TMSF, 'çekiliyorum' dedi sonra da..

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF), Egebank'ın yaklaşık 1.2 milyar dolar zarar etmesine neden olan Murat Demirel ve sahibi olduğu şirketlerle ilişkisi bulunan Şevket Demirel şirketlerinden vazgeçmiyor. Dün bu şirketler hakkında 2005 yılında aldığı el koyma kararının yürütmesini durduran Danıştay 13. Daire kararınının gereğini yerine getiren TMSF son bir ay içinde ortaya çıkartılan yeni delillere dayanarak anında yeniden kaptan köşküne çıktı.

Dün Isparta Ticaret Sicil Memurluğu'na başvurarak 2005 yılından beri yönetiminde oldukları Şevket Demirel'e ait dokuz şirketten çekildiklerini beyan eden TMSF yetkilileri, arkasından çantalarından çıkardıkları yeni bir el koyma kararıyla şirketleri bırakmayacaklarını gösterdi.

Edinilen bilgiye göre TMSF, Danıştay 13. Dairesi'nin 19 Temmuz 2007 tarihinde aldığı yürütmeyi durdurma kararının ardından Şevket Demirel ve kontrolündeki şirketlerle, Egebank'ı zarara uğratan Murat Demirel ve sahibi olduğu şirketler arasındaki işbirliğini ortaya çıkarmak için sürdürülen çalışmalar hızlandırıldı. Murat Demirel'e bağlı şirketlerin kamu bankalarıyla geçmişteki kredi ilişkileri, gerçekleştirdikleri sermaye artırımları ve bu şirketlere verilen banka kredileriyle ilgili müfettiş raporları inceleme altına alındı.

İşhanını ipotek etmiş
İncelemeler sonucunda Vakıflar Bankası kayıtları, Egebank'ın ortaklarından Şevket Demirel Holding'teki yüzde 68 oranındaki hissesini bankanın alımından önce 17 Mart 1997 tarihinde devrettiğini ve oğlu Yahya Demirel'in hiçbir şirketiyle iş ilişkisi içinde olmadığını sık sık tekrarlayan Şevket Demirel'in gerçekleri gizlediğini ortaya çıkardı. Şevket Demirel Holding'teki hisselerini devrettiği tarihten çok sonra 30 Temmuz 1998 tarihinde 'iş ilişkisi içinde olmadığı'nı öne sürdüğü oğlu Yahya Murat Demirel'in hâkim ortak olduğu Dempa Uluslararası Dış Ticaret A.Ş.'nin Vakıfbank'tan kullandığı (Şevket Demirel Holding'in kefil olduğu) krediye karşılık İstanbul Beşiktaş'ta bulunan yedi katlı işhanı üzerine toplam 2.5 trilyon TL. ipotek verdi. Şevket Demirel böylelikle iş ilişkisi içinde olmadığı oğlu Yahya Murat Demirel'in riskini üstlenmiş oldu. İşhanı üzerinde 25 Mayıs 1995'te verilen 1. dereceden 160 milyar TL, 28 Haziran 1996'da verilen ikinci dereceden 340 milyar TL ipotek bulunuyordu. Ancak Yahya Murat Demirel'in işlerinin bozulması ve hapse girmesi üzerine kredi ödenemedi. Kredi ödenemeyince de Vakıflar Bankası söz konusu işhanını 4 Mayıs 2004'te satın aldı.

İpotek belgesinde yer alan bir isim ve imza Şevket Demirel'in Egebank ile ilişkisinin ne boyutlarda olduğunu ortaya koyuyor. İpotek belgesinde Şevket Demirel adına vekâleten ipoteği veren Taner Küçüktepe aynı zamanda Egebank'ın denetçisi ve adres olarak da Yahya Murat Demirel'e ait Universal Holding'i gösterdi.

'Semizer'e parayı verin'
TMSF tarafından ele geçirilen ve el koyma dosyasına konan bilgi notunda da Şevket Demirel'in ilgisi olmadığını belirtmesine rağmen Egebank'ın günlük işleyişinde de çok aktif rol oynadığı ortaya çıktı. Şevket Demirel'in TMSF tarafından ele geçirilen elyazılı notunda Egebank Yönetim Kurulu üyesi Aydoğan Semizer'e verilecek parayla ilgili şu direktifler yer aldı:
'4 Mayıs 2005 Pazartesi saat 16.00:
- Murat'la konuşma.
- 100.000 USD keş+100.000 USD senet
Murat hacıya (Yahya'ya) verecek.
-1000.000 USD keş verecek.
100.000 USD senet verecek (2 ay vade)

Bir gün sonra ödendi
Bu tutarlar Şevket Demirel'in talimatı sonrasında 5 Mayıs 1999'da Egebank A.Ş. tarafından bankanın yönetim kurulu üyesi Aydoğan Semizer'in hesabına 190 bin dolar intikal ettirilmek suretiyle ödendi. Böylece Şevket Demirel'in ödemeyle ilgili talimatı bir gün sonra yerine getirilmiş oldu. TMSF notun, Şevket Demirel'in resmi belgeler üzerinde hissedarı olmadığı ve yönetiminde görünmediği Egebank'ı bizzat oğlu ve kızı vasıtasıyla sevk ve idare ettiğini gösterdiğini belirtiyor.

