Hazine ve Maliye Bakanlığı, Mekansal Veri Analiz (MEVA) Sistemi’ni devreye aldı: Artık yapay zeka da takipte

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), kayıt dışı ekonomiyle mücadelede önemli bir adım atarak Mekansal Veri Analiz (MEVA) Sistemi’ni devreye aldı. Bu yenilikçi sistem sayesinde, bu yıl içinde el değiştiren 16 binden fazla taşınmaz tarandı ve tapuda beyan edilen değer ile gerçek satış bedeli arasında fark bulunan 9 bin 150 kişiden açıklama talep edildi.

GAYRİMENKUL GELİRLERİ MERCEK ALTINDA

Bakanlık, gayrimenkuller üzerinden elde edilen gelirleri ve ödenmesi gereken vergi-harç yükümlülüklerini sıkı denetime tabi tutarken, gayrimenkul alım satım işlemleriyle ilgili kapsamlı analizlerin yürütülmesi için MEVA Sistemi’ni aktif olarak kullanmaya başladı.

MEVA İLE DİJİTAL TAKİP 

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın dijital dönüşüm projelerinden biri olan MEVA, coğrafi bilgi sistemleri destekli algoritmalar kullanarak gayrimenkullerin gerçek alım satım ve kira bedellerini tespit ediyor. Sistem, tapu ve kadastro verileri, ikametgah bilgileri, yapı belgeleri, banka kredileri, gayrimenkul ilanları ve değerleme uzmanlarının raporlarını bir araya getirerek veriye dayalı analizler sağlıyor.

DENETİM SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?

MEVA kısa süre önce 81 ildeki defterdarlıklarda kullanılmaya başlandı. Defterdarlık bünyesinde oluşturulan özel ekipler, sistem üzerinden son 2-3 ayda gerçekleşen alım satım işlemlerini analiz ederek, tapuda beyan edilen bedel ile gerçek satış tutarlarını karşılaştırıyor. Bu analizler sonucunda, satış değerini düşük gösteren mülk sahiplerinden açıklama isteniyor.

Gönüllü uyum gösteren kişiler, eksik ödedikleri harç miktarını ceza uygulanmadan pişmanlık hükmü kapsamında yatırabiliyor. Ancak açıklamaları yeterli bulunmayan ve harç miktarını artırmayan mükellefler vergi incelemesine sevk ediliyor.

2024 yılı içinde yapılan denetimlerde 16 binden fazla taşınmaz analiz edildi ve tapuda beyan edilen değer ile gerçek satış fiyatı arasındaki fark nedeniyle 9 bin 150 kişiden ek bilgi talep edildi. Bu süreç sonunda 2 bin 475 kişi gönüllü uyum göstererek, toplamda 5,9 milyar liralık satış değeri farkı üzerinden 113,9 milyon liralık tapu harcını cezasız şekilde ödedi. Uyum sağlamayan mükellefler için ise vergi incelemesi başlatıldı. Eksik harçların ödenmemesi durumunda, yüzde 25 vergi ziyaı cezası uygulanması öngörülüyor.

KİRA GELİRLERİ DE DİJİTAL TAKİPTE

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, MEVA’nın kısa süre içinde tüm vergi dairelerinde aktif olarak kullanılacağını duyurdu. Şimşek, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

"Her vergi dairesi, sorumluluk alanındaki gayrimenkulleri harita üzerinden anlık olarak takip edebilecek. Böylece hem alım satım işlemlerinin gerçek değerler üzerinden yapılması sağlanacak hem de kiraya verilen ancak beyan edilmeyen gayrimenkuller hızlıca tespit edilecek. Tapuda düşük bedelle işlem yapanlar, kendilerinden açıklama istenmesini beklemeden pişmanlık hükümlerinden faydalanarak harçlarını cezasız şekilde ödeyebilir. MEVA uygulamasıyla kayıt dışılığın azaltılması ve gönüllü uyumun artırılması hedefleniyor."

Ayrıca sosyal medya hesabından da bir paylaşım yapan Bakan Şimşek şu ifadeleri kullandı:

"Taşınmazların satımı veya kiralanması sürecindeki yükümlülükler Mekânsal Veri Analiz (MEVA) Sistemi ile tespit edilmeye başlandı.

Birçok bilginin aynı anda analizine imkân sağlayan MEVA ile denetim süreçlerini etkin hale getirirken kayıt dışılığı azaltmayı ve gönüllü uyumu artırmayı hedefliyoruz."

patronlardunyasi.com