İşte çok gizli rapor

İŞTE ÇOK "GİZLİ"RAPOR
Başbakanlık Teftiş Kurulu'nun, 2001 krizine ilişkin "Gizli" raporunu BUGÜN ele geçirdi. Raporda, krizde yaşananlar şöyle özetlendi: "Hükümet, dalgalı kura geçme kararını 20 Şubat akşamı alabilecekken, 21 Şubat'ı 22'ye bağlayan geceye bıraktı. Merkez Bankası'nın 3.5 milyar dolarının düşük kurdan satılmasına sebebiyet verildi."

FATURASI ÇOK AĞIR OLDU
Raporda, Ecevit-Bahçeli-Yılmaz koalisyon hükümetinin bu bir gecelik gecikmesinin Türkiye'ye maliyetinin, 2.1 katrilyon lira olduğu belirtildi. Ayrıca, 2001 krizinde ekonomi bürokratlarından çok, "Siyasi sorumluluğunu zamanında yerine getirmeyen liderlerin gecikmesinden dolayı zararın büyüdüğü"ne dikkat çekildi.

Üçünün zararı 2.1 katrilyon

Türkiye'nin ekonomik ve sosyal dokusunda yıllarca onarılamayacak hasara yol açan 2001 Krizi'nde dönemin hükümetinin sorumluluğu bir defa daha belgelendi. Şubat 2001 Krizi'ne ilişkin olarak Başbakanlık Teftiş Kurulu'nun hazırladığı raporu BUGÜN açıklıyor. Rapor, dönemin Başbakanı Bülent Ecevit ile Başbakan yardımcıları Devlet Bahçeli ve Mesut Yılmaz'ı, baş sorumlular olarak gösteriyor.

LİDERLER GEÇ KARAR VERDİ
Krizi mercek altına alan raporu Başbakanlık Müfettişi Bahri Kızılkaya, Bankalar Yeminli Murakıbı Haluk Tözüm ile Merkez Bankası müfettişleri Kenan Alpdündar ve Işıl Zerey hazırladı. 22 Temmuz 2005 tarihinde tamamlanan 72 sayfalık raporda, krizin patladığı 19-21 Şubat 2001 tarihleri arasında, eski kurdan yapılan döviz satışları sonucu ortaya çıkan kamu zararına dikkat çekildi. DSP, MHP ve ANAP'ın üçlü koalisyon döneminde yaşanan krizde, ekonomi bürokratlarından çok, siyasi sorumluluğunu zamanında yerine getiremeyen liderlerin gecikmesinden dolayı zararın büyüdüğü iddia edildi. Koordinasyon sağlanamadığı için krizin iyi yönetilemediği belirtilen raporda şöyle denildi: "IMF, krizin çıktığı 19 Şubat 2001 günü Hükümeti 'dalgalı kura geçin' diye uyardı. Ancak Hükümet, sonuçlarından korktuğu için, hızlı hareket etmeyip, bir gün sonra bu kararı uyguladı. Yani, dalgalı kura geçiş kararı 20 Şubat 2001 akşamı alınabilecek iken, bir günlük gecikmeyle 21 Şubat'ı 22 Şubat'a bağlayan geceye bırakıldı. Böylece Merkez Bankası'nın 21 Şubat 2001 Çarşamba günü yaklaşık 3.5 milyar dolar tutarındaki döviz rezervini düşük kurdan satmasına sebebiyet verildi. Bunun Türkiye'ye maliyeti, o günkü değerler üzerinden 2.1 katrilyon lira oldu."

Bürokrasi niye tedbir almadı?

Raporda, dönemin ekonomi bürokrasisini savunan ifadelere de yer verildi. Bazı hususlar şöyle dile getirildi:

* Krizde döviz talep eden yabancı ve yerli özel bankalar arasında ayırım yapılmadı.

* Krizin ilk 3 gününde ortaya çıkan döviz talebi olağandışı. Çünkü gecelik faizler yüzde 6400'e kadar yükselmişti.

* Kimseye limit uygulanmadı. Parasını getiren limitsiz olarak TL veya dövizini aldı.

* Merkez Bankası döviz satışını uygun göreceği bir noktada kesemezdi. Bu konuda yetkili olan hükümettir.

* Krizin önlenmesi için gereken tedbirler, hükümet siyasi irade ortaya koyamayınca, uygulamaya konulamadı.

Bugün