Sansürün adı devlet filtresi

Çocukların internetin zararlarından korunması gerekçesiyle hazırlanan ve yazın yürürlüğe girmesi beklenen taslak, uzmanları ikiye böldü. Bazı uzmanlar, çocukların internetteki dolaşımlarının denetlenmesi gerektiğini belirtirken bazı uzmanlar ise “internette yeni bir sansür sisteminin kurulduğu” görüşünü paylaştı.

Yeni taslağa göre internet hizmeti sağlayan şirketler, abonelerine üç farklı filtreleme seçeneği (çocuk, aile, yurtiçi) sunacak. Üç farklı seçeneği istemeyenler ise “standart” profile uygun olarak filtrelenecek. Filtrelenecek siteler listesi BTK tarafından belirlenecek ama kamuoyuna açıklanmayacak.

 Çocukların internetin zararlarından korunması gerekçesiyle hazırlanan ve ağustos ayında yürürlüğe girmesi beklenen internetin güvenli kullanılımına ilişkin taslak, “internette sansürün yeni boyutu” tartışmalarını beraberinde getirdi.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından şubat ayında onaylanan “İnternetin Güvenli Kullanımına Dair Usul ve Esaslar Taslağı’yla internet kulanıcıları “aile, çocuk, yurtiçi ve standart” paketlerinden birisine abone olmak zorunda kalacak. Taslağa göre söz konusu aboneliklerin tamamı kullanım amaçları çerçevesinde devlet tarafından “filtrelenecek.” Telekomünikasyon İletişim Kurumu Başkanı Fethi Şimşek, ağustos ayında yürürlüğe girmesi beklenen yasa taslağının gerekçesini “13 yaşın altı hiçbir çocuk sosyal paylaşım sitelerini (MSN, Facebook) kullanmamalı” sözleriyle açıkladı.

Ancak taslak üzerinden yürütülen “internete devlet tarafından filtre mi konuluyor” yönündeki tartışma uzmanları ikiye böldü. Bazı uzmanlar, çocukların internetteki dolaşımlarının denetlenmesi gerektiğini belirtirken bazı uzmanlar ise “internet üzerinde yeni bir sansür sisteminin kurulduğu” görüşünü paylaştı.

Danıştay’a başvuru

İPS İletişim Vakfı/bianet, Türkiye’deki tüm internet kullanıcılarına filtreleme yoluyla getirilecek sansürün kaldırılması için Danıştay’a başvurdu. Vakıf, 13 Nisan’da Danıştay’a yaptığı başvuruda BTK’nin kararının iptali ve yürütmesinin durdurulmasını istiyor. Konuya ilişkin yapılan açıklamada, vakfın yürüttüğü proje kapsamında yayımlanan haber sitesi bianet.org’un, geçmişte polisin yönlendirmesiyle oluşturulan “yasak siteler” kapsamına alındığı, bu filtrelemeyi kullanan internet kafelerden ulaşılamaz hale geldiği belirtiliyor. Vakıf adına başvuruda bulunan avukat Ayşe Altıparmak, kurumun keyfi bir şekilde yasaklı siteler listesi hazırlayabileceğini, çocukları zararlı içerikten korumak için ebeveynlerin yerine karar verilmesinin makul olmadığını belirtti. Altıparmak şöyle devam etti:

“Gerek Avrupa Birliği gerekse Türkiye’nin de üyesi olduğu Avrupa Komisyonu çocuklar gibi zarar görmesi mümkün grupları korumak için yasal önlemler almaktansa özdenetim yollarına gidilmesini teşvik etmektedir. Bu nedenle, üye ülkeler ev ve okul bilgisayarları ile internet kafelerde filtre programlarının kullanılmasını teşvik etmeli ama devlet düzeyinde filtreleme girişimlerinden her ihtimalde kaçınmalıdır.”

Tasarı neyi öngörüyor?

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) şubat sonunda onayladığı “İnternetin Güvenli Kullanımına Dair Usul ve Esaslar Taslağı”, eskiden sadece internet kafelerin kullanması zorunlu tutulan filtreleme programlarının tüm internet kullanıcılarına yaygınlaştırılmasını öngörüyor. Buna göre internet hizmeti sağlayan şirketler, abonelerine dört farklı filtreleme seçeneği (standart, çocuk, aile, yurtiçi) sunacak. Aboneler bu seçeneklerden birini seçmek zorunda; seçmeyenlerin internet erişimi “standart” profile uygun olarak filtrelenecek. Her seçenek için filtrelenecek siteler listesi BTK tarafından belirlenecek ancak kamuoyuna açıklanmayacak.

İnternetin Düşmanları Raporu’nda Türkiye...

BTK 2010 son çeyrek raporuna göre Türkiye’de genişbant internet abone sayısı önceki yıla göre yüzde 28 büyüyerek 8 milyon 672 bine ulaştı. İnternet kullanıcı sayısının da 25-30 milyon olduğu tahmin ediliyor. Türkiye’de internet sansürü filtreleme programlarının yanı sıra yargı aracılığıyla sert şekilde uygulanıyor. BTK uzun süredir erişimi engellenen site sayısını açıklamıyor. Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) geçtiğimiz günlerde güncellediği “İnternetin Düşmanları” raporunda Türkiye’yi “gözlem altındaki ülkeler” arasına katmıştı. 

Cumhuriyet