Şarık Tara'ya özel kanun

Enerji Bakanlığı, Danıştay'a takılan Enka'nın üç santrali için, "garantili ve imtiyazlı üretime devam" sözü veren bir tasarı hazırladı. Tasarı Danıştay'ı da devre dışı bırakıyor.

Türkiye'nin elektriğinin yaklaşık yüzde 20'sini üreten ve yap-işlet (Yİ) modeliyle çalışan Enka'nın doğalgaz santralleri için özel yasa hazırlanıyor. Bakanlık, Temmuz 2005'te İzmir ve Adapazarı, Şubat 2006'da da Baymina Doğalgaz Santrali için Danıştay 13. Dairesi'nden çıkan yürütmeyi durdurma kararı nedeniyle, üretimleri durma noktasına gelen santrallere el attı. Enerji Bakanlığı'nın, "bu santraller çalışmazsa elektrik sıkıntısı yaşanır" diyerek Bakanlar Kurulu kararı ile çalışmasını sağladığı Enka'nın İzmir, Adapazarı ve Gebze santralleri, Oyak ile Alman RWE ve Steag'ın Sugözü ile Baymina'nın Ankara Doğalgaz Santrali için hazırlanan tasarı taslağı yargıyı devre dışı bırakacak. Enerji Bakanlığı tarafından hazırlanan ve görüşmeye açılan 5 maddelik tasarı, 5 yap-işlet santralinin geleceğini yakından ilgilendiriyor. Türkiye Elektrik Taahhüt AŞ (TETAŞ), Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ), Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ), Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu gibi enerji ile ilgili kurumlara gönderildiği öğrenilen tasarı taslağı ile santrallerin tartışmalı mevcut sözleşmeleri aynen korunurken imtiyazları ve Hazine garantilerinin devamı da garanti altına alınacak. Böyle olunca da Ankara'da, bu durumdaki beş santralden üçünün sahibi olan Enka'nın patronu 'Şarık Tara için özel yasa çıkıyor' söylentileri dalga dalga yayılıyor. Bakanlığın hazırladığı, "yap-işlet modeliyle enerji üretim tesislerinin kurulması ve işletilmesiyle, enerjinin satışının düzenlenmesi hakkında kanun ve elektrik piyasası kanunda değişiklik yapılmasına dair kanun tasarısı" adını taşıyan taslak Danıştay'ı da tamamen devre dışı bırakır nitelikte... Söz konusu şirketlerin TETAŞ ile yeniden sözleşme imzalayacağı belirtilen tasarıda "Kazanılmış hakları saklı kalmak kaydı ile yeniden sözleşme imzalanır" ifadesi yer alıyor. Bu, başta Hazine garantileri olmak üzere şirketlerin Danıştay'dan dönen sözleşmeleri aynen devam edeceği anlamına geliyor. Hidroelektrikte maliyeti 1 sentin altında, termikte 2-2.5 sent olan Bakanlık doğalgaz çevrim santrallerinden elektriği 5.5 sente alıyor.

Davanın anlamı kalmayacak

Tasarının ikinci maddesi oldukça kritik. Çünkü bu madde adeta Danıştay'ı devre dışı bırakmak için özel olarak konulmuş. Tasarıda, "4283 sayılı yası, Bakanlıkça verilen üretim tesisi kurma ve işletme iznine istinaden imzalanmış veya bu yasa değişikliğinin yürürlük tarihi itibariyle kesinleşmiş bir yargı kararıyla iptal edilmemiş sözleşmelere de imzalanmış oldukları tarihten itibaren uygulanır" deniliyor. Bir başka anlatımla yargı süreci devam eden Enka'nın ve Baymina'nın santralleri de söz konusu yasa kapsamına alınmış oluyor. Sonuçta, halen Danıştay'da süren davalarda tamamen iptal yönünde bir karar çıksa bile bu kararın uygulanması yasa ile engellenmiş oluyor.

Süreç nasıl gelişti?

* Mümtaz Soysal'ın Başkanı olduğu KİGEM Vakfı sözleşmenin kamu tarafı olan TETAŞ'a karşı dava açtı ve Enka'nın 8 Ekim 1998 tarihli sözleşmesinin yürütülmesinin durdurulmasını ve iptalini istedi.

* Temmuz 2005'te Danıştay 13. Dairesi Enka'nın İzmir Santrali'yle ilgili 'yürütmeyi durdurma' kararı verdi . Bu çerçevede Enka'nın 30 günlük süre dolmadan yeni bir imtiyaz sözleşmesi hazırlaması ve buna göre üretim lisansı almak üzere EPDK'ya başvurması gerekti.

* Enerji Bakanlığı da bu sırada "Üretim durursa uzun süreli elektrik kesintileri olabilir" diyerek Başbakanlığa başvurdu. Sürenin dolmasına dakikalar kala Bakanlar Kurulu özel bir karar