Masada aç kurt gibiydiler veznede kuzu oldular

Karamehmet-Mehmet Kazancı ortaklığı, Başkent Doğalgaz’a 1.2 milyar dolar, İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım şirketine 1.813 milyar dolar, Boğaziçi Elektrik Dağıtım Şirketi’ne 2.990 milyar dolar, Gediz Elektrik’e ise 1.920 dolar vermeyi ihale masasında taahhüt etmişti. Toplamda 8 milyar doları bulan satın almalardan sonra merak edilen konu bu paraların ödenip ödenemeyeceğiydi.

İLK ödeme Başkent Doğalgaz için yapılacaktı. Zamanında ödeyemediler ek süre aldılar. Bu arada birbirlerine düştüler. Ek süre bittiğinde de ödeme yapılmamıştı ancak özelleştirme tarihinde ilk kez olmak üzere ek sürenin de ek süresi tanındı. Dün saat 17.30 itibarıyla, ÖİB Başkanı’nın bizzat insiyatif kullanıp verdiği bu süre de geçti ancak kimse vezneye gelip de ödeme yapmadı.

ANKARA - Karamehmet-Kazancı ortaklığının kurduğu MMEKA, Başkent Doğalgaz’ı (Başkentgaz) devralabilmek için dün saat 17.30’a kadar yatırması gereken 1.2 milyar dolarlık ihale bedelini yatırmadı. Bu nedenle ihalenin bir kez daha iptali gündeme geldi. Başkent Doğalgaz ihalesini 1.2 milyar dolar bedelle kazanan Çukurova-Kazancı ortaklığı süre uzatımıyla son tarih olan 4 Mayıs’ta ödemeyi yapmayınca ÖİB, paranın ödeneceğine dair kanaat oluştuğu gerekçesiyle bir kez daha uzatma vermiş ve süreyi dün saat 17:30’a kadar uzatmıştı. Söz konusu ödemeyle ilgili dün ÖİB’de nefesler tutulurken, saatler 17:30’a yaklaştıkça gerilim de arttı. Ancak MMEKA ortakları Mehmet Kazancı ve Mehmet Emin Karamehmet ödemeyi yapmadı. Bunun üzerine ÖİB’de moraller bozuldu.

Başkent Doğalgaz dağıtım ihalesi daha önce de 2008 yılı Mart ayında yapılmış, ancak kazanan şirketler yükümlülüğünü yerine getiremediği için ihale iptal edilmiş, yeni ihale görevi ÖİB’ye verilmişti.

Finansmanda sıkıntı var

Ağustos 2010’da yapılan son ihaleyi kazanan MMEKA’nın ortağı Mehmet Emin Karamehmet, diğer ortak Mehmet Kazancı’yı şirketin devri sürecinde by-pas etmeye kalkınca ortaklık bozulma aşamasına gelmişti. Karamehmet ortağının bilgisi dışında kurduğu Çankaya Dağıtım şirketiyle devri gerçekleştirmek isteyince, MMEKA olarak buldukları finansmanda sorun yaşanmıştı. Uzun süreden sonra, ilk kez geçtiğimiz hafta sonu biraraya gelen ortakların uzlaşması, 1.2 milyar doların 750 milyon dolarını 5 bankadan sağlayacakları için önemliydi. Ancak dün paranın ödenmemesi finanasman sorununun çözülemediği yorumlarına neden oldu.

İhale iptal edilecek

MMEKA’nın devir için gereken bedeli dün de yatırmaması nedeniyle ihale iptal edilecek. İhalenin ikinci en iyi fiyatı veren firmaya verilmesi ÖYK kararı nedeniyle mümkün bulunmuyor. ÖYK, 2010 yılının son gününde Resmi Gazete’de yayınlanan kararla, Başkent Gaz’ın MMEKA’ya devrine onay vermişti. Ancak bu kararda ÖYK, “MMEKA’nın satış bedelini yatırmaması veya hisse satış sözleşmesini imzalamaktan imtina etmesi veya anonim şirket kurmaması veya ihale şartnamesinde belirtilen diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde, geçici ve varsa ek geçici teminatları Özelleştirme İdaresi Başkanlığı lehine irat kaydedileceğini ve ihalenin de iptal edileceğini” açıklamıştı. Bu durumda ihalenin iptali ve 92.6 milyon dolarlık teminatın yanması sözkonusu olacak.

