Zapsu neyi bekliyor?

Pelin Cengiz'in yazısı

Zapsu ailesi, kamuoyunda Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın eski danışmanı, bir dönem AKP Merkez Karar Yürütme Kurulu üyesi Cüneyd Zapsu ile tanınır. Bir de, 1995'te 'toptan fiyatına perakende satış' sloganıyla kurulan ve önemli bir pazar payına ulaşınca Topbaş ailesine satılan BİM market zinciriyle... Zapsu ailesinin sahibi olduğu Azizler Holding, perakende alanında en büyük atağını BİM market zinciriyle yaptı. Bu şirketteki payını karlı bir şekilde sattıktan sonra indirim mağazacılığı modelini Evdi, Tedi ve For You ile ev ürünleri, tekstil ve kozmetik alanına taşıdı. Son olarak A101 mağazaları ile BİM'e rakip olarak tekrar gıda sektörüne giriş yaptı.

29 Mart yerel seçimlerinin hemen ardından Zapsu ailesinin ismi, yaptığı atakla yeniden gündeme geldi. Onları gündeme taşıyan ise For You mağazalarına astıkları “Drugstore For You çok yakında yeniden geliyor” pankartları oldu. Ancak, bu isim, hem eczacıların tepkisine yol açtı hem de mevzuat engeline takıldı. Sağlık Bakanlığı'nın gönderdiği uyarı ile 'For You Drugstore' ismi 'For You Extra' olarak değiştirildi. Afişlerdeki drugstore ibaresinin üzeri kapatıldı, extra yapıldı. İsim engeli böyle aşıldı ama konseptte değişiklik yok.

Ağırlıklı olarak kişisel bakım ve kozmetik ürünleri satan For You'ların zamanla ürün portföyü genişletilmiş, temizlik ve gıda maddeleri de satılmaya başlamıştı. Şimdi bu ürün gamına reçetesiz satılan ilaçlar, vitaminler, öksürük pastilleri de eklenecek. Yeni konseptin yüzde 30'unu bu ürünler oluşturacak. For You'nun internet sitesinde reçetesiz olarak hangi ürünlerin satılacağı ilan edilmiş bile. Ayrıca, daha çok ara sokaklarda bulunan mağazalar da artık For You Extra adıyla ana caddelere, daha işlek yollara taşınıyor.

Reçetesiz ilacın yolu açılacak mı?

Drugstore, ABD başta olmak üzere bazı Avrupa ülkelerinde eczacısız ve reçetesiz ilaç satışının yapıldığı mağazalara verilen isim. Türkiye'de mevcut yasalar, ilacın eczaneler dışında satılmasını yasaklıyor. Eczane dışında ve eczacı olmadan ilaç satışı yapılamıyor. Hatta bir süre önce eczanelerle ilgili hazırlanan yasa tasarısının zincir eczane oluşumuna fırsat vereceğini belirten eczacılar sert tepki göstermişti. Söz konusu tasarıyla eczacı ortaklığı getirilmesi amaçlanıyordu. Böylece büyük sermaye sahibi kişi ve kuruluşlara alışveriş merkezlerinden sokak aralarına kadar pek çok yerde eczane açma fırsatı tanınıyordu. Bu durum zincir eczane sahibi şirketlerle rekabet etmesinin imkânsız olduğunu savunan eczacıların tepkisine neden olmuştu. Aralık 2008'de Sağlık Bakanı Recep Akdağ'ın hükümetin bu yönde girişiminin bulunmadığını açıklamasıyla tartışmalar sona ermişti.

Bu tür bir oluşum için hazırlık yapan Zapsu'ların drugstore hayali yasa değişikiliği yapılmadığı için Sağlık Bakanlığı'na takılmış oldu. Bu arada, küresel krizin etkilerinin hissedilmeye başladığı 2008 ortalarından sonra küçülmek zorunda kalan For You, 100 civarında mağazasını kapatmak zorunda kaldı. Şirketin hâkim ortağı Zapsu ailesi, ancak şirkette krizden olumsuz etkilenen ve birkaç kez ABD Hükümeti tarafından kurtarılan ABD'li sigorta şirketi AIG'nin yüzde 30,5, Hüsnü Özyeğin'in sahibi olduğu Fiba Holding şirketlerinin ise yüzde 20 hissesi var.

Aziz Zapsu, şimdi bu hisseleri de devralıyor. Bu arada internet sitesinde For You mağazalarının ana hissedarı olarak gözüken Sevenoaks Finance Holding, vergi cenneti Cayman Adaları'na kayıtlı. AIG'nin içinde bulunduğu zor durumun For You mağazalarını da olumsuz etkilediği belirtiliyor. Bu yıl yeni mağaza açılmayacak, yeni konsepte odaklanılacak. Diğer taraftan büyüme planını sekteye uğratan en önemli etkenin marketlerde ilaç satışının önünü açacak yasal düzenlemelerin bir türlü yapılamamış olması da konuşuluyor. Zapsular, göz göre göre yasaları bu kadar çiğnediğine göre birşeylerin kokusunu almış olabilir mi?

Taraf