Mavi yakalıların hak arayışı beyaz yakalıları geçti mi? Konuyla ilgili uzman isimler PD’ye açıklamalarda bulundu

Ali Kemal ERDEM

Çalışanlar işyerlerinde kimi zaman haklarını alamadıkları, kimi zaman da ise haksızlığa uğradıkları iddiasıyla hak arayışına girebiliyor.

Genel görüş eğitimli insanların haklarını aramak konusunda daha aktif ve iyi oldukları yönünde.

Ancak geçtiğimiz günlerde 2023 yılı mobbing raporunu PD’ye açıklayan Mobbingle Mücadele Derneği Başkanı İlhan İşman, röportajımız sırasında “Beyaz yakalılar genellikle kaybedecekleri çok şey olduğu için konfor alanını kaybetmek istemiyorlar. Mavi yakalılar ise hak arama konusunda daha ataklar” iddiasında bulunmuştu.

          Mobbingle Mücadele Derneği Başkanı İlhan İşman

“MAVİ YAKALI ASGARİ ÜCRETİ KAYBEDİYOR”

Bu iddiasının nedenlerini anlamak için bir kez daha İşman’ı aradık. İşman, iddiasının nedenlerini şöyle anlatmaya başladı:

“Mavi yakalıların çoğu asgari ücret alıyorlar. İş kaybettiklerinde yine buldukları ücret aldıklarına yakın oluyor. Dolayısıyla mavi yakalı iş kaybedince aslında asgari ücreti kaybetmiş oluyor” dedi.

“MAVİ YAKADA DAYANIŞMA BEYAZ YAKADA REKABET FAZLA”

İşman, mavi yakalıların daha geleneksel ailelere mensup olduğunu öne sürerek, “Memleketleriyle de bağlantıları kuvvetli oluyor. İşsizlik süreçlerini aile içi dayanışmayla, yardımlarla daha kolay atlatıyorlar. Beyaz yakalıların ise daha büyük borçları, kredileri oluyor. Kaybettikleri daha yüksek maaşlar oluyor. Mesleki dayanışma yapabilecekleri iş arkadaşları yok. Çünkü meslektaşlarıyla rekabet halindeler” dedi.

MAVİ YAKALILAR DAHA ÖRGÜTLÜ

Bir dönem DİSK Araştırma Geliştirme Merkezi’nin başkanlığını da yapan sosyal politikalar uzmanı Aziz Çelik, mavi yakalılarda sendikalaşma ve örgütlenme oranının daha yüksek olduğuna dikkat çekerek, “Onların hak arama imkanları daha geniştir. Beyaz yakalılar daha atomizedir. Ancak aslında mavi ve beyaz yakalı ayrımı da tartışmalı. Mühendisleri beyaz yakalı mı sayacağız mavi yakalı mı? Hak aramanın insanların yakasına bağlı olduğunu düşünmüyorum. Ofiste çalışıp çok mücadeleci olan gibi imalatta çalışıp çok pasif olanda gördüm. Hak aramanın kişinin içinden geldiği kültüre, örgütlenme alışkanlıklarına, pratikleri ile alakalı” şeklinde konuştu.

                                                       Aziz Çelik

“BEYAZ YAKALI YALNIZ İNSANDIR”

1970’li yıllardan beri aktif avukatlık yapan Mehmet Kadıoğlu, mesleğinde yüzlerce iş davasına da girdi.

İşman’ın iddiasını sorduğumuz Kadıoğlu, “Bence de doğru” dedi ve şöyle devam etti:

“Bu sınıfsal bir durum. Mavi yakalılar daha örgütlüdür. Mavi yakalılarla ilgili sorun sadece kendisini değil daha çok sınıfını ilgilendirir. O nedenle daha mücadeleci hatta saldırgandır. Beyaz yakalılar yalnız adamdır.”

                                        Mehmet Kadıoğlu

“BEYAZ YAKALILARIN İMAJ KAYGISI VAR”

Beyaz yakalıların bir sürü kaygısı olabildiğini söyleyen Kadıoğlu, “Onların endişeleri bireyseldir, sınıfsal değildir. Nasıl işten atıldığını bile önemser. İmaj kaygıları vardır. O nedenle hakkını çok aramaz. Mavi yakalı emeğe dayalı çalıştığından el becerisi vardır gider başka yerde de çalışırım diye düşünür” diyerek sözlerini bitirdi.

“ÇALIŞANLARIN ÇOĞU HAKLARINI BİLMİYOR”

İş hayatı üzerine araştırmalar yapan yazar Canan Duman ise çalışma yaşamının her kademesinde mobbingle karşılaşmanın mümkün olduğunu söyleyerek, “Mavi yakalılar da beyaz yakalılar da zorbalıkla karşılaşıyor. Mobbing mağdurları bu durumla mobbing davranışlarını görmezden gelerek baş etmeye çalışıyor. Çünkü, çalışanların çoğu yasal haklarının neler olduğunu bilmiyor” dedi.

                                               Canan Duman

“SORUN ÇIKARAN ŞİKAYET EDEN ÇALIŞANLAR SEVİLMİYOR”

Mobbing mağdurunun gördüğü baskıyı anlatması halinde işinin geleceği ile ilgili bir sorun yaşamasının neredeyse kaçınılmaz hale geldiğini öne süren Duman, “Çünkü genel olarak şirket yönetimlerinde sorun çıkartan, şikâyet eden çalışanlar sevilmiyor. Bu nedenle kendisine uygulanan mobbingi anlatan kişi, uyumsuzluk ve asilikle suçlanarak ya deşifre oluyor ya da işine son veriliyor” diye konuştu.

Duman, günümüz koşullarında beyaz yakalıların da mavi yakalıların da haklarını aramakta çekimser kaldıklarını düşündüğünü söyleyerek, şöyle devam etti:

“SİKAYETLERİNİ İŞLETME İÇİNDE DAHA YÜKSEK SESLE DİLLENDİRİYORLAR”

“Mavi yakalılar çalışma koşullarında maruz kaldıkları zorluklar nedeniyle mobbingi daha fazla gündeme taşıyor, sesini çıkarıyor olabilir ancak hakkını yasal olarak aramak için ne kadar adım attığına bakmak gerekiyor. Mavi yakalılar fazla mesailer, görev yeri değişiklikleri, molaların kullandırılmaması, ekip içi adam kayırmaların olması, hatalı yönetici üslubu gibi nedenlerle şikayetlerini işletme içinde daha yüksek sesle getiriyor olabilir ancak bu şikayetlerin kaçı yetkili mercilere ulaşabiliyor ya da yasal bir zemine taşınıyor verilere bakmak gerekiyor. İşten çıkarılma endişesi her iki yaka için de sorun olduğu için durumdan kimseye bahsedilmemesi de seçenekler arasında yer alıyor.”

patronlardunyasi.com