POAŞ'tan Maliye'ye yakın markaj!

1.2 milyar YTL'lik vergi kaçağı belirlenen Petrol Ofisi'nin Genel Müdürü Jan Nahum'un, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ı yakın markaja aldığı fotoğraflarıyla belgelenerek ortaya çıktı 13 Ocak Cumartesi günü Vergi Konseyi'nin Hacı Abdullah'taki yemeğinde Nahum, Bakan Unakıtan'ın yanından ayrılmadı. Yemekte özel sektörden bir tek Nahum'un olması dikkat çekti.

İş-Doğan ile Petrol Ofisi'nin 2002'de birleştirilmesinin ardından müfettişlerin hazırladığı raporlarla 1.2 milyar YTL'lik vergi kaçağı olduğu ortaya çıktı. Birleşme sonrasında müfettişler tarafından hazırlanan raporlardan ilki Üsküdar Vergi Dairesi'ne ulaştırıldı. Asıl büyük vergi kaybını içeren rapor POAŞ'ın bağlı bulunduğu vergi dairesine doğru yola çıkmadan POAŞ'ın Genel Müdürü Jan Nahum Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ı yakın markaja aldı. Üstelik bu markaj kare kare fotoğraflanarak belgelendi de.

NAHUM MALİYECİLERİN YEMEĞİNDE
Birleşmeden büyük vergi cezası doğduğunu öne süren raporlardan sonra sürpriz buluşma ve olay şöyle gelişti: Vergi Konseyi yönetimi geçen hafta 13 Ocak 2007 Cumartesi günü İstanbul Beyoğlu'ndaki ofisinde "Rekabetin önemi ve işbirliği" konulu bir toplantı düzenledi. Söz konusu toplantıya Bakan Unakıtan davetliyken, özel sektör temsilcilerinden bir tek Jan Nahum katıldı. Toplantının ardından da Vergi Konseyi, İstanbul'da Taksim Hacı Abdullah'ta bir yemek verdi. Söz konusu yemeğe Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, Gelir İdaresi Başkan Vekili Osman Arıoğlu, İstanbul Vergi Dairesi Başkanı Mehmet Koç ile Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanı Mehmet Akif Ulusoy ile katıldı. Yemekte mali müşavirlikle yakından uzaktan ilişkisi olmayan bir isim daha vardı.

BAKANIN YANINDAN AYRILMADI
O da 2005'ten bu yana POAŞ'ın Genel Müdürlük koltuğunda oturan Jan Nahum'du. Yani hakkında faiz ve cezalar hariç 1.2 milyar YTL vergi incelemesi olan Petrol Ofisi Genel Müdürü. Otomotiv sektöründe yıllarca çalıştıktan sonra POAŞ'ta görev alan Nahum yemekte Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın yanına oturdu. Yemek boyunca da bakanın yanından ayrılmazken sürekli konuşması dikkat çekti.

Yemeğe Mali Müşavirler Odası'nın yönetimi dışında Maliye Bakanlığı ve Gelir İdaresi üst düzey yetkilileri katılırken, özel sektörden üst düzey yönetici olarak bir tek Nahum'un bulunması çeşitli yorumlara neden oldu. Anımsanacağı üzere İş-Doğan ve Petrol Ofisi'nin birleşmesinin ardından vergi kaybı olduğu yönünde maliyeciler tarafından hazırlanan raporlardan ilki zaman aşımına uğramadan Sabah gazetesi tarafından şirketin ismi verilmeden gündeme getirilmişti.

Bu haberin hemen ardından POAŞ Yönetim Kurulu Üyesi İmre Barmanbek, Genel Müdürü Jan Nahum ve Finans Koordinatörü Hüseyin Keçeci, haberin ardından bir toplantı düzenleyerek "O şirket biziz ama inceleme bitmedi" açıklamasında bulunmuşlardı. Ardından ise şirketle ilgili hazırlanan ilk raporla ilgili olarak faiz ve cezası ile birlikte 3.3 milyon YTL'lik tebligat yapıldı. Ardından 1.2 milyar YTL'lik vergi kaybı ile ilgili diğer raporların da yolda olduğu öğrenilmişti.

Nahum: Ceza konusunu konuşmadık

Cumartesi günü maliyecilerin yemeğinde görüntülenen POAŞ Genel Müdürü Jan Nahum, söz konusu toplantıya katıldığını ifade ederek, "Vergi Konseyi'nin bir toplantısıydı. Davetli olarak katıldım, benim dışımda özel sektörden başka kişiler de toplantıda yer aldı" dedi. Nahum, 'kim davet etti, hangi şirketlerin temsilcileri vardı' sorularına yanıt vermesinin doğru olmayacağını ifade ederken, "Maliye Bakanı ile ceza konusunu görüştünüz mü" sorumuza da, "Hayır o konu hiç gündeme gelmedi" yanıtını verdi.

Petrol Ofisi'nde vergi kaybı nasıl oluştu?

İş-Doğan'ın Petrol Ofisi ile birleştirilmesinde, satın almada kullanılan kredilerin kur farkı şirkete gider olarak yazılarak, 1.2 milyar YTL'lik vergi kaçağı yaratıldı.

Petrol Ofisi'ni vergi rekortmenliğinden eden birleşmeye ilişkin süreç şöyle gelişti: Petrol Ofisi'nin satın alma finansmanını gerçekleştirmesi için kurulan İş-Doğan Petrol Yatırımları, 21 Temmuz 2000'de akaryakıt dağıtım sektöründe faaliyet gösteren kamu şirketi POAŞ'ın yüzde 51'ini Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ile imzalanan anlaşma ile 1 milyar 260 milyon dolara aldı. Şirket, bu finansmanı sağlamak için döviz cinsinden bankalardan kredi kullandı.

Böylece 1 haftalık mazisi olan İş- Doğan Petrol Yatırımları AŞ'nin bilançosu kredi borcu ile büyüdü. Ardından, 2002 yılına gelindiğinde İş-Doğan Petrol Yatırımları yine banka kredisi kullanarak, Petrol Ofisi'nin ÖİB'de kalan yüzde 25.83'lük hissesini de satın almak için 240 milyon dolar ödedi. Böylece, finansman şirketi İş-Doğan Petrol Yatırımları'nın POAŞ'da hissesi yüzde 76.83'e ulaştı. Aynı yıl İş-Doğan Petrol Yatırımları kredi borcu ile satın aldıkları POAŞ ile birleşme kararı aldı. Bu birleşme Aralık 2002'de tamamlandı.

Birleşme öncesindeki son bilançolara göre kısa ve uzun vadeli toplam borcu sadece 567 milyon YTL olan Petrol Ofisi, birleşmeyle birlikte İş- Doğan Petrol Yatırımları'nın borçlarını da (kendi satın almasında kullanılan krediler) yüklendi. Birleşme ile Petrol Ofisi'nin toplam borcu o tarih itibariyle 2.9 milyar YTL'ye fırladı. İşte Gelir İdaresi Başkanlığı da bu birleşme operasyonu sürecindeki dönemi mercek altına alarak, olası vergi kayıplarını inceledi. Nitekim POAŞ'ı kamudan devralan ve bu nedenle kredi borçlusu olan İş-Doğan'ın Petrol Ofisi ile 2002'de birleştirilmesinde, satın almada kullanılan kredilerin kur farkının şirkete gider olarak yazıldığı ve bu durumun yarattığı vergi kaybının ise 1.2 milyar YTL olarak gelirler kontrolörlerince hesaplandığı öğrenildi.

Sevilay Yükselir/Sabah