İddaa da sular durulmuyor

Özlem Doğaner'in haberi

Son yılların en popüler futbol bahis oyunu şüphesiz İddaa… Hem futbolseverlerin ilgisini elinde tutuyor; hem illegal bahislerin azalmasına yardımcı oluyor.. Çocuk Esirgeme'den Tanıtma Fonu'na kadar birçok kuruma da maddi katkısı var. İddaa'nın cirosu  2 milyar dolara ulaştı.

Spor Toto Teşkilatı'nın resmi futbol oyunu İddaa, uzun süredir satış listesinde. Önce Danıştay'ın kararıyla bu satış süreci durduruldu. Eylül ayı başında ihaleye çıkmak için yönetmeliğini bile hazırlayan Spor Toto Teşkilatı, yeni bir davayla karşı karşıya. Bu yüzden yeni bir kanunu Meclis'ten geçirmek zorunda. Spor Toto Teşkilat Başkanı Bekir Yunus Uçar, Meclis'ten kanunlarının çıkmasıyla birlikte en geç aralık ayında ihaleye çıkabileceklerini söylüyor. Yeni dönemde futbolun dışında NBA, voleybol ve basketbol ulusal ligleri, Formula 1, MotoGP gibi profesyonel sporlar da oyun kapsamına girecek. İddaa'ya daha şimdiden yerli yabancı 10 talip var ancak ihaleye girmek için 5 yıllık tecrübe ve 10 yıllığına 12-13 milyar YTL'lik hasılat garantisi şartı koyuluyor. Uçar, ihale şartnamesinin detaylarını Para'ya açıkladı.

İddaa oyununda son durum nedir?
Son ihaleyi kazanan İnteltek firması, 2008 mart ayına kadar bu organizasyonu devam ettirme yetkisine sahip. Doğrudan temin usullü bir ihale yaptık çünkü kanunda öyle belirtiliyordu. Fakat daha sonra ihaleye katılma teknik imkanı elinde bulunmayan Reklam Departmanı adında bir şirket, Ankara 8. İdare Mahkemesi'ne bir dava açtı. Şimdi o davanın hukuki sürecinin tamamlanmasını bekliyoruz. Onların açtığı davada da idare mahkemesi bu kez, “Bu bir imtiyaz sözleşmesi” dedi. Şu anda Danıştay'ın vereceği kararı bekliyoruz. Eğer şimdi öyle bir karar çıkacak olursa bir kanuni düzenleme gerektiği açık. Şu an bir karmaşa var. Ne yapacağımızı bilemez durumdayız açıkçası.

İhale hazırlığı yapıyordunuz. Ne yapacaksınız şimdi?
İhale yönetmeliğimizi hazırlamıştık ama şimdi bir kanuni düzenlemeye ihtiyacımız var. Meclis, ekim ayında açılacak. Bekleyen yasaların arasına nasıl gireceğiz? Yani çok ciddi bir sıkıntı içerisindeyiz aslında. Sadece bizim gayretimiz ve inisiyatifimizle bitirilemeyecek bir süreç. Bu konuda özel sektör, yargı, Meclis ve bürokrasiden yardım etmelerini istiyoruz. Yani bunu bir milli değer olarak görüp yok etmeye çalışmak yerine yüceltmeye çalışmak gerektiğini düşünüyorum. 3 sene önce 32 milyon YTL borcu olan bir teşkilatı, geçen seneki rakamlarla 2,3 milyar YTL hasılat yapar hale getirdik. Biri de çıksın “Aferin” desin. Yani 58 tane federasyonun yüzde 50 bütçelerini buradan veriyoruz.

Peki şimdi oyunun durma tehlikesi var mı?
Tabii ki... Bizim yasayı hazırlayıp, ona uygun ihale yapmamız gerekiyor. Onu yapabildiğimiz takdirde sorun ortadan kalkmış olacak. Eylül ayının birinde ihaleyi yapmış sözleşmeyi imzalamış olmamız gerekiyordu önceki kanuna göre. 1 Mart'a kadar ihalenin bitmesi alacak şirketin hazırlıklarını, makinelerini getirmesi gerekiyor çünkü. Oyunun durduğu her gün yaklaşık 7 milyon YTL'lik bir hasılat zararımız oluşuyor. Dolayısıyla en iyi şartlarda baktığımızda; Meclis'ten ekim ayında bir kanun düzenlemesi geçerse, ihalenin aralık ayı içerisinde sonlanabileceğini düşünüyoruz..

