BDDK savunma alıyor
BDDK, 10 BÜYÜK BANKA İÇİN YAPTIĞI TEZGAH ALTI FAİZ İNCELEMESİNİ BİTİRDİ.

BDDK, 10 büyük banka için yaptığı tezgâh altı faiz incelemesini bitirdi. Konu ile ilgili olarak bankalardan savunmalar istendi. Bazı bankalar yaptıkları savunmada BDDK'nın tutumunu eleştirdi
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ilk 10 büyük bankanın 10'unun da tezgâh altı diye tanımlanan yüksek faizlerle (Merkez Bankası'na bildirilen azami faiz oranlarının üstünde faizle) mevduat topladığını tespit etti. BDDK Kurulu her bankaya "sağlanan menfaat" tutarında idari para cezası kesme sorunuyla yüzyüze geldi. Bir yetkili, "Bankalar Kanunu'nun hükümleri aynen uygulanacak olursa bankacılık sistemi sarsılır" değerlendirmesinde bulundu.
Bankalar yeminli murakıplarının mart ayında başlattığı ve toplam aktiflerin yüzde 80 - 85'ini taşıyan en büyük 10 banka kapsayan tezgâh altı faiz incelemesi tamamlandı. Kanun hükümleri çerçevesinde her bankadan savunma istenirken, gelen yanıtların önemli bölümünde tespitlere itiraz edildiği öğrenildi.
BDDK'nın tezgâh altı faizlerle ilgili tespitleri henüz gündemine almadığı öğrenildi. Tespitler bankaların itirazları da değerlendirildikten sonra Kurula sevkedilecek. Kurul ise idari para cezalarına ya da bu cezaların uygulanıp uygulanmamasına karar verecek.
Ziraat de tezgâh altında
Murakıpların bulgularına göre tezgâh altı faizle para toplayan bankalar arasında kamu bankaları da bulunuyor. Bu bankalar arasında mart ayı bilançosuna göre (Muhasebe yorumları farklılık gösterse bile) 16.7 milyar YTL (katrilyon lira) likidi (her an nakde dönüştürülebilir parası) bulunan Ziraat Bankası'nın bulunması dikkat çekti.
Ziraat yönetimi murakıpların iki ayrı grupta toplanan tespitlerinin bir bölümüne köklü itirazlarda bulundu. BDDK - Merkez Bankası ve Ziraat arasında yapılan yazışmalarda ortaya özetle şu tablo çıktı:
Merkez Bankası Ziraat'in bildirdiği azami faiz oranının bildirim gününden sonraki gün geçerli olduğunu bildirdi. Oysa banka gelen mevduatı aynı gün bağlandı. Bir günlük faiz farkı tezgâh altı olarak değerlendirildi.
Şubelerde asılan faiz oranları ile Merkez Bankası'na yapılan azami oran bildirimleri arasında 2 - 3 puan fark oluştu. Ancak bu politika 1 kilogram pirince verilen fiyatla 100 kilo pirince ödenen fiyatın eşit olamayacağı teziyle karşılandı. Bankaların tamamı da yüksek miktarlı mevduatlara daha yüksek faiz ödüyor.
Faiz giderleri artmış
Murakıp tespitleri "Ziraat likid ihtiyacı bulunmadığı halde büyük mevduatlara tezgâh altı faiz vererek saldırgan mı davranıyor?" sorusunu gündeme getirdi.
Merkez Bankası nezdindeki gecelik piyasada Ziraat'in 2003'te her gün ortalama 2 katrilyon, 2004'te de ortalama 1 katrilyon lira para sattığı dikkate alındığında bu soru garip bir çelişkiye de işaret etti.
Yetkililer çelişik görünen bu durumu, "Ziraat gecelik piyasada mevduat faizlerinin altında ya da eşiti oranda faizle para satarken, tezgâh altı faiz vererek yüksek maliyetle mevduat toplaması eşyanın tabiatına aykıdır" şeklinde değerlendirdi. Aynı yetkililer mart ayı bilançosunda azaldığı görünen mevduata karşılık faiz giderlerinin küçükte olsa artmış olmasını "faiz kapitalizasyonuyla" (Faiz tutarının birikimli artışıyla) açıkladı.
Bankalar Kanunu'na göre BDDK yetkili
Bankalar Kanunu'nun 21. maddesinin (k) fıkrasına göre BDDK, "Düzenlemelere aykırı şekilde faiz alınması veya verilmesi ya da sair menfaat sağlanması halinde, bir milyar liradan az olmamak üzere, sağlanan menfaat tutarında" bankalara ceza verebiliyor. Sağlanan menfaat tutarı ise mudilere verilen tezgâh altı yüksek faizlerle Merkez Bankası'na bildirilen azami faiz oranı arasındaki puan farkının aynen ceza olarak ödenmesini gerektiriyor. Söz konusu puan farkları büyük miktarlı cezaya işaret ediyor