Global de ödememişti

Önceki gün bir değerlendirme yapan ÖİB Başkan Vekili Ahmet Aksu, Pazartesi günü mesai bitimine kadar paranın ödenmemesi durumunda teminatın irad kaydedileceğini, ihalenin de iptal edileceğini ifade etmişti. Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş’nin özelleştirilmesi için ilk ihale 2008 yılının Mart ayında, Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirildi. İhalede en yüksek teklifi 1 milyar 610 milyon dolarla Global Yatırım Energaz, ikinci en yüksek teklifi de Elektromed verdi. En yüksek teklifi veren her iki şirketin de yükümlülüklerini yerine getirememesi üzerine ise ihale iptal edilmişti. Son ihaleye 2010 yılı Ağustos ayında çıkıldı. MMEKA ortaklığı 1.2 milyar dolarla şirketin yüzde 80’ini devralma hakkı kazandı.

92.6 milyon $ yandı

Karamehmet, satış bedelinin tamamını ödeyemeyince sözleşme gereği alınan 92.6 milyon dolar tutarındaki geçici ve ek geçici teminat tutarı ÖİB lehine irad kaydedilecek ve kesinlikle taraflara geri verilmeyecek.

Masada aç kurt gibiydiler veznede kuzu oldular

MMEKA ortaklığı enerji özelleştirmelerinde fırtına gibi esmişti. Başkent Doğalgaz için yapılan ihalede 1.2 milyar dolar ödemeyi taahhüt eden konsorsiyum, İstanbul’un anadolu yakasına elektrik dağıtan AYEDAŞ’a da 1 milyar 813 milyon dolar vermeyi taahhüt etti. Boğaziçi Elektrik için ise yine en yüksek teklif 2 milyar 990 milyon dolarla bu ikiliden geldi.

Gediz Elektrik’e de 1 milyar 920 milyon dolar vererek birinci olan ikili bu ihalede Rekabet Kurumu’na takıldı ve iki bölgeyi aldıkları için Gediz’den feragat etmeleri istendi. Böylece toplamda 7.9 milyar dolarlık özelleştirme taahhüdünün altına imza atan ikili son durumda 6 milyar dolarlık bir özelleştirmenin finansmanını sağlamak durumunda kaldı. Henüz daha ilk ödemede Başkent Doğalgaz’da ödemenin yapılmaması, elektrik dağıtım bölgelerinin ihale tutarınının ödenmesinin de mümkün olmadığına dair kanaati güçlendirdi. Doğalgaz ihalesinden sonra elektrik dağıtım ihalelerinin de iptali ya da ikinci gelen gruplara verilmesi bekleniyor.

Melih Gökçek ve BOTAŞ bu parayı bekliyordu

Başkentgaz’ın ihale sürecinin olumlu tamamlanmasını sadece ÖİB beklemiyordu. Söz konusu ihale bedeli gelmeden, paranın dağıtımı da yapılmıştı. Buna göre Ankara Büyükşehir Belediyesi ve BOTAŞ da bu parayı bekliyordu. 1.2 milyar dolarlık ihale bedeli dünkü dolar kuruyla 1.8 milyar lira ediyor. Buna göre özelleştirme tutarının 736.6 milyon lirası BOTAŞ’a ödenecekti. BOTAŞ’ın bunu özellikle Rusya’ya olan doğalgaz borçlarının ödemesinde kullanacağı biliniyordu.

Bedelin 467 milyon lirası ise Hazine’ye ödenecek, kalan yaklaşık 600 milyon lira ise Ankara Büyükşehir Belediyesi’ne devredilecekti. İhalenin bir kez daha iptali ile bu paranın da şimdilik kaydıyla gelmesi imkansızlaştı. Başkent Doğalgaz’da kalan yüzde 20’lik hisseyi de yine Karamehmet’e ait Çankaya Doğalgaz şirketi almış ancak henüz bu hisseler için de herhangi bir ödeme yapılmamıştı.

Gülümhan Gülten/Vatan