Talimat, Unakıtan'dan mı?

Bakan Unakıtan, 14 Haziran’da bütçe uygulama sonuçlarını açıkladığı basın toplantısında, Borsa’daki yerli oyuncuların, kısa vadeli kâr peşinde koştuklarını ve yaptıkları işlemlerle yabancıların kafasını karıştırdıklarını söylemişti. Unakıtan, “Hareketlerine dikkat etmeleri, ekonominin görünümünü bozmamaları lazım. Bozarlarsa ne olur? O zaman ben de yapacağımı bilirim.” demişti. Açıklamanın ardından beklenen operasyon dün gerçekleşti. İstanbul mali polisi, Borsa’da manipülasyon yaptığı iddiasıyla, aralarında Fenerbahçeli eski futbolcu Mecnur Çolak’ın da bulunduğu 20 kişiyi gözaltına aldı.

Aralarında Borsa çalışanı, broker ve aracıların da bulunduğu 25 kişi, Mali Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ekiplerinin İstanbul Şişli, Sarıyer, Beşiktaş ve Üsküdar’da düzenledikleri operasyonlarda yakalandı. Mali Şube’nin ‘Borsa’ adını verdiği operasyon, SPK uzmanlarının yaptıkları incelemelerde Lio Yağ Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ile Koniteks Endüstri ve Ticaret Anonim Şirketi firmalarının hisselerinde dikkat çekici işlemlerin yapıldığının belirlenmesi ile başladı. Borsa’da işlem gören Mert Gıda, Ünal Tarım, Emek Elektrik ve Okan Tekstil, Selçuk Gıda Deposu ve Armada Bilgisayar adlı firma hisseleri üzerinde manipülasyon yapıldığını öne sürüldü. Operasyonu İstanbul dışına taşıyan polisin başka şehirlerde çok sayıda kişi de aradığı öğrenildi. Manipülasyon işlemlerinde yeraltı dünyasının ünlü ismi Sedat Peker ile Nurettin Kardeşlerin de bulunduğu öne sürülüyor.

Büyük spekülatörlere de dikkat!

Piyasalardaki dalgalanmalar sırasında Borsa’da yaşanan büyük düşüş spekülatörlere bağlanmıştı. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan’ın, “Ben yapacağımı bilirim.” uyarısının ardından operasyon geldi.

Manipülasyon sonrasında Borsa’da bazı düşüşler olabilir. Ancak, genel düşüşü bu kişilere bağlamak doğru değil.

Manipülasyon yapıldığı iddia edilen hisseler daha çok halka yeni arz edilen şirketlere ait. Bunların halka arzı sırasında ciddi bir yabancı talebi gelmişti. Hükümette, bazı kişilerin yurtdışından alım yaparak ‘kara parayı akladığı’ şüphesi hakimdi. Manipülasyon yaptığından şüphelenilenler, daha çok Borsa için yasaklı, hatta bir kısmı şu anda hapiste olan kişiler. Çeşitli akraba veya tanıdıkları aracılığıyla, aracı kurumlarda bizzat kendileri işlem yapıyor. Söz konusu şahıslar yüklü miktarda işlem yaptığı için bazı aracı kurumlar buna göz yumabiliyor.

Geçmiş yıllarda da benzer operasyonlar yapıldı. Fakat Borsa’da derinliği olmayan, küçük ölçekli şirketlerde yapılan usulsüzlükler incelenirken ve suçlar tespit edilirken, daha büyük çapta yapılan, hatta geçen haftalarda Borsa’nın 31.500 sınırına kadar düşmesine yol açan, endeks üzerinde etkili büyük hisselerdeki usulsüzlükler kaçırılıyor. Aslında bazı büyük şirketlerde karşılıklı büyük ölçekli işlemlerde ‘içeriden bilgi alma suçu’ (insider trading) gibi manipülasyon şüphesi varken, bunların üzerine pek gidilmiyor. Dünkü operasyon da, daha öncekilerki gibi yine dar tahtalı işlemleri kapsıyorsa, manipülatörler bundan sonra da Borsa’daki oyunlarına devam edecek demektir. Gözaltılana alınanların suçlarının sabit bulunması halinde hapis cezalarının yanı sıra şirketlere de ağır para cezaları gelebilir. Görünen o ki operasyonun süreceği veya daha sıkı denetimlerin geleceği beklentisiyle Borsa bir süre diken üstünde olacak. Bazı spekülatörler de bu endişe dolayısıyla hisse pozisyonlarını gözden geçirip satışa geçebilir.

Selim Işıklar/Zaman