Egebank çare olsun diye alınmış
TMSF el koyma dosyasında Şevket Demirel'in ortak olduğu ancak daha sonra ayrıldığı şirketlerin kamu bankalarından 1994-1995-1996 yıllarında kullandığı kredilerin 1997 yılından itibaren sorunlu hale geldiğini ve bunun üzerine de grubun çareyi 1998 yılında Egebank'ı satın almakta bulduğunu belirtti. TMSF'ye göre bankanın satın alınışından sonra grup şirketlerinin 1994 yılından beri kamu bankalarından kullanılan ve kefalet verilen büyük miktarlı kredilerin ödenmesi için çeşitli yöntemlerle Egebank ve 'back to back' kredi yöntemiyle de Sümerbank'ın kaynağı devreye sokuldu.

Bir başka deyişle bankalardan şirkete kaynak aktarımı yapıldı ve bu parayla da Halk Bankası'na olan borçların bir bölümü ödendi. Böylelikle kamu bankalarından kullanılan kredi ve kefalet sorumlulukları azaltılmaya çalışıldı.

Akdeniz Sigorta'ya kaynak
Bu arada Şevket Demirel'in en kârlı şirketi Göltaş Göller Bölgesi Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin hissedar olduğu Akdeniz Sigorta A.Ş.'ye çeşitli yöntemlerle Egebank'tan 1 trilyon 413 milyar 637 milyon 704 bin TL. aktarıldı. Böylelikle zor durumdaki Akdeniz Sigorta'nın kurtarılması için gayret sarf edildi. Ancak kurtarma operasyonu başarıya ulaşamadı ve Egebank'a el konmasının ardından TMSF Akdeniz Sigorta'yı tasfiye etti.

Bu arada TMSF'nin yeniden el koyma dosyasında kredi borçlusu Demirel grubu şirketlerini inceleyen iki Halk Bankası müfettişinin raporu da yer aldı. Bunlardan müfettiş A. Recai Aldemir düzenlediği 31 Ağustos 2000 tarihli inceleme raporunda 'İncelemeye konu firma sahiplerinin politik ve ekonomik alanda ülkemizin en önde gelen isimleri arasında yer aldığı, grup şirketleri arasında bir firmayı da bünyesinde barındıran bu firmaların Bankamıza (Halk Bankası) kazandırılıp kârlılık ve verimliliğin artırılması düşüncesiyle hareket edildiği, kredi kullandırma aşamalarında adı geçen firmalara duyulan güvenin etken olduğu ancak firma sahiplerinin iyi niyetli olmadığının anlaşılması üzerine firmalar hakkında süratle önlem alındığı, bu firmalardan 20 milyon doların üzerinde tahsilat sağlandığı ve oluşan deplasman tutarlarının yüzde 100 teminat altına alınması için sarf edilen gayretler sonucunda Sümerbank ve Egebank'tan 20 milyon dolara yakın teminat mektubu alındığı, 1999 Eylül ayı sonuna kadar ilave olarak 15 milyon dolara yakın bir tutar daha tahsil edildiği" denildi.

Tabela şirketlere kredi
Diğer Halkbank müfettişi Uğur Belovacıklı'nın raporunda da sahipleri Türkiye'nin politik ve ekonomik alanda önemli isimleri arasında yer alan şirketlerle banka arasındaki kredi ilişkilerinin iyi niyetle başladığı ancak 1997 yılından sonra kredilerin tahsis amaçları dışında ve özellikle 'tabela şirketi' konumundaki şirketler üzerine düzenlenen bono ve poliçelere banka garantisi alınması suretiyle Halk Bankası'nın dolandırıldığı ifade edildi.

İşte yeniden el konulan şirketler

Göltaş Çimento

Göltaş Enerji

Göltaş Hazır Beton

Göl Yatırım Holding

Orma Orman Mahsulleri

Orkav Orman ve Tarım Sanayii

OZF Fidancılık

Elma-Su Elma Suları Sanayi

Puccinelli Elmataş

Radikal