'Neden, Muş'a gitmiyorsun Bahçıvan?'

Fatma Çiftçi'nin söyleşisi

Türkiye'de tüketici kırmızı eti pahalı yiyor. Yediğimiz et, bir Bezilyalının aldığı fiyata göre tam dört kat daha pahalı. Sütü de bir Avrupalıya göre yüzde 25 daha yüksek fiyata içiyoruz. Nedeni ise Türkiye'de hayvancılığın, dünyadaki gelişime göre 60 yıl geriden gelmesi. Peki Türk insanı ne zaman ucuz et yiyebilecek? Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği'nin (SETBİR) Başkanı ve Bahçıvan Gıda Genel Müdürü Erdal Bahçıvan, bu soruyu yanıtladı.

ET IRKIMIZ VERİMSİZ

Eti çok pahalı yiyoruz. Bunun nedenlerini nasıl açıklıyorsunuz?

Türkiye'de etçilik, Anadolu'nun etle hiç alakası olmayan klasik hayvan ırkıyla ya da küçük hayvanlarımızın yavrularıyla yapılıyor. Et ırkı kaliteli bir hayvanın kesildikten sonraki et ağırlığı 550-650 kilogram iken, Türkiye'de 'en iyi' dediğiniz hayvandan çıkan et, en fazla 200 kilogram. Üçte biri. Temel problem bu verimsizlik. Bunun yanında işletme mantığının verimli olmaması, klasik yöntemlerle hayvancılık yapılması, hayvanı doğru düzgün besleyememek de sorunların başında geliyor. Türkiye, çok rahatlıkla uygun hayvan ırklarını, işletme yapılarını oluşturarak bu işi yapabilir. Et hayvancılığı konusunda bir rüzgar esmeye başlasın, doğru hayvan doğru kişiye verilsin, doğru projeye de ithalat izni verilsin, inanıyorum ki ciddi anlamda müteşebbisimiz bu alana yatırım yapacak.

Et ithalatının yasaklanma nedeni deli dana hastalığı idi. Böyle bir risk yok mu?

İthalat yasağının temel nedeni buydu. Ancak artık kimsenin ikna olmadığı bir neden. Ne yabancılar, ne de işin içindeki yerliler buna ikna oluyor. Temel neden iç piyasayı korumak. İç piyasanın korunduğu bir ortamda halen dünyanın en pahalı etini yiyorsak, bu nasıl koruma? Yanlış yapılan bir hayvancılığı tüketici olarak siz destekliyor- sunuz. Çok daha kaliteli bir eti Brezilya'daki bir anne çocuğuna size göre dörtte bir daha ucuz bir fiyata yediriyor. Bizdeki fiyat nedeniyle tüketici mutsuz. Ama bunun kârını alan köylü de mutsuz. "Hayvancılık bitti" diye ağlıyor. Çünkü elindeki makine (hayvan), uyguladığı yöntem yanlış.

DÜNYA FİYATINA ET YİYECEĞİZ, AMA BU NE PAHASINA OLACAK

O zaman bizler tüketici olarak pahalı et yemeye devam edeceğiz.

Hayır etmeyeceksiniz. Tüketici er ya da geç eti dünya fiyatına yiyecek. Dünya Ticaret Örgütü 5-10 yıl sonra diyecek ki, "Artık birtakım zırhların arkasına saklanarak hayvancılığı koruma lüksün yok". Şu anda ette yüzde 200'den fazla gümrük vergisi var. DTÖ'nün kurallarına uymak zorunda olduğunuz için bu vergiyi kaldırdığınız anda, Brezilya gelip 2-2.5 dolara et satacak. O zamana kadar rekabet edebilir bir üretim yapısını kurmazsak, bu konuda da dışa bağımlı hale geleceğiz. Farkı kapatabilmek için bugünler en ideal günler.

Geçenlerde Ankara Adliyesi'nde personele at eti yedirildiği ortaya çıkmıştı.

Çok acı olaylar. İşin o tarafına girmek bile istemiyorum. Allah insaf versin, vicdan versin o insanlara. Bu parayla, pulla açıklanacak şeyler değil. Ama tabii ekonomik çarpıklık olduğu zaman, birtakım vicdansızlara da fırsat doğuyor. Tüketici her üründe olduğu gibi, et ve sütte de markalı ürünleri tercih etmeli. Kendisi denetlemeli.

İŞLETME MANTIĞI DEĞİ