Forbes'un 23 yıldır hazırladığı Global 2000 listesi yayınlandı: Türkiye'den 10 şirket listede

Forbes Global 2000, 23 yıldır dünyanın en büyük halka açık şirketlerini dört ölçüt kullanarak sıralıyor; Satışlar, kârlar, varlıklar ve piyasa değeri.

Donald Trump'ın gümrük vergilerinden kaynaklanan jeopolitik belirsizlik ve savaşlara rağmen bu yıl dört ölçütte de rekor değerlere ulaşıldı.

2025 listesinde yer alan 2 bin şirketin yıllık geliri 52.9 trilyon dolar, kârı 4.9 trilyon dolar, varlıkları 242.2 trilyon dolar ve piyasa değeri 91.3 trilyon dolar.

JP MORGAN ÜÇÜNCÜ KEZ LİDER

Kâr, piyasa değeri ve varlık rakamlarının son 20 yılda en az üç katına çıkması ve toplam satışların bu süre zarfında yüzde 140 artması, küreselleşmenin dünyanın büyümesine ne kadar yardımcı olduğunu gösteriyor. Amerika'nın en büyük bankası JPMorgan, üst üste üçüncü kez 1. sırada yer alarak listedeki 612 ABD merkezli şirkete liderlik ediyor.

Amazon ve Microsoft gibi teknoloji devlerinin yanı sıra uluslararası devler Saudi Aramco ve Industrial and Commercial Bank of China ilk 10'daki yerlerini korurken, Nvidia sıralamadaki hızlı yükselişini sürdürerek bu yıl 47. sıraya yükseldi. Sıralamada kullanılan faktörleri hesaplamak için 25 Nisan 2025 tarihi itibariyle Forbes’un elinde bulunan son 12 aylık finansal veriler kullanıldı.

ABD dünyada 12 aylık satışları en yüksek şirket olan Walmart, dünyanın en kârlı şirketi Alphabet ve listenin hazırlanmasında kullanılan verilerin derlendiği 25 Nisan itibariyle en değerli şirket olan Apple'a ev sahipliği yapıyor. Listede 47. sırada yer alan Nvidia, 3,5 trilyon dolara yaklaşan piyasa değeriyle o tarihten bu yana Apple'ı geride bıraktı.

Şimdi, ABD'nin ve dünyanın en önde gelen şirketlerinin liderleri, bir ticaret savaşının bu büyümeyi engelleyebileceğinden endişe ediyor. Walmart CEO'su Doug McMillon mayıs ayındaki kazanç değerlendirmesinde, “daha yüksek gümrük tarifelerinin daha yüksek fiyatlarla sonuçlanacağını” söyledi. JPMorgan CEO'su Jamie Dimon yıllık mektubunun büyük bir bölümünü kendi şirketini tartışmaya başlamadan önce makroekonomik ve jeopolitik endişelerine ayırdı.

Amerika'nın en büyük bankası olan JPMorgan, 4,4 trilyon dolarlık varlığıyla, listede dikkate alınan dört kategorinin her birinde dünya çapında ilk 20'de yer alan tek şirket. Berkshire Hathaway,Industrial and Commercial Bank of China, Saudi Aramco ve Amazon, Global 2000'in ilk beşinin geri kalanını oluşturuyor.

İLK SEKİZ ŞİRKETİN BEŞİ BANKA

Muhteşem yedili olarak anılan teknoloji şirketleri piyasa değeri açısından dünyanın en değerli şirketlerinin çoğunu oluştursa da listede yer alan ilk sekiz şirketten beşi banka. Teknoloji devleri genellikle daha az varlığa sahip ve bu ölçüt diğerlerinin yanında geri planda kalıyor. Doğal olarak, bankacılık en çok temsil edilen endüstri konumunda; Japonya’daki 43 milyar dolarlık (varlık) Keiyo Bank da dahil olmak üzere JPMorgan’dan itibaren toplamda 328 banka temsil ediliyor.

FİNANS ŞİRKETLERİ TEKNOLOJİDEN DAHA FAZLA

Goldman Sachs (20. sıra), Charles Schwab (124. sıra) ve Blackstone (418. sıra) dahil olmak üzere, çeşitli finansal hizmetler alanında sınıflandırılan 134 şirket de listeye girmeyi başardı. Teknoloji ise görece az temsil ediliyor; yazılım ve hizmetler, donanım ve yarı iletken kategorilerine dağılmış şekilde toplam 186 giriş var. Dünyadaki varlık açısından en büyük 100 şirketten 88’i banka, sigorta şirketi veya diğer finansal kurumlardan oluşuyor; bu da onlara doğuştan gelen bir avantaj sağlıyor. Bankacılık kârları da, artan faiz oranlarının olduğu bir ortamda yüksek net faiz marjları sayesinde yıllardır artış gösteriyor.

TÜRKİYE'DEN 10 ŞİRKET LİSTEDE

Listede Türkiye’den de 10 şirket bulunuyor. Sıralamalarıyla birlikte listede yer alan Türk şirketler şöyle:

616 - Türk Hava Yolları

685 - VakıfBank

700 - İş Bankası

793 - Akbank

837 - Koç Holding

885 - Halkbank

1027 - Sabancı Holding

1215 - Ford Otosan

1737 - BIM Birleşik Mağazalar

1869 - Anadolu Grubu Holding A.Ş.

Listede ayrıca 1907. sırada Acıbadem Sağlık Grubu Başkanı Mehmet Ali Aydınlar'ın yönetim kurulu üyesi olduğu ve hissesi bulunan IHH Healthcare var.

NVIDIA 63 SIRA YÜKSELDİ

Forbes’un Global 2000 listesinin en üst sıralarında çok fazla hareket olmasa da, listenin derinliklerinde birçok önemli değişiklik yaşandı. Yapay zekâ çipi üreticisi Nvidia, 63 sıra yükselerek 47. sıraya çıkarak ilk kez ilk 100'e girdi ve 2006’daki Global 2000 çıkışından bu yana hızlı yükselişine devam etti. Disney (71. sıra) ve Pfizer (73. sıra) da geçen yıl sırasıyla 155. ve 436. sıralara geriledikten sonra kârlarındaki toparlanma sayesinde tekrar ilk 100’e döndü. Ancak Pfizer’in 130 milyar dolarlık piyasa değerine sahip hisseleri, hâlâ 2021 sonlarındaki pandemi dönemindeki rekor seviyesinden yüzde 60 daha düşük.

INTEL 488. SIRAYA DÜŞTÜ

Diğer yöne doğru hareket eden şirketler arasında, BP 374 sıra düşerek 421. sıraya geriledi çünkü kârı 9,2 milyar dolardan yalnızca 399 milyon dolara düştü; bu durum düşen petrol fiyatları ve beklenmedik rafineri arızaları nedeniyle gerçekleşti. Intel de benzer şekilde 107. sıradan 488. sıraya düşerek geriledi; son 12 ayda 19 milyar dolarlık şaşırtıcı bir net zarar kaydetti. Kaliforniya merkezli bocalayan çip üreticisi, yapay zekâ yarışında Nvidia'nın çok gerisinde kaldı ve üst üste beş çeyrektir kâr elde edemedi; yalnızca geçen yılın üçüncü çeyreğinde, 15 bin çalışanın işten çıkarılması ve bazı üretim varlıklarının değer kaybı gibi yeniden yapılandırma çabalarına bağlı olarak 16,6 milyar dolarlık zarar açıkladı.

Listedeki şirket sayısına göre ABD açık ara birinci. Listede ülkeden 612 şirket yer alıyor. Çin, Hong Kong merkezli firmalar dahil olmak üzere 317 şirketle ikinci sırada yer alıyor. Halka arzların yavaş seyrettiği bir yılda, listeye giren çok fazla dikkat çekici yeni şirket yok, ancak bunlar arasında Smithfield Foods (1.383. sıra), yapay zekâ bulut bilişim firması CoreWeave (1.799. sıra) ve geçeneEylül ayında Liberty Media'dan ayrılan SiriusXM Holdings (1.822. sıra) bulunuyor. Listeye giren en yüksek sıradaki yeni şirket ise İrlandalı Smurfit Westrock; 855. sırada yer alıyor. Neredeyse 100 yıllık bir kâğıt ve ambalaj firması olan bu şirket, geçen temmuz ayında Smurfit Kappa ve Westrock'un birleşmesiyle kuruldu.

patronlardunyasi.com