamladık. Konutla ilgilenmiyoruz.

Enerji işi yok mu?

Enerjiye girmeyi düşünüyoruz. Hem üretim hem de dağıtım tarafına bakıyoruz. Kayseri dışındaki yerlere bakıyoruz. Üretim tarafında da gerek hidrolik ve termik santrallar konusunda niyetimiz var. Lisans başvurusu yapmadık ama mevcutlarla ortaklık veya lisans devralmak yoluna gideceğiz. Ciddi yatırım planımız var ama temel işimiz değil. Kaynağımız da var. Bu nedenle girmek istiyoruz. Bir de telekom sektörüne yan sanayi hizmeti vermeyi düşünüyoruz. 

Finansta hisse sattınız, ama bir yandan da sermaye artırıyorsunuz...
Şirketi büyütmek istiyoruz ama payımızı büyütmüyoruz. Finanstan Boydak olarak tamamen çıkmak diye bir düşüncemiz yok.

Anadolu'da işler iyi gitmiyor dedi TOBB Başkanı..
Ekonomide bir daralma var. Ama bunlar aşılabilir. Rifat Hisarcıklıoğlu'nun dikkat çekmek istediği, öncelik ekonomi olmalı, diyor. Birbirimize ön yargımız olmasın diyor. Daha seçim bir sene oldu. Tekrar seçim gündeme gelmesi iyi bir şey değil. Birbirimize daha yakın davranmak suretiyle olur. Muhalefetin de iktidarın da dış seslere kulak vermesi gerekir. Kurumsal birliktelik içinde bizi yönetmeliler.

'Güneydoğu'da devletin kartını açmasını bekliyoruz'
Sosyal sorumluluk alanında neler yapıyorsunuz?
Hayır işlerinde sınır tanımıyoruz. Güneydoğu ve Doğu'ya okullar yaptırdık. Cizre'de bir özel okul yaptırdık. Erzurum'da Anadolu lisesi yaptırdık. Kayseri'de sayısı onlarca diyebileceğimiz okul, sağlık ocağı, hastanelere ilave tesisler yaptık. Üniversitelere, Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme'ye katkılarımız oldu. AÇEV, Terakki Eğitim Vakfı gibi kurumlara desteklerimiz var. Milli Eğitim Bakanlığı ağırlık olmak üzere gelecek taleplere elbette açığız.

Kayseri'nin yardıma muhtaç bölgeleri için çok çalışma yapıyoruz. İşadamlarımızın kurma gayretinde olduğu Melikşah Üniversitesi'nin mütevelli heyetinde Memduh Bey var. Binalarına katkı sağlayacağız.
Spor kulüpleri ve eğitim kurumlarının her noktasında bir iz bırakmışızdır. Özellikle yatılı bölge okullarına çok destek veriyoruz. Boydak Eğitim Kültür Vakfı'nı kurduk. Çalışanlarımızın çocuklarına eğitim vermeye çalışıyoruz.

Güneydoğu'ya yatırım düşünmüyor musunuz? Burada ciddi iş sorunu var...
İş vermek bizim için çok basit. Devletin kartlarını ortaya koymasını bekliyoruz. Buranın özel bir şekilde değerlendirilmesi lazım. Teşvik bölgeleri anlamında söylemiyorum. Pay alamıyor yatırımlardan, özeleştiri yapmak gerekir. Sorunları bertaraf etmenin yolu iş ve aş sağlamak. Devletin orada her türlü kurum ve kuruluşuyla olması gerekir.

Bu bölgede devlet de yatırımcı olmalı. Kartlar açılınca kararımızı veririz. 22 vilayetinde çalışıyoruz bölgenin. 1000'den fazla insana iş veriyoruz. Devlet özel sektörle işbirliğine gidebilir. Türkiye 1 trilyon dolarlık ekonomi oluyor. O bölgeye harcanacak kaynaklar, makul davranılırsa bir şey değil.

Rakamlarla Boydak grubu
- 10 sektörde faaliyet gösteriyor
-  İş hacminin yüzde 45'i mobilyadan, yüzde 22'si kablodan
-  En büyük 500 şirket içinde 6 şirketi var.
-  2007'yi 3.2 milyar YTL ciroyla kapattı
-  2008'de hedefi 4 milyar YTL
-  İhracatı 300 milyon dolar
-  110 ülkeye ihracatı var.
-  Dünyada yaklaşık 5 bin, Türkiye'de 2.200 satış noktasına ulaşıyor
-   9'u Kayseri'de 11 fabrikası var
-  İstihdam 12 bin kişi
-  Grupta toplam 29 şirket var.

Boydak'ın gündemi
-  Kablo sektöründe yeni yatırım yapacak
-  Mobilyada ihracata yüklenmeyi planlıyor
-  Yakın coğrafyada mağaza sayısını artıracak
-  5 bin metrekarelik büyük mağazlar açıyor, sayı bu yıl 35'e ulaşacak
-  Bilişimde ABD'li bir firma ile ortaklığa imza atıyor
-  Üretim yatırımı için Çin, Rusya, Ukrayna, Hindistan'a bakıyor
-  Türkiye Finans'ta büyük sermaye artırımı olacak
-  Kendi iş koluna yakın alanlarda şirket satın alacak
-  Hidrolik ve termik santral yatırımı yapacak
-  Enerji dağıtım bölgeleri ile ilgili

Milliyet