Kanun çıkarsa ihaleye çıkacaksınız. İhale yönetmeliğiniz de hazır. Ne planlıyorsunuz?
Yönetmeliğe göre çok adil, çok şık ve gerçekten Türkiye'de yapılmış, yapılacak en şeffaf ihaleyi hazırlamıştık. Mesela bir hasılat garantisi maddesi koymuştuk. Örneğin 1,5 milyar YTL işletici firma teşkilata hasılat garantisi vermek zorunda. Bahis oranlarımızın düşüklüğünden insanlar çok ciddi şikayet ediyorlar. Haftalık, şu anda 17-20 milyon YTL arasındayız. Bahis oranları düşük olduğu için çok ciddi manada hasılatımız düşüyor. Fakat bir hasılat garantisi istediğimiz zaman işletici firma oranları yükseltmek zorunda kalacak. Sonra yüzde 70 ortak olanın en az beş yıllık da şans oyunları ve bahis piyasasında deneyim sahibi olmalarını isteyen bir kriter koyduk. Şu anda İnteltek firmasının da sahip olmadığı bir kriter. Yani şu anda işletmecimizin sahip olduğu bir kriteri koymuş olsaydık, diğerleri eleştiride bulunabilirlerdi. Ama Türkiye'de böyle beş yıldır süren bir organizasyon yok. Dolayısıyla muhakkak yabancı bir ortakla bu organizasyona bu ihaleye girilecek
.
Yabancı sınırı ne kadar koydunuz?
Yabancı sınırını daha önce yüzde 25 olarak öngörüyorduk. Maliye Bakanlığı'na da sorduğumuzda “Böyle bir sınır koymayın. Yapacağınız sınırlamada, pilot ortak olanın yani işi ana hatlarıyla yürütecek olanın yüzde 70 ortaklığını öngörün” denildi. Biz de şu anda o noktadayız. Yani yüzde 70, yüzde 30 ya da birkaç ortak olacaksa yüzde 70 ve 10, 10, 10 gibi ortaklıklar olmasını öngörüyoruz.

Yabancı sınırı yok ama Türk şartı var mı?
Bizim öyle bir şartımız yok. Türkiye'deki bir ihaleye katılırken hiçbir yabancı bir Türk ortak olmadan girmezler zaten.

Alacak kişinin işletim payı ne olacak?
İlk önce yüzde 12'ydi. Ocak'taki ihaleyle yüzde 7'ye indirdik. Biz bunu üniversitelerden, sanayi odasından, odalar borsalar birliğinden isteyeceğimiz görüşlerle, yaklaşık maliyet belirleyeceğiz. Elimizde oluşacak bu yaklaşık maliyet dahilinde firmalardan bu işi kaça yaparsınız diye tekliflerini alacağız. Tekliflerini aldıktan sonra iki türlü bir ihale düşünüyoruz. Yani komisyon oranının düşmesi beraberinde hasılatın da düşmesini getiriyor. Bunu da neye göre söylüyoruz; mesela geçen senenin bu zamanına göre şu anda nakit olarak 200 milyon YTL eksideyiz. İşletmeci zararı 3 lira olurken, sizin zararınız 13 lira oluyor. Çünkü bu işin yüzde 7'sini firmaya veriyoruz ama yüzde 93'ü bizim, devletin yani. Piyasa lideriydik. Son ay itibariyle görüyoruz ki, bu ataklardan dolayı Türkiye Jokey Kulübü daha iyi bir noktaya ulaştı. Biz bu toparlanmayı yeni ihalede sağlayabileceğimizi düşünüyoruz.

Şu andaki son rakamlar nedir?
Piyasa itibariyle en son yüzde 43'tü pastadaki payımız. Geçen ay itibariyle 190 milyon YTL'lik bir hasılat yaptık. Bu 190 milyon YTL'nin yüzde 18'ini KDV, yüzde 5'ini şans oyunları vergisi olarak yatırdık. Topladığımızın yarısını ikramiye olarak halka dağıtmış olduk. 15-16 bin insanın çalışmış olduğu bayilerimize komisyon olarak verdik. Tabii bir de kulüplerimize isim hakkı ödedik. Dokuz ayda 1 milyar 117 milyon YTL'deyiz. Geçen sene 2 milyar 300 milyon YTL'ydi. Aradaki farkı son üç ay itibariyle de hesap ederseniz görmeniz mümkün. Yani bize yüzde 12'den yüzde 7'ye düşürdüğünüz zaman 150 milyon YTL'lik kazanç elde ettik gibi görünüyor idi. Ama totalden uğradığımız zararı düşünürsek bu yıl sonunda daha fazla büyüyecek gibi görünüyor.

Sadece futbol değil de başka alanlara da kaymayı düşünüyor musunuz?
Bu ihalede o da var. Önceki ihalede futbolda müşterek bahis oyunu işletmesiydi. Şimdi futbol ve diğer spor branşlarındaki belirlenecek oyunların müşterek bahislere konu edilmesi sözkonusu. İhalenin şekli öyle olacak. Alanları Spor Toto Teşkilatı yönetim kurulu belirliyor. Oyunlar başladığı gün futbol ve basketbolla başlayacak mesela. Ya da o gün hangi Formula 1 yarışı varsa onu koyacağız. Formula 1 organizasyonunu ilk sene 120 bin kişi izledi. Geçen sene 75 bin, bu sene de 46 bin civarında bir izleyici vardı. Biz eğer Formula yarışlarını Türkiye'de İddaa oyunu başlığı adı altında oynatabiliyor olsaydık, seyirci sayısı artabilirdi.

Doğan Grubu ihalede kesinlikle olacaktır
“- 10'a yakın firmanın bu ihaleye gireceğini net olarak biliyorum. Bunun 25'e kadar çıkabileceğini düşünüyoruz. Avusturyalı, iki tane İngiliz firması, iki tane Alman firmasının gireceğini, bir Türk ortakla gireceğini düşünüyoruz. Yabancılara Türkiye'de daha önce illegal bahis oynatmış olmamak şartı koyuyoruz. İhaleyi 10 yıllığına yapacağız. Bir firmanın bize 15 milyar YTL hasılat garantisi gösterebilecek güçte olması lazım.
* Tabii Doğan grubu kesinlikle olacaktır tahmin ediyorum.Biz ihale konusunda kimseyle görüşmüyoruz. İhale konusunu Resmi Gazete'den takip etmelerini öneriyoruz.

İnternet sitesini 10'a çıkaracağız
“İddaa oynanan, iki tane legal internet sitemiz var. Bir tanesi Çukurova Grubu'nun “bilyoner.com”; diğeri de Doğan gurubunun “nesine.com”. siteleri. Tabiî ki internet sitemizin sayısını 10'a çıkarmak istiyoruz. Alt yapımızı daha fazla güçlendirmek suretiyle. Talep eden firma geliyor, benim şartlarım bu; teknik altyapım bu diyor. Teminat mektubunu da yatırıyor. Şu anda 2 milyon dolarlık bir teminat mektubu istiyoruz mesela. Bizim merkezi sistemin operatörlerinden olur aldıkları takdirde bir komisyon kuruluyor. Bu şirket bu işi yürütebilir onayı geldikten sonra yönetim kurulu da bunu değerlendiriyor. Hizmet verebileceğine inanılan bir firmaysa ona bayilik veriliyor. Her hangi bir bayilik verilir gibi sanal bayilik de veriliyor. Ancak şu andaki teknik altyapımız iki tane internetten hizmet sağlayıcısına hizmet verebilecek kapasiteye sahip.”

İTO yüzünden MotoGP'yi iptal ettik
Spor Toto Teşkilat Başkanı Bekir Yunus Uçar, aynı zamanda Motosiklet Federasyonu Başkanı. Motosiklet Federasyonu, geçtiğimiz günlerde İstanbul Ticaret Odası dava açtı. Bu davanın nedenini Uçar şöyle açıklıyor:

“Formula 1 pistinin devir anlaşmasının iptali için dava açtık. Buranın kiraya veriliş bedeliyle, pistin maliyeti 70 yıllık kira sonunda çıkarılmış oluyor. Kontratta milli sporcuların müsabaka ya da antrenman yapabilmeleri için hiçbir şart öngörülmemiş, hiçbir imkan öngörülmemiş diye dava ettik.

- Bugüne kadar ticaret odası başkanıyla görüşemedim. Motosiklet Federasyonu Başkanı olarak defalarca randevu istedim. Sanıyorum ki, kesinlikle umut etmem ama bu işletme konusu şu andaki yönetimin başını ağrıtacak gibi görünüyor.
Bizim istediğimiz üç tane ulusal, iki tanede uluslararası yarış düzenleyebilmemiz için 52 haftada 5 haftayı bize burayı tahsis edin. Zaruri giderlerini verelim ama onun dışında bizden kira bedeli istemeyin.

- Avrupa'dan ve uluslararası alanda 100 sene geriden geliyor olmamıza rağmen 3 sene içerisinde bir dünya şampiyonu çıkardık. Geçen seneki yarış öncesinde tam 12 gün pistin kapısında, benzinimiz, motosikletimiz, kaskımız bekletildi günlerce. Neden? Çünkü pistin kira bedelini ödemeden içeriye malzeme sokamazsınız. Bunun üzerine yani bu organizasyonun sahibi olan şirket, kendisine ödeyeceğimiz 1,3 milyon dolarlık alacağını erteledi. “Ben borcumu istemiyorum, ülkendeki ilgili merciye o parayı öde ve o kapıları açtır” dedi. Bu gerçekten benim hayatımda en fazla utandığım anlardan biriydi.  Biz de artık o yüzden bu organizasyonu devam ettiremeyeceğimizi uluslararası federasyona bildirdik. 6 yıllık kontratımız vardı ve 3'üncü yılında bitirmek zorunda kaldık. İnanın çok mahçup olduk.

Para