Sıcak para Türkiye'nin kanını emdi

Sıcak para Türkiye'nin kanını emdi

Yabancılar, 1989 yılından itibaren serbest bırakılan sıcak para faaliyetleri sayesinde Türkiye'de ciddi kazanç elde etti. Buna karşın sıcak para çıkışları da Türkiye ekonomisi üzerinde ciddi baskı yarattı.

Sıcak para Türkiye'nin kanını emdi
16px
24px
03.08.2005 11:39Güncelleme: 25.10.2023 14:54
ABONE OLgoogle

Türkiye sıcak para olarak nitelendirilen yabancıların İMKB’den hisse senedi alımı ve Devlet iç borçlanma kağıdı alımı için Türkiye’ye gelmeye başlamaları, tüm kambiyo kontrollerinin kaldırılarak kısa vadeli sermaye hareketlerinin tümüyle serbest bırakıldığı 1989 yılından sonra başladı.

Merkez Bankası’nın sadece net giriş rakamlarını açıkladığı, 1989-1992 yılları hariç tutulduğunda, yabancılar 1993 yılından bu yıl mayıs ayı sonuna kadar Türkiye’ye hisse senedi ve Devlet iç borçlanma kağıdı almak üzere toplam 93.7 milyar dolar getirdiler. Ayın dönemde Türkiye’den portföylerini satarak çıkardıkları miktar ise 87 milyar dolar olarak gerçekleşti. Diğer bir ifadeyle 1993 yılından sonra Türkiye’ye bu yolla giren net sıcak para 6.7 milyar dolar oldu. 1989 yılından bu yana net giriş ise 7.4 milyar dolar olarak hesaplandı.

Başlangıçtan bu yana giren net 7.4 milyar dolarlık tutara rağmen, mayıs sonu itibariyle yabancıların Türkiye’deki hisse senedi ve DİBS portföyünün toplam değeri 32.6 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Bu tutar haziran sonunda ise 37 milyar dolara ulaştı. Bu ölçüdeki bir net girişe rağmen yabancıların Türkiye’deki portföylerinin ulaştığı bugünkü nokta, sıcak paranın Türkiye ekonomisine getirdiği maliyeti de ortaya çıkarıyor. Türkiye’nin yaklaşık 16 yılda 7.4 milyar dolarlık bir net finansman için 25 milyar dolarlık bir maliyet üstlendiği hesaplanıyor.

KUR BURDA KALMAZ SAVUNMASI

Bazı ekonomistler, sıcak para çıkışı başladığında kurun da yükselişe geçeceğini belirtiyorlar. Yabancıların şu andaki portföylerine göre, döviz kurunu artırarak Türkiye’den hiç bir getiri elde etmeden ayrılmaları için dolar kurunun en az 2.76 YTL’ye yükselmesi gerekiyor. Döviz kurundaki böyle bir artışın ise "bir ekonomik kriz" anlamına geleceği ifade ediliyor.

SICAK PARANIN 2000 DARBESİ

Türkiye 2000 yılında sıcak paradan büyük bir darbe aldı. 2 milyar 971 milyon dolar portföy yatırımı girişi yaşanan 2000 yılında çıkış ise 7 milyar 603 milyon dolar oldu ve yabancılar net 4 milyar 634 milyon dolar çıkardılar.

Yabancılar özellikle Kasım 2000 krizinde Türkiye’den, sabit kurun da yardımıyla önemli miktarda sıcak para çıkardılar. Aynı eğilim 2001 yılında da devam etti. Türkiye’ye 3 milyar 300 milyon dolarlık portföy yatırım getiren yabancıların, portföylerini satarak ülkeden çıkardıkları para ise 7 milyar 123 milyon dolar oldu. 2001 yılı net 3 milyar 823 milyon dolarlık çıkışla sonuçlandı.

E-Bülten Aboneliği
İş, Ekonomi ve Cemiyet hayatının özel gündemi Patronlar Dünyası'nda... Günlük E-Bülten'imize abone olun, Patronlar Dünyası ayrıcalıklarını yaşayın.
Patronlar Dünyası ile Bir Adım Önde