Alanya’da tropikal meyve üretimi 15 yılda patladı, 11 bin çiftçi artık muz, avokado ve mango yetiştiriyor

Hikâye o ki, avokado bu topraklara 1720’lerde gelir. Molla Kamil Efendi Fransa’da tanıştığı avokadoyu Yalova’daki arazisinde yetiştirmeyi başarır. Dönemin sadrazamı Damat İbrahim Paşa’nın beğenisine de sunulan meyve Saray’a kadar girer. Ancak Patrona Halil İsyanı baş gösterince, isyancılar Damat İbrahim Paşa ile birlikte Molla Kamil’i de öldürür; avokado ağaçlarını da yakar. Yetmez, avokado meyvesinin caiz olmadığı fetvası da verilir. Böylece avokadonun Türkiye’ye yeniden girişi ancak 250 yıl sonra olur.

Elbette tarihi gerçekliği olmayan, 2016’da kurmaca bir metin ile yayılan bu hikâye, bugün ülkedeki tropikal meyve üretiminin artmasıyla birlikte yeniden anlatılır oldu. Hürriyet’ten Gamze Bal’ın haberine göre, Alanya’da, Türkiye’nin ilk avokado entegre tesisi olan Anmey Global Tarım da avokado üretiminde ve ihracatında yakalanan başarıyı anlatırken bu hikâyeye atıf yapıyor. Alanya Belediyesi’nin daveti üzerine, 10-12 Ekim’de düzenlenecek Tropikal Meyve Festivali öncesi ilçede, tropikal meyve üretiminin izini sürüldü.

HER ŞEY MALİYETTEN KAÇIŞLA BAŞLADI

Bundan 15 sene önce genellikle örtü altı sebze; elma, armut, kiraz, erik ve nektarin gibi yumuşak-sert çekirdekli meyve üretiminin yapıldığı Alanya’da, artık tropikal meyve üretimi de öne çıkıyor. 2010’dan sonra örtü altı sebzedeki yüksek işçilik ve girdi maliyetleri nedeniyle geleneksel ürünlerden başlayan kopuş, muz ve avokado öncülüğünde ‘tropikal meyve şölenine’ dönüşmüş durumda. Öyle ki, ana vatanı Orta ve Güney Amerika olan bu ürünler, Alanya’da yetiştirildiğinde ayrı bir aromaya ve lif oranına sahip olunca ‘Alanya Muzu’ ve ‘Alanya Avokadosu’ şeklinde coğrafi işaret bile aldı. Sonraki yıllarda sübvansiyonlu kredilerin de etkisiyle bu iki ürüne mango, ejder ve yıldız meyveleri, çarkıfelek ve papaya gibi pek çok ürün eklendi. Alanya Ziraat Odası Başkanı Tahir Göktepe’nin verdiği bilgilere göre, gelinen noktada Alanya’daki 27 bin çiftçinin yaklaşık 11 bini tropikal meyve üretiyor. Alanya’da ürettiği tropikal meyveleri iç ve dış piyasaya satan Hakan Hatipoğlu ise bu durumu “Dünyanın en kuzeyinde tropikal meyve üreten tek ülkeyiz” sözleriyle özetledi.

Alanya Belediyesi’nden edindiğimiz bilgilere göre, sadece avokadoda toplam üretimin yüzde 70’ini Alanya karşılıyor. Belediye tam da bu nedenle; ilçede yetiştirilen tropikal tarım ürünlerini tanıtmak amacıyla 10-12 Ekim’de Tropikal Meyve Festivali düzenleyecek.

8 ÇEŞİT AVOKADO YETİŞİYOR

İlçedeki tropikal meyve üretim alanlarıyla ilgili Hürriyet’e bilgi veren Alanya Ziraat Odası Başkanı Tahir Göktepe, ejder meyvesi ile papayanın üretim alanlarının ayrı ayrı 1000’er dekara, mango üretim alanlarının da 2 bin dekara ulaştığını söyledi.Göktepe, katma değeri yüksek diğer ürünlerin toplamının da 5 bin dekara yükseldiği bilgisini verdi. Ana vatanı çoğunlukla Orta ve Güney Amerika olan bu ürünlerin Alanya’daki iklim ve toprak yapısına adaptasyon sağladığını anlatan Göktepe, “Önceki yıllarda Ar-Ge çalışması yapmıştık. Alanya’da yetişen tropikal meyvelerin tadının, aromasının ve lif oranlarının ayırt edici özelliği olduğunu fark edince buradaki üretim hızlandı. Sadece avokado özelinde bakarsak, ilçemizde 8 çeşit avokado üretiliyor. Toplam tropikal meyvede üretim miktarı ve üretim alanları da her geçen yıl artıyor” diye konuştu.

‘SUDAN TASARRUF’ ÖNLERİNİ AÇTI

Alanya’daki üreticilerden öğrendiğimize göre, ilçede avokado ve muz öncülüğünde başlayan tropikal meyve üretimi, mango ile hızlandı. Önce, yüksek işçilik ve girdi maliyetleri nedeniyle geleneksel ürünlerden muz ve avokadoya yönelen çiftçi, sonraki yıllarda muzun üretim sürecinde bol su harcaması nedeniyle mangoya yöneldi. Bu, ejder ve yıldız meyvesi gibi diğer tropikal meyvelerin de önünü açtı.

Tropikal meyve üreticisi, Ejder Meyvesi Alanya firmasının ve Tropikmeyve.com’un sahibi Hakan Hatipoğlu, muzdan mangoya kayışın önemli bir nedeninin de ‘su endişesi’ olduğuna işaret etti. “Su kaynaklarımızda azalma var. Bölgedeki oteller yoğun miktarda su tüketiyor” diyen Hatipoğlu, “Yatırımlarımızı suya bakarak yapıyoruz. Muz günlük sulama isterken, mangoya haftada bir sulama yetiyor. Susuzluk kaçınılmaz bir son” diye konuştu.

İHRACATA FİYAT ENGELİ

Alanya'da üretiminin hızlandığı tropikal meyvelerin ihracatı ise ülkedeki tüm ihracatçıların yaşadığı ‘fiyat engeline’ takılmış durumda. İlçede yetiştirilen avokadonun fiyatı, rekabet edilen ülkelere göre pahalı olunca üreticinin pazar sorunu da derinleşti. Anmey Global Tarım’dan Fatma Gül Baysal, bu nedenle “Fiyatta rekabet edemediğimiz için lezzette rekabet ediyoruz” dedi. Baysal, “Alanya’nın ihracatta da ‘avokado şehri’ olmasının önü açılmalı” diye konuştu.

patronlardunyasi.com