Dünyada ‘finansal tsunami’ uyarısı

BIS’den pazar günü Basel’de yapılan bir açıklamaya göre “büyüyen ekonomilerin” iç kredi toplamındaki tehlikeli birikim, yeni bir krize yol açabilecek. BIS Genel Müdürü Jaime Caruana, bankanın yıllık raporunu sunarken, “Sanayileşmiş ülkelerdeki kredi faizlerinin düşüklüğü çok tehlikeli bir trafik doğuruyor ve aşırı ısınmaya karşı önlem alınması gerekiyor” dedi.

Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu “Eşik Ülkeler” kategorisinin, “finansal tsunamiyi” tetikleyecek bir saatli bombanın üzerinde oturduğu, Yunanistan’dan çok daha büyük bir iflas zincirinin dünya ekonomisini çöküşe götürebileceği ileri sürüldü.

“Merkez bankalarının merkez bankası” olarak tanınan BIS’den (Uluslararası Ödemeler Bankası) pazar günü Basel’de yapılan bir açıklamada da “büyüyen ekonomilerin” iç kredi toplamındaki tehlikeli birikimin, yeni bir krize yol açabileceğine dikkat çekildi. BIS Genel Müdürü Jaime Caruana, bankanın yıllık raporunu sunarken, sanayileşmiş ülkelerdeki kredi faizlerinin düşüklüğünün çok tehlikeli bir trafik doğurduğunu, aşırı ısınmaya karşı önlem alınması gerektiğini bildirdi.

Uzmanlara göre neredeyse sıfır maliyetli kredilerdeki artış, tarihte benzeri olmayan bir şişkinlik yaratmış durumda. Bu dev kredi köpüğünün, özellikle Türkiye, Hindistan, Rusya gibi ülkelerde patlamasıyla banka ve borsa sisteminin çökebileceği savunuluyor.

Kredi sıkışması

Die Welt’te yayımlanan ayrıntılı bir analizde, faiz oranlarındaki düşüklüğün, “yükselen piyasalar” olarak da anılan orta büyüklükteki ekonomileri metropollerle birlikte tam bir çıkmaza ittiğine dikkat çekildi.

“Bedava krediler” döneminin tüketici kredilerinde patlamaya yol açtığını kaydeden gazete, eski boyutlarda olmasa da hâlâ yüksek enflasyon oranları nedeniyle kredi faizlerinin borçlular için “negatif reel faiz” düzeyine indiğini belirtti. Negatif reel faiz, gösterge faiz oranlarının enflasyon oranından düşük olması halinde ortaya çıkıyor.

BNP Yatırım Şefi William De Vijlder, negatif reel faizin Avrupa ve ABD’de gerekli olabileceğini savundu, ancak Türkiye, Hindistan, Rusya, Tayland gibi ülkelerde bu oranların “düşündürücü” sonuçlara yol açabileceği uyarısında bulundu. 

Osman Çutsay/Cumhuriyet