Kutup ayılarında iklim değişikliğine genetik uyum tespit edildi
Bilim insanları, Güney Grönland’daki kutup ayılarının kuzeyde yaşayanlardan genetik olarak belirgin şekilde farklılaştığını ve bu değişimin daha sıcak iklimlere uyum sağlama çabalarının bir sonucu olabileceğini ortaya koydu. Araştırma, yükselen sıcaklıklarla vahşi bir memeli türünün DNA’sındaki değişiklikler arasında ilk kez istatistiksel olarak anlamlı bir bağ kurması bakımından bilim dünyasında önemli bir eşik olarak görülüyor.
Küresel ısınma nedeniyle buz habitatları hızla eriyen kutup ayıları, nesli tehlike altındaki türler arasında yer alıyor. Bilim insanları, mevcut eğilimlerin devam etmesi halinde kutup ayılarının yaklaşık üçte ikisinin 2050’ye kadar yok olacağı uyarısında bulunuyor.
GÜNEY GRÖNLAND AYILARI NEDEN FARKLI?
Doğu Anglia Üniversitesi’nden araştırmacılar, Grönland’ın güneydoğusunda yaşayan kutup ayılarında; ısı stresi, yaşlanma, metabolizma ile ilişkili bazı genlerin farklı çalıştığını tespit etti. Bu değişiklikler, ayıların daha sıcak bir iklime uyum sağlamaya çalıştığını gösteren biyolojik ipuçları olarak değerlendirildi.
Araştırma kapsamında, Grönland’ın iki bölgesindeki ayılardan alınan kan örnekleri incelendi ve “sıçrayan genler” olarak bilinen hareketli DNA parçalarının davranışı karşılaştırıldı. Bu genlerin, sıcaklık artışına paralel şekilde güneydoğu Grönland’daki ayılarda çok daha aktif olduğu belirlendi.
Baş araştırmacı Dr. Alice Godden, bulguları şu sözlerle özetledi:
“Ayıların aktif genlerini yerel iklim verileriyle karşılaştırdığımızda, yükselen sıcaklıkların güneydoğu Grönland ayılarının DNA’sında sıçrayan genlerin aktivitesini dramatik şekilde artırdığını gördük.”
BESLENME FARKI VE GENETİK UYUM
İklim değişikliğiyle birlikte deniz buzlarının erimesi, av kaynaklarının yer değiştirmesi ve ayıların beslenme düzenlerinde değişim yaşanmasına neden oluyor. Daha sıcak bölgelerde yaşayan kutup ayılarının, kuzeydeki yağlı fok ağırlıklı diyet yerine daha sert ve bitkisel ağırlıklı bir beslenme düzenine geçtiği belirtiliyor. Araştırmacılar, bazı DNA değişikliklerinin yağ işleme gibi hayatta kalma açısından kritik noktalarda gerçekleştiğini ve bunun yeni beslenme düzenine uyumu kolaylaştırmış olabileceğini ifade ediyor.
AYILARIN HIZLI ADAPTASYON UMUDU
Mobile DNA dergisinde yayımlanan çalışmada, sıçrayan genlerin kutup ayılarının evriminde sanılandan daha önemli bir rol oynadığı ortaya kondu. Dr. Godden, bu bulguyu şu sözlerle değerlendirdi:
“Bu sonuç önemli çünkü ilk kez, Grönland’ın en sıcak bölgesindeki kutup ayılarının eriyen deniz buzuna karşı hayatta kalabilmek için DNA’larını hızla yeniden yazan sıçrayan genler kullandığını gösteriyoruz.”
DÜNYA GENELİNDEKİ POPÜLASYONLAR İNCELENECEK
Araştırmacılar şimdi dünya genelinde bulunan yaklaşık 20 kutup ayısı popülasyonunun DNA’sını inceleyerek benzer genetik değişikliklerin görülüp görülmediğini araştıracak. Bu bulgular, hangi popülasyonların en büyük risk altında olduğunu belirlemek ve koruma stratejilerini geliştirmek açısından kritik önem taşıyor.
BİLİM İNSANLARINDAN KARBON UYARISI
Araştırma, kutup ayılarının iklim baskısına karşı genetik bir adaptasyon gösterebildiğini ortaya koysa da bilim insanları uyarıyor:
“Bu bir umut ışığı sunuyor ancak kutup ayılarının yok olma riskinin azaldığı anlamına gelmiyor. Küresel karbon emisyonlarını azaltmak zorundayız.”
Uzmanlar, fosil yakıt kullanımının düşürülmesi ve küresel sıcaklık artışının yavaşlatılmasının, türün geleceği için hâlâ en kritik adım olduğunu vurguluyor.
patronlardunyasi.com
