İki santral için yürütmeyi durdurma kararı yolda
Hazine garantili doğalgazdan elektrik üreten İzmir santralinin kapatılması durumunda anlaşmanın son bulacağı 2019 yılına kadar Hazine'nin Enka'ya her yıl 230 milyon dolar ödemeyapması gerekecek.
Enka'nın Yap-İşlet (Yİ) modelli İzmir Santrali için Danıştay'ın verdiği yürütmeyi durdurma kararına iki yeni kararın daha eklenmesi bekleniyor. Hazine garantili doğalgazdan elektrik İzmir santarilinin kapatılması durumunda Enka'ya 2019 yılına kadar her yıl 230 milyon dolar ödeme yapılması gerekecek.
Kamu İşletmeciliği Geliştirme Merkezi (KİGEM) 1998 yılında Enka'nın Gebze, İzmir ve Adapazarı santralleri ile Baymina Enerji'nin Ankara santrali için Danıştay'dan görüş alınmadığı gerekçesiyle dava açmıştı. Adapazarı ve Ankara santralleri için de Danıştay'ın yürütmeyi durdurma kararı vermesi beklenirken, Gebze ile ilgili davanın zaman aşımına uğradığı belirtildi. Benzer durumda olan İzmir Santrali için ise, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Ege Bölgesi'nin elektrik ihtiyacının önemli bir bölümünü karşılamasını gerekçe göstererek Bakanlar Kurulu kararı çıkartılmasını sağlayarak santral kapatılmasını önlemişti. mamıştı. Bakanlığın benzer bir yöntemi kapatılması beklenen iki santral için de almayı planladığı belirtiliyor.
İzmir Santrali için Danıştay'ın verdiği yürütmeyi durdurma kararında Yap-İşlet modeli santral için Danıştay onayı alınmaması gerekçe gösterilirken, bakanlık yetkilileri bunun bir imtiyaz sözleşmesi olduğunu ve Danıştay onayı gerekmediğini dile getiriyor. Hazine garantili bu santraller doğal gazdan elektrik üretirken, İzmir santralinin kapatılmasına karar verilmesi durumunda Hazine'nin anlaşmanın son bulacağı 2019 yılına kadar Enka'ya yıllık 230 milyon dolarlık ödeme yapmasının gerekeceği iddia edildi.
Kapatma kesintiye neden olmaz
Enka yetkilileri, şu anda satış fiyatı içinde yatırım bedeli olarak 1.32 cent alındığını ve 1 kWh elektrik için 4.5 centlik doğal gaz kullanıldığına dikkat çekerek, "Eğer santral kapatılırsa, sözleşme hükümlerine göre 1.32 cent üzerinden yatırım bedelini Hazine'nin bize ödemesi gerekir" diye konuştular. Enka yetkilileri, bu durumda uluslararası tahkime de gitmeyeceklerini ifade ettiler.
Baymina Enerji yetkilileri ise, KİGEM'in açtığı davada taraf olmadıklarını ve konunun Türkiye Elektrik Ticaret A.Ş'yi (TETAŞ) ilgindirdiğini bildirdiler. Şirket yetkilileri, santralin kapatılmasına karar verilmesi durumunda BOTAŞ'ın yaptığı doğalgaz ithalatının da olumsuz etkileneceğini, BOTAŞ'ın 'al ya da öde' zorunluluğu bulunduğunu anımsatıyor.
İzmir santralinin kapatılması durumunda elektrik kesintilerine gidilip gidilmeyeceği de tartışılıyor. Türkiye Elektrik Üretim A.Ş'nin (EÜAŞ) santralin kapatılması durumunda ortaya çıkacak arz açığını karşılayabilecek güçte olduğunu belirttiği öğrenildi. Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Başkanı Talat Aydın ise kapatmadan sanayicilerin etkilenmeyeceğini belirterek, "Kendi tedbirimizi almak için Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş (TEDAŞ) yetkililerine sorduk ve kapatma durumunda bölge elektriğini karşılayacak gücün mevcut olduğunu bize söylediler. Bunun garantisini aldık" diye konuştu.
Öte yandan bu santrallerin henüz lisans da alamadıkları bildirildi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Yap-İşlet santralleri ile ilgili lisans sorununun hazırlık, geçiş ve uygulama olmak üzere 3 aşamada çözülmesini önerdi. Buna göre, yüzde 85 olan alım garantisi dışında kalan yüzde 15'lik elektrik üretim potansiyelinin piyasalaştırılması gerekiyor. Şirketlerin alım garantisi kapsamındaki üretim miktarlarının da belirli bir kısmının piyasalaştırılmasının zorunlu olduğunun hükme bağlanması da öneriler arasında yer alıyor.
Begüm Gürsoy/Referans