Biraullah nereden geliyor?

Efes Pilsen, 2006 Dünya Kupası için ürettiği bardak altlıkları yüzünden özür dilemek zorunda kaldı. Efes Pilsen ve yaratıcı reklamcıları 1978 yılında dünya kupası için üretilen bardak attıklarını 2006 Dünya Kupası için nostalji amacıyla piyasaya promosyon olarak yeniden dağıttı. Efes Pilsen'in 1978'de yüz binlerce dağıttığı bu bardak altlıkları o dönem için kendisine hiç bir sorun çıkarmamıştı. Ancak aradan geçen 28 yıl Türkiye'de değer yapısında da önemli değişimlere yol açtı. Efes'in 28 yıl önce başını ağrıtmayan bardak altıkları, şimdi tüm Türkiye'den özür dilemesine yol açtı.

Ulusal isimlerden esinlendi

28 yıl önce hazırlanan tasarım, Dünya Karması’nın “bira” kelimesiyle başlayan çeşitli ulusal isimlerden esinlenerek hazırlanmıştı. Birayevski, Biraienne, Biraviç, Biraçek, Biramann ve “Biraullah” gibi hayali isimler Rus, Fransız, Yugoslav, Çek ve Alman futbolcu adlarını simgeliyor. Biraullah da yine o dönemin ünlü Arap oyuncularından birine atıfta buluyordu. Ancak Efes Pilsen'den yapılan yazılı açıklamada; "1978 yılında yapılan çalışmadaki hatanın farkına varılmamış, taşıdığı anlam nedeniyle hiçbir tüketici veya uzman şikâyeti de alınmamıştır" deniliyor. Yani o dönem  piyasada kalan bardak altlıkları Türkiye’nin o dönem içinde bulunduğu sosyolojik çerçeve içinde kimsenin dikkatini çekmedi. Ama aynı tasarım 28 yıl sonra uygulanınca onlarca sivil toplum kuruluşları bu kez Efes Pilsen'e karşı tavır aldı Tüketiciler Birliği ise konuya ilişkin olarak savcılığa suç duyurusunda bulundu.

Efes Pilsen açıklama yaptı

Efes Pilsen konu Türkiye'nin gündemine taşınmaya başlayınca yazılı bir açıklama yaparak hata yapıldığını ve Türkiye'den özür dilediklerini açıkladı. Efes'in açıklamasında şu ifadeler yer aldı: "Habere konu bardak altlıkları, 1978 Dünya Kupası döneminde yapılan bir çalışmadan esinlenerek bir anı olarak hazırlanmış  malzemelerdir. Bu bardak altlıkları 1978 yılından sonra, yaygın olarak hiçbir zaman ve hiçbir yerde kullanılmamıştır. Dolayısıyla günümüz Türkiyesi’nde hiçbir sivil toplum kuruluşunun bardak altlıklarının kaldırılması için herhangi bir resmi kuruluşa başvurmasını gerektiren bir durum yoktur. Efes Pilsen, tüm faaliyetlerinde Türk insanının milli ve dini değerlerine saygılı yaklaşmak konusunda büyük özen gösteren bir firmadır. Efes Pilsen olarak kamu vicdanını rahatsız edici bir etki yaratmış olmaktan büyük üzüntü duyduğumuzu ve çalışma ile birlikte bardak altlıklarını bütünüyle yok ettiğimizi kamuoyunun bilgilerine sunuyoruz."

Chesterfield paketlerindeki cami siluetini kaldırdı

Chesterfield Sigarasının kutusunda yer alan Ortaköy Camii'nin silueti daha önce mahkemlik olmuştu. Tüketiciler Birliği'nin açtığı dava sonunda Chesterfield, 111 ülkede satışa sunduğu sigaranın kutusundaki camii siluetini çıkarmak zorunda kaldı.

Nike arapça Allah yazısını hatırlattığı için ayakkabılarında kullandığı şekillerden vazgeçmişti.

Şampiyonlar Ligi sponsoru Master Card'ın final maçı için ülkemize gelen yabancı konuklar ve gazeteciler için Türkiye'yi tanıtan kitapçıkta kullandığı ifadelerde yaşandı. Kitapçıkta; Türkiye‘şark zihniyetli’, ‘taksicileri soyguncu’, ‘trafik güvenliğini boşveren’, ‘muhafazakâr yapı nedeniyle eşiyle, arkadaşıyla dolaşanlara karışılan’ bir ülke olarak anlatılmış, ülkede Kürt ve Ermeni sorunundan bahsedilmişti. Master Card gelen tepkiler üzerine kitapçığı toplatarak defalarca özür diledi.  

Metin Can/Referans