Gıda fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle yavaşlayan enflasyon piyasada faiz indirimine yönelik beklentileri artırdı

Tüketici enflasyonu kasım ayında yüzde 0,87 ile yüzde 1’in üzerindeki beklentilerin çok altında geldi, böylece yıllık enflasyon yüzde 32,87’den yüzde 31,07’ye geriledi. Aylık enflasyonda Mayıs 2023’ten, yıllık enflasyonda ise 4 yılın en düşük seviyelerine ulaşılırken verinin beklentilerin altında gelmesinde en önemli katkıyı gıda fiyatlarında bir önceki aya göre gerileme verdi. Piyasanın 11 Aralık’ta gerçekleşecek Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısında veri öncesi 100-150 baz puan olan indirim beklentileri 150-200 baz puana yükseldi. Bankacılık endeksi veri sonrası yüzde 1’in üzerinde yükselirken piyasa uzmanları PPK sonrasında yeni rekor seviyelerin görülebileceğini belirtti.

KRİTİK VERİNİN YANSIMALARI…

-Tahminlerin altında gelen veriyle birlikte TCMB’den 11 Aralık’ta beklenen faiz indirimi 150-200 baz puan aralığına yükseldi. Bu beklentiyle, Borsa İstanbul’da hareketlenen Bankacılık Endeksi yüzde 1,2’nin üzerinde yükseliş kaydetti.

-Faiz indirim beklentilerinin güçlenmesiyle, yabancının tahvil alımları da hızlandı. Türkiye’nin 2 yıllık gösterge tahvil faizinde yüzde 1,22 düşüş yaşandı.

TAZE MEYVE VE SEBZEDE ÇOK SERT GERİLEME

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) kasım ayı enflasyon verilerini açıkladı. Kasım ayı enflasyon verisine yönelik beklentiler ay içinde oldukça değişim gösterdi geçen haftaya kadar yüzde 1,5’e kadar varan aylık enflasyon tahminleri ılımlı hava ile yüzde 1,1-1,25 seviyelerine kadar geriledi. Ancak TÜİK verisi bu beklentilerin de çok çok altında yüzde 0,87 olarak açıklandı. Kasımda mal enflasyonu yüzde 0,56'ya, hizmet enflasyonu ise yüzde 1,46'ya geriledi. Kasım verisi sonrası ekonomistlerin yılsonu tüketici enflasyon beklentileri yüzde 30’un üzerinde kalmaya devam etti.

TÜİK verilerine göre gıda ve alkolsüz içecekler grubunda kasımda aylık fiyatlar yüzde 0,69 geriledi bu düşüş manşet tüketici enflasyonunun 0.17 puan düşmesini sağladı. Bu düşüşte kış sebzelerinin tezgahlarda çoğalması etkili olsa da tarımda yaşanan kuraklık ve don etkilerinin devam edeceği gıda fiyatlarının enfl asyon üzerinde risk oluşturmayı sürdüreceği vurgulanıyor. Gıdada kasımda taze sebze ve meyve fiyatlarının ekime göre yüzde 6,09 gibi yüksek bir gerileme göstermesi dikkat çekerken işlenmiş gıdada ise yüzde 1,5 fiyat artışı yaşandı.

Alkollü içecekler ve tütün grubunda sigara zamlarının etkisi hissedildi ve yüzde 2,42 aylık artış manşet enflasyonu 0.08 puan yukarı taşıdı. Giyim ve ayakkabı ekimdeki yeni sezon zamlarını geride bırakmış gibi görünüyor. Kasımda giyim ve ayakkabı grubunda aylık artış yüzde 0,68’de kaldı ve manşet enflasyona etkisi sadece 0.04 puan oldu. 

KİRADA AYLIK ARTIŞLAR YÜZDE 2,49’A GELDİ

Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre, konut grubunda kiradaki artışlar etkili oldu ve aylık artış yüzde 1,7, manşet enflasyona etkisi 0.29 puan olarak hesaplandı. Kirada aylık artış ise yüzde 2,49 ile önceki ayların oldukça altında kaldı bu da piyasada pozitif haber olarak algılandı. Su fiyatlarına gelen yüzde 1,66 zammın da konut grubundaki artışa etkisi bulunuyor.

Ev eşyası grubunda yüzde 0,87 aylık artışla 0,06 puanlık manşet enfl asyon katkısı hesaplanırken, ulaştırma grubu benzin ve motorin zamlarının etkisiyle geçen ay yüzde 1,78 artışa imza attı. Ulaştırma grubunda manşet enflasyona 0.27 puanlık artırıcı etki gelirken eğlence ve kültür grubunda sinema ve tiyatro bileti zamlarıyla yüzde 3,33’lük artış yaşandı. Bu gruptan manşet enfl asyona 0.10 puanlık etki yaşandı. Lokanta ve otellerde yüzde 0,89, çeşitli mal ve hizmetlerde ise yüzde 1,14’lük aylık artışlar gerçekleşti.

Yıllık bazda tüketici enfl asyonunda en yüksek artışlar yüzde 66,17 eğitim ile yüzde 49,92 ile konut kalemlerinde gerçekleşti. Bu kalemi yüzde 33,91 ile lokanta ve oteller izlerken yıllık enfl asyonda hizmet grubundaki katılık dikkat çekti. Yıllık enfl asyon yüzde 31,07'ye en büyük katkı 6.83 puan ile gıda ve 7.57 puanla konuttan geldi.

EMEKLİLERİN 5 AYLIK ENFL ASYON FARKI YÜZDE 11,20

Kasım enfl asyon verilerini açıklamasının ardından, SGK ve BAĞ- KUR emeklileri aylıklarına verilecek 5 aylık enfl asyon farkı belli oldu. Buna göre haziran-kasım döneminde enfl asyon yüzde 11,20 olarak açıklandı. Yani emekli aylıklarına 5 aylık enfl asyon farkı da yüzde 11,20 oldu. Aralık ayında oluşacak enfl asyon ile birlikte emekli aylığı alanların 2026 yılındaki aylık seviyesi belli olacak. Beklentiler yüzde 12 seviyelerinde oluşması yönünde. Kasım enfl asyonuyla birlikte memur ve memur emeklileri için yüzde 5,91’lik enfl asyon farkı oluştu. Bunun toplu sözleşme zammının eklenmesiyle birlikte, memur ve memur emeklilerinin kasım sonu itibarıyla hak ettiği toplam zam oranı yüzde 17,56 olarak hesaplandı.

GIDA HARİÇ ENFLASYON YÜZDE 1,27

Kasım ayı enfl asyonunun düşük gelmesi gıdadaki gerilemeyle oldu. Öyle ki hesaplamamlar gıdada bu gerileme olmasaydı manşet tüketici enfl asyonunun yüzde 1,2-1,3 bandında olacağını gösteriyor. İşlenmemiş gıda, enerji, içki ve sigara ile altın hariç B çekirdek enfl asyonunda aylık yüzde 1,27'lik artış da bunu gösteriyor. C çekirdek enfl asyonu da enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, içki ve sigara ve altın hariç hesaplandığında yüzde 1,22 ile yine manşet tüketici enfl asyonunu üzerinde gerçekleşti. B çekirdek enfl asyonu yıllık yüzde 32,52'den yüzde 32,17'ye, C çekirdek enfl asyonu da yüzde 32,05'ten yüzde 31,65'e geriledi.

YENİ YIL %30’UN ALTINDA ENFLASYONLA BAŞLAYACAK

Kasım verisi sonrasında aralıkta piyasa yüzde 0,7, ocakta yüzde 3,3 seviyelerinde enfl asyon tahminleri paylaşıyor. Bu çok öncü verilerde değişiklik beklense de bu tahminler yüzde 30-31 aralığında bir 2025 enfl asyonu yakalanacağını 2026 yılının ise yüzde 29 seviyelerinde enfl asyon ile başlayacağını işaret ediyor. Uzmanlar 11 Aralık’taki PPK toplantısında 100-150 baz puan olan indirim beklentilerini 150-200 baz puana çıkarırken yılsonunun yüzde 37,5 seviyesinde bir politika faizi ile tamamlanmasını öngörüyor.

YABANCIDAN 2 YILLIK TAHVİLE HÜCUM

Beklentilerden iyi gelen enfl asyon verisi sonrasında Türkiye’nin 2 yıllık gösterge tahvillerine yabancıdan yoğun alım yaşandı. 2 yıllık gösterge tahvil faizi günlük yüzde 1,22 düşüş yaşadı ve yüzde 38,58 seviyesine geriledi. Son 30 günde 2 yıllık gösterge tahvil faizindeki düşüş yüzde 4,25'i buldu. 5 yıl vadeli gösterge tahvil faizi yüzde 1,06, 10 yıllık gösterge tahvil faizi de yüz de 1,15 seviyelerinde geriledi iyi gelen enfl asyon verisi sonrasında.

CEVDET YILMAZ: OLUMLU SONUÇLAR ALMAYA DEVAM EDİYORUZ

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz enfl asyon verilerine yönelik sosyal medyadan yaptığı açıklamada programın temel önceliği olan enfl asyonun düşürülmesinde olumlu sonuçlar almaya devam edildiğini belirtti. Yılmaz, “Ekonomideki dengelenme ile enfl asyondaki talep kaynaklı baskılar azalmakta ve enfl asyon beklentileri iyileşmektedir. Ekonomide elde ettiğimiz kazanımlarla beraber hanehalkı ve reel sektörün enfl asyon beklentilerindeki iyileşmenin devam etmesini ve önümüzdeki dönemde dezenfl asyon sürecinin bu kanaldan daha güçlü bir şekilde destekleneceğini öngörüyoruz. Bir yandan mali disiplini sürdürürken, diğer yandan yönetilen/yönlendirilen fiyatlar başta olmak üzere maliye politikaları ile de enfl asyonla mücadeleyi güçlendireceğiz. Para politikası, maliye politikası ve yapısal dönüşümleri içeren politikalarımızı uygulamaya devam ederek 2026 sonunda yüzde 20'nin altına düşürmeyi hedefl ediğimiz enfl asyon geriledikçe öngörülebilirlik artacak, yatırım ortamı iyileşecek, sosyal refah yükselecektir” dedi.

MEHMET ŞİMŞEK: ENFLASYONA HEDEFİNE GÖRE BELİRLENECEK

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kasımda son 2,5 yılın en düşük aylık enfl asyonunun gerçekleştiğini belirterek, "Kasımda yıllık enfl asyon son 4 yılın en düşük seviyesi olan yüzde 31,1'e geriledi ve 2024 Mayıs ayına göre iyileşme 44 puanı aştı. Yıllık temel mal enfl asyonu yüzde 19'un altına düştü. Ağustos-ekim aylarında uzun dönem ortalamasının oldukça üzerinde gerçekleşen gıda enfl asyonu kasımda normalleşti. Aylık enfl asyondaki ılımlı seyrin aralıkta devam etmesini bekliyoruz” dedi. Şimşek, sosyal medyadan yaptığı açıklamada 2026'da dezenfl asyon sürecine katkı sağlayacak temel unsurları ise şöyle sıraladı:

“Destekleyici küresel finansal koşullar ve ılımlı emtia fiyatları, sıkı para politikası, güçlenen finansal istikrar, destekleyici maliye politikası, vergi ve harç güncellemeleri ile yönetilen-yönlendirilen fiyatların bütçe imkanları dahilinde enfl asyon hedefl eriyle uyumlu belirlenmesi, eğitimde kural bazlı fiyatlama, enfl asyondaki düşüşün devamıyla beklentilerdeki iyileşmenin hızlanması, gıda, konut ve enerji başta olmak üzere uygulanan arz yönlü politikalar."

patronlardunyasi.com