Mahsur kalan uçaklarda 1 milyar dolarlık risk
Sigortacılıkta AVN48B klozu ne anlama geliyor? Pegasus’un toplam 7 uçağı savaş bölgesinde mahsur kaldı, mürettebatları ise karayoluyla ülkeye döndü. Uçakları savaş bölgesindeki havalimanlarında mahsur kalan havayollarının, bu uçakların oldukları yerde vurulması veya başka şekilde hasar görmesi halinde zararları nasıl karşılanacak? Kısa mesafede kullanılan standart yolcu uçaklarının ortalama 100 milyon dolar ettiği düşünüldüğünde, mahsur kalan uçakların ederinin 700 milyon dolar ile 1 milyar dolar arasında olduğu rahatlıkla söylenebilir.
Feramuz ERDİN
İran ve Irak hava sahalarının kapanması nedeniyle Pegasus Havayolları'nın 7 uçağı Türkiye'ye dönememişti. PD’de yayınlanan habere göre, İranda’ki 3 uçak Tahran'da, 1 uçak Şiraz'da, 1 uçak Tebriz’de bekliyordu. Bağdat ve Erbil’de bekleyen uçaklarla birlikte tek bir şirketin risk altındaki uçak sayısı 7’yi buluyordu. Başka kaynaklarca, aynı durumda olan başka hava yolu şirketlerinin de bulunduğu iddia edildi.
GENEL UYGULAMA NASIL?
Dünyada yolcu taşımacılığını düzenleyen Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’nün (ICAO) en son 2023 yılında güncellenen 10084 sayılı talimatına göre, can ve mal kayıplarının azaltılması amacıyla sivil havacılığın tüm paydaşlarının riskli bölgeler ve durumlar konusunda anlık bilgi paylaşımı zorunlu kılınmaktadır. Zaten Türk uçakları da bu anlık bilgi paylaşımı üzerine seferleri iptal edilerek bulundukları havalimanlarında kalmıştır. ICAO 10084 numaralı talimatı genel olarak çatışma ve savaş riski bulunan bölgelerdeki sivil havacılık operasyonlarının gerçekleştirilme biçimini ele almaktadır.
HAVAYOLLARININ KORKULU RÜYASI AVN48B SİGORTA KLOZU
Havacılık sektöründe yolcuların, uçakların, işletmeci şirketler ve diğer paydaşların uğrayabileceği bazı zararlar sigorta kapsamındadır. Sektörde AVN48B olarak tanımlanan kloza göre, uçağın gövdesi için eğer ayrıca bir savaş riski sigortası yapılmamışsa; standart sigortalarda uçağın bir savaş, kaçırılma veya terör eylemine uğraması halinde sigorta kapsamı dışında kaldığı kabul edilmektedir. Standart sigortaya AVN52 klozuna uygun olarak ekleme yapılması halinde ise yolcular ile üçüncü tarafların zararları 2 milyar dolara kadar sigorta kapsamına alınabilmektedir. Zaten yüksek seyreden sigorta maliyetleri bazı durumlarda, havayolu şirketlerinin uçakların gövdelerine gelecek hasarları karşılamak üzere bu tür savaş riskini kapsayan sigortalar yaptırmasının önünde engel olabilmektedir.
AZERBAYCAN UÇAĞI ÇATIŞMA BÖLGESİNDE DÜŞMÜŞTÜ
Geçen yılın son günlerinde Bakü-Grozni seferi yapan Azerbaycan Hava Yolları'na ait Embraer 190 tipi yolcu uçağı, Kazakistan'ın Aktau kentinin yaklaşık 3 km yakınlarında düşmüştü. 5 kişilik mürettebat ve 62 yolcunun bulunduğu yolcu uçağında bulunan 32 kişi kurtulmuş, 38 kişi ise hayatını kaybetmişti. Sonradan ortaya çıkan görüntülerde ise uçağın Ukrayna dron saldırısına karşılık vermek üzere harekete geçen Rus hava savunma sistemleri tarafından vurulduğu iddiaları ortaya atılmıştı. Yoğun sisi bahanesiyle, hasarlı haldeyken Grozni’ye acil inişine veya kalkış havalimanına geri dönüşüne izin verilmeyen uçak Hazar Denizi’ni aşarak Kazakistan’da inişe geçtiği anda düşmüştü.
patronlardunyasi